Sentencoj de Salomono

La Libro de sentencoj de Salomono aŭ libro de proverboj de Salomono (hebree מִשְלֵי שְׁלֹמֹה, Miŝlej Ŝlomoh), foje nur nomata "libro de sentencoj" respektive "de proverboj", estas libro de la Tanaĥo (laŭ judisma teologio) aŭ de la Malnova Testamento (laŭ kristanisma teologio) en la Biblio.

מִשְלֵי שְׁלֹמֹה
sankta libro • libro de la Biblio
Aŭtoroj
Lingvoj
Lingvo	Biblia Hebrea lingvo
Eldonado
Ĝenro	prisaĝa libro
Partoj • Proverbs 1 • Proverbs 2 • Proverbs 3 • Proverbs 4 • Proverbs 5 • Proverbs 6 • Proverbs 7 • Proverbs 8 • Proverbs 9 • Proverbs 10 • Proverbs 11 • Proverbs 12 • Proverbs 13 • Proverbs 14 • Proverbs 15 • Proverbs 16 • Proverbs 17 • Proverbs 18 • Proverbs 19 • Proverbs 20 • Proverbs 21 • Proverbs 22 • Proverbs 23 • Proverbs 24 • Proverbs 25 • Proverbs 26 • Proverbs 27 • Proverbs 28 • Proverbs 29 • Proverbs 30 • Proverbs 31 vd

Hebrea biblio
Tanaĥo Leĝo de Moseo (Torah) • Libro de Genezo • Libro de Eliro • Libro de Levidoj • Libro de Nombroj • Libro de readmono Profetaj libroj (Nevi'im) Unuaj profetoj • Josuo • Juĝistoj • 1-a libro de Samuel • 2-a libro de Samuel • 1 Reĝoj • 2 Reĝoj Postaj profetoj • Jesaja • Jeremia • Jeĥezkel Malgrandaj profetoj • Hoŝea • Joel • Amos • Obadja • Jona • Miĥa • Naĥum • Ĥabakuk • Cefanja • Ĥagaj • Zeĥarja • Malaĥi La skribaĵoj (Ketuvim) Poetaj libroj • Psalmoj • Proverboj • Ijob Kvin solenaj volvolibroj • Alta kanto de Salomono • Rut • Plorkanto • Predikanto (Kohelet) • Ester Historiaj libroj • Daniel • Ezra • Neĥemja • 1-a Kroniko • 2-a Kroniko
Judisma portalo Malnova Testamento Pentateŭko • Libro de Genezo • Libro de Eliro • Libro de Levidoj • Libro de Nombroj • Libro de Readmono Historiaj libroj • Josuo • Juĝistoj • Rut • 1-a de Samuel • 2-a de Samuel • 1 Reĝoj • 2 Reĝoj • 1-a Kroniko • 2-a Kroniko • Ezra • Neĥemja • Ester Saĝeco & Poetaro • Ijob • Psalmoj • Proverboj • Predikanto • Alta Kanto de Salomono Profetaj libroj Grandaj profetoj • Jesaja • Jeremia • Plorkanto • Jeĥezkel • Daniel Malgrandaj profetoj • Hoŝea • Joel • Amos • Obadja • Jona • Miĥa • Naĥum • Ĥabakuk • Cefanja • Ĥagaj • Zeĥarja • Malaĥi

La unuaj tri sekcioj de la verkaĵo probable vere estas de Salomono, kvara parto de la juda saĝulo Agur, kvina de la juda reĝo Lemuel kaj sesa de nekonata aŭtoro. Laŭ judisma tradicio la tuta libro fontis de Ĥizkija, reĝo de Judio inter la jaroj 727 kaj 698 antaŭ nia erao.

La libro de sentencoj estas referencata kiel "literaturo de saĝeco" kune kun pluraj aliaj bibliaj libroj: la libro de Ijob, la libro de la Predikanto, la Alta Kanto de Salomono kaj iuj el la Psalmoj.

Pere de la sentencoj, saĝeco aŭ la saĝa persono estas komparataj kun stulteco aŭ la stultulo. Stultulo laŭ la verkaĵo estas persono al kiu mankas moralo kaj kiu ne interesiĝas en pliperfektigo, ne iu kiu estas "nur" malinteligenta, frenezeta aŭ malserioza. Saĝeco komprenatas kiel virto kiun indas atingi kaj teni, kaj la leganto estas instruata ke ĝi komenciĝas per la persono de la Eternulo, la juda (kaj poste ankaŭ kristana) dio: "La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado".

La sentencoj estas parte tiom universalaj, ke ili iĝis konataj proverboj ankaŭ ekster la religia kadro de judismo aŭ kristanismo - ekzemplo estas la diraĵoj "Kiu fosas foson, tiu mem falos en ĝin" (sentencoj 26:27) aŭ "Antaŭ la pereo iras fiereco" (16:18).

En la kristanaj biblioj la verkaĵo estas envicigita post la Psalmoj.

Por la judoj ĝi apartenas al la tria parto de la Biblio (nomata Ketuvim, כְּתוּבִים, "la skribaĵoj"). Ene de tio, ĝi estas unu el la tri "poetaj libroj".

Pri la Zamenhofa traduko

Zamenhof tradukis la Sentencojn, kiel tutan Tanaĥon/Malnovan Testamenton. Unue la traduko estis publikita en 1908 eldonita de Hachette:

• La Sentencoj de Salomono, libro el la Biblio. Parizo, eld. Hachette & Cie. 1908, (15 x 22) 60 paĝoj.

Recenzoj pri la Zamenhofa traduko

„ Nia kara majstro publikigis la pasintan jaron biblian libron : la Psalmaron. En sia antaŭparolo li deklaras ke li entreprenis ne traduki la « Psalmaron » kiel verkon religian, sed kiel gravegan verkon de la homara literaturo. Tiun tradukon li faris kiel eble plej zorge, havante antaŭ siaj okuloj krom la hebrea teksto, ankaŭ kelkajn naciajn tradukojn. Oni rajte povas supozi ke la traduko de la « Sentencoj » estas farita en la samaj cirkonstancoj. Kvankam la Biblio estas « malklara en multaj lokoj », mi tamen tre bone komprenis la parton de la « Sentencoj » kiun mi jam tralegis, kaj komparante la esperantan eldonon kun la franca traduko farita de Le Maistre de Sacy, mi konstatis la perfektan konformigon de ambaŭ tekstoj. ” — Belga Esperantisto n.005 (mar 1909)

Vidu ankaŭ

• Skanaĵo de la Esperanto-traduko en Vikimedia Komunejo