A (cirila alfabeto)

cirila vokala litero; unua litero de plejparto de cirilaj alfabetoj

А а (kursive: А а) estas la unua litero de ĉiu cirila alfabeto.[1][2] Nuntempe la cirila litero А kaj la latina litero A en ĉiuj formoj (majusklominusklo, skribitaj kursive aŭ ne) aspektas tute same.

A
Cirila alfabeto
Slavaj literoj
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е Ѐ Ё Є Ж З
Ѕ И Ѝ І Ї Й Ј
К Л Љ М Н Њ О
П Р С Т Ћ Ќ У
Ў Ф Х Ц Ч Џ Ш
Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
Neslavaj literoj
Ӑ Ӓ Ә Ӛ Ӕ Ғ Ҕ
Ӻ Ӷ Ԁ Ԃ Ӗ Ӂ Җ
Ӝ Ԅ Ҙ Ӟ Ԑ Ӡ Ԇ
Ӣ Ҋ Ӥ Қ Ӄ Ҡ Ҟ
Ҝ Ԟ Ԛ Ӆ Ԓ Ԡ Ԉ
Ԕ Ӎ Ӊ Ң Ӈ Ҥ Ԣ
Ԋ Ӧ Ө Ӫ Ҩ Ԥ Ҧ
Ҏ Ԗ Ҫ Ԍ Ҭ Ԏ Ӯ
Ӱ Ӳ Ү Ұ Ҳ Ӽ Ӿ
Һ Ԧ Ҵ Ҷ Ӵ Ӌ Ҹ
Ҽ Ҿ Ӹ Ҍ Ӭ Ԝ Ӏ
Arĥaikaj literoj
Ҁ Ѻ Ѹ Ѡ Ѿ Ѣ
Ѥ Ѧ Ѫ Ѩ Ѭ
Ѯ Ѱ Ѳ Ѵ Ѷ
     Ԫ      
            Ԙ
Listo de cirilaj literoj
vdr
La litero A en la aboco fare de Jelizawieta Böhm

En plejmulto da lingvoj, kiuj uzas la cirilan alfabeton, inter ili la slavaj lingvoj belorusa, bulgara, makedona, rusa, serba, ukraina la litero А ordinare signifas la vastan nerondigitan antaŭan vokalon [a]. En la cirilaj alfabetoj por la lingvoj inguŝa kaj ĉeĉena lingvo la litero А signifas la vastan nerondigitan malantaŭan vokalon [ə] kaj mezan centran vokalon [ɑ].

La prononco de la litero А povas dependi de la loko en la vorto kaj de akcento. Ekzemple en la rusa la akcentita А signifas [a], la senakcenta signifas [ʌ][ə].

En la esperanta alfabeto al la cirila litero А respektivas la litero A.

Historio redakti

La cirila litero А devenas de la greka litero alfo (Α α). En Slavono kaj ĝenerale en fruaj cirilaj alfabetoj ĝia nomo estas азъ (az), kio signifas "mi". En kirilico la litero А aspektas kiel  , en glagolico al ĝi respektivas la litero  . Inter la cirilaj ciferoj ĝi havas la valoron 1.

Kodoj redakti

Signo А а
Unikoda nomo CYRILLIC CAPITAL LETTER A[3] CYRILLIC SMALL LETTER A[4]
Enkodigo dekume deksesume dekume deksesume
Unikodo 1040 U+0410 1072 U+0430
UTF-8 208 144 D0 90 208 176 D0 B0
HTML А А а а
Nomita referenco en HTML А а
KOI8-R kaj KOI8-U 225 E1 193 C1
CP855 161 A1 160 A0
Windows-1251 192 C0 224 E0
ISO 8859-5 176 B0 208 D0
MacCyrillic 128 80 224 E0


 
А (cirila)

Rusa prononco de la nomo de la cirila 'А'

Ĉu problemoj aŭdigi ĉi tiun dosieron? Vidu helpon.

Referencoj redakti

  1. Slavaj alfabetoj (Cirilaj) en la paĝaro “TITUS — Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien”. Alirita 2019-12-13.
  2. Neslavaj alfabetoj (Cirilaj) en la paĝaro “TITUS — Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien”. Alirita 2019-12-13.
  3. La unikoda simbolo 'CIRILA MAJUSKLO А' en la paĝaro FileFormat.Info.
  4. La unikoda simbolo 'CIRILA MINUSKLO а' en la paĝaro FileFormat.Info.