Eliro

Eliro (mallonge Eli) estas la dua libro (de la Malnova Testamento) en la Biblio. Ĝi estas la dua el la kvin libroj de Moseo, kiuj nomiĝas hebree Torao (kiu estas parto de la Tanaĥo), greke Pentateŭko.

שְׁמוֹת
Aŭtoroj
Lingvoj
Lingvo	Biblia Hebrea lingvo
Eldonado
Ĝenro	sankta libro
Loko de rakonto	Antikva Egiptio • Reed Sea • Rephidim • Elim • Wilderness of Sin • Monto Sinajo

Hebrea biblio
Tanaĥo Leĝo de Moseo (Torah) • Libro de Genezo • Libro de Eliro • Libro de Levidoj • Libro de Nombroj • Libro de readmono Profetaj libroj (Nevi'im) Unuaj profetoj • Josuo • Juĝistoj • 1-a libro de Samuel • 2-a libro de Samuel • 1 Reĝoj • 2 Reĝoj Postaj profetoj • Jesaja • Jeremia • Jeĥezkel Malgrandaj profetoj • Hoŝea • Joel • Amos • Obadja • Jona • Miĥa • Naĥum • Ĥabakuk • Cefanja • Ĥagaj • Zeĥarja • Malaĥi La skribaĵoj (Ketuvim) Poetaj libroj • Psalmoj • Proverboj • Ijob Kvin solenaj volvolibroj • Alta kanto de Salomono • Rut • Plorkanto • Predikanto (Kohelet) • Ester Historiaj libroj • Daniel • Ezra • Neĥemja • 1-a Kroniko • 2-a Kroniko
Judisma portalo Malnova Testamento Pentateŭko • Libro de Genezo • Libro de Eliro • Libro de Levidoj • Libro de Nombroj • Libro de Readmono Historiaj libroj • Josuo • Juĝistoj • Rut • 1-a de Samuel • 2-a de Samuel • 1 Reĝoj • 2 Reĝoj • 1-a Kroniko • 2-a Kroniko • Ezra • Neĥemja • Ester Saĝeco & Poetaro • Ijob • Psalmoj • Proverboj • Predikanto • Alta Kanto de Salomono Profetaj libroj Grandaj profetoj • Jesaja • Jeremia • Plorkanto • Jeĥezkel • Daniel Malgrandaj profetoj • Hoŝea • Joel • Amos • Obadja • Jona • Miĥa • Naĥum • Ĥabakuk • Cefanja • Ĥagaj • Zeĥarja • Malaĥi

Nomo

La titolo estas

• en la hebrea: שמות ("la nomoj de") laŭ la unuaj vortoj
• en la greka Septuaginto (LXX): ΕΞΟΔΟΣ
• en la latina Nova Vulgato: Liber Exodus (libro de la eliro).

La libro nomiĝas Eliro, ĉar ĝi rakontas pri la eliro de la Izraelidoj el Egiptujo, gvidate de Moseo.

Aŭtoro

Longe oni pensis, ke ĝin verkis la profeto Moseo laŭ Dia revelacio, sed hodiaŭ la plejmulto de la teologoj estas konvinkitaj, ke diversaj aŭtoroj ĝin verkis dum multe da tempo.

Detalojn vidu ĉe Pentateŭko!

Enhavo kaj strukturo

Jen ebla dispozicio en tri ĉefaj partoj:

• Izrael en Egiptujo (Eli 1 - 11)
• La eliro el Egiptujo (Eli 12 - 18)
• Ĉe la monto Sinaj (Eli 19 - 40)

Jen kelkaj konataj perikopoj el Eliro:

• Moseo en la kesto el kanoj
• La egiptaj plagoj
• La paska festeno
• La trairo tra la Ruĝa Maro
• La Dekalogo (Eli 20,2-17)
• La interligo de Sinaj
• La kesto de la interligo kaj la sankta tabernaklo
• La ora bovido

Teksto en Esperanto

La (iom prilaborita) traduko de Zamenhof estas trovebla

• paperforme:
  • en la esperanta Biblio: IKUE kaj KELI (ed.): Biblio, eldonejo KAVA-PECH, Dobřichovice (Praha) 2006, ISBN 80-85853-90-6
• diversloke enrete:
  • https://web.archive.org/web/20010414021515/http://www.geocities.com/kalblando/biblio/eliro.htm (x-forme, kun versiklonombroj)

Vidu ankaŭ

• Skanaĵo de Esperanto-traduko de LLZ en Vikimedia Komunejo
• Tanaĥo
• Leĝo de Moseo
• Nova testamento