Orléans

Orléans
urbo
Flago	Blazono
Administrado
Statuso	Urbo
Lando	Francio
Regiono	Centro-Valo de Luaro (ĉefurbo)
Departemento	Loiret (prefektejo)
Arondismento	Orléans
Kantono	Ĉefurbo de 6 kantonoj
INSEE kodo	45234 [+]
Poŝtkodo	45000 [+]
Kodo laŭ INSEE	45234
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	117 026 (2020) [+]
Loĝdenso	4 117 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	47° 54′ N, 1° 54′ O (mapo)47.9022222222221.9041666666667Koordinatoj: 47° 54′ N, 1° 54′ O (mapo)
Alto	116 m [+]
Areo	27,48 km² (2 748 ha) [+]
Horzono	UTC +1 (+2 somere)
	Orléans (Loiret) Orléans
	Situo de Orléans
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Orléans [+]
	v • d • r

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Orléans (stacidomo).

Orléans aŭ Orleano estas grava urbo en la centro de Francio. Ĝi estas la prefektejo de la departemento Loiret, sed ankaŭ la ĉefurbo de la tuta regiono Centro-Valo de Luaro kaj de ses kantonoj.

Panorama vido de la malnova urbo je julio 2006

Ĝi havas proksimume 110 000 loĝantojn, kiujn oni kutime nomas Orléanais [orleane].

Geografio redakti

La urbo situas ĉirkaŭ cent kilometrojn sude de Parizo ĉe la norda parto de rivero Luaro, kiu foje inundas la maldekstran bordon. Fine de la 1970-aj jaroj estis kreita la urboparto La Source, kiu situas dekon da kilometroj distance de la malnova urbo.

Historio redakti

La katedralo

Antaŭ la epoko en la loko de nuna Orleano ekzistis gaŭla fortikaĵo, kiun la romianoj nomis Cenabum. Ĝi estis unu el la gravaj urboj de la tribo de la karnutoj; la tiea kunveno de druidoj estas fama. En −52 ĝin konkeris kaj detruis Julio Cezaro; poste romianoj rekonstruis ĝin. Ĝin refondis imperiestro Aŭreliano, de kio ĝi ricevis la nomon Urbo de Aŭreliano; el tiu nomo ekestis la nuna nomo Orleano.

Vidindaĵoj redakti

La katedralo de la Sankta Kruco redakti

La katedralon, kiu estis detruita dum la religiaj militoj, oni ekrekonstruis egalaspekte ekde la reĝado de Henriko la 4-a, sed la fasado, pordegoj, turoj ne jam estis konstruitaj. La fronto de la katedralo estas la ununura gotika katedralo, kiu estis konstruita dum la 18-a jarcento. Tial ties stranga, ĉarma, tute aparta stilo, unika sintezo de apriore ne kongruigeblaj gustoj.

La Reĝa Ponto redakti

La Reĝa Ponto aŭ Ponto de Georgo la 5-a estas la plej malnova ponto de la urbo. Kvar turoj gardas la transirejon.

Place du Martroi redakti

Placo Martroi

Place du Martroi estas placo, kiu markas la centron de la urbo. La vorto Martroi venas de la latina vorto martyretum, kiu signifis kristanan tombejon. La centron de la placo ornamas statuo de Johana de Arko (kiu estas pli alta ol ĝia ĉevalo).