Ali ibn Abi Talib

Ali ibn Abi Talib (arabe أبو الحسن علي بن أبي طالب, Abū l-Ḥasan ʿAlī ibn Abī Ṭālib; naskiĝis en 600 en Mekao, mortis en 661 en Kufa) estis araba kalifo. Li estis kuzo kaj bofilo de Mohamedo, kaj konsideriĝas unu el la ĉefpersonoj de la frua historio de Islamo. Ali (esperantigata foje kiel Alijo) edziĝis kun Fatima, filino de la profeto Mohamedo en 622. Inter 656 kaj 661 li estis la 4-a kalifo de Islamo, post Abu Bakr (632–634), Umar ibn al-Ĥattab (634–644) kaj Uthman ibn Affan (644–656).

Ali ibn Abi Talib arabe علي بن أبي طالب
4-a kalifo de Islamo
kaligrafia reprezentiĝo de Ali
Regado	656–661
Antaŭulo	Uthman ibn Affan
Sekvanto	Omajadoj
Persona informo
أبُو الحَسَنْ عَلِيُّ بْنُ أَبِيْ طَالِبٍ الهَاشِمِيّ القُرَشِيُّ
Naskiĝo	600 en Mekko
Morto	29-an de januaro 661 (0661-01-29) en Kufa,  Raŝiduna Kaliflando
Mortis pro	Hommortigo vd
Mortis per	Atenco vd
Mortigita de	Abd al-Rahman ibn Muljam vd
Tombo	Moskeo de la imamo Ali vd
Religio	islamo vd
Lingvoj	araba vd
Ŝtataneco	Raŝiduna Kaliflando vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Banu Haŝim • Aliidoj vd
Patro	Abu Talib ibn Abd al-Muttalib vd
Patrino	Fatimah bint Asad (en) vd
Gefratoj	Jumanah bint Abi Talib (en) , Fakhitah bint Abi Talib (en) , Aqeel ibn Abi Talib (en) , Ja'far ibn Abī Tālib (en) , Talib ibn Abi Talib (en) , Rayta bint Abi Talib (en) , Taliq ibn Abī Ṭālib (en) kaj Asma bint Abi Talib (en) vd
Edz(in)o	Fatima bint Muhamad Khawla al-Hanafiyya (en) Layla bint Mas'ud (en) Al-Sahba bint Rabi'a (en) Asma bint Umays (en) Umm ul-Banin (en) Amama bint Zainab (en) Umm Sa'id bint Urwah (mul) vd
Infanoj	Hasan ibn Ali  ( Fatima bint Muhamad) Khadija bint Ali (en)  ( ) Ubaidillah bin Ali (en)  ( Layla bint Mas'ud (en) ) Abdullah Al-Asghar bin Ali (en)  ( Layla bint Mas'ud (en) ) Abu Bakr ibn Ali (en)  ( ) Maymouna bint Ali (en)  ( Umm walad (en) ) Umama bint Ali (en)  ( ) Fatima bint Ali (en)  ( Umm walad (en) ) Ruqayya bint Ali (en)  ( Al-Sahba bint Rabi'a (en) ) Ramla bint Ali (en)  ( Umm Sa'id bint Urwah (mul) ) Aoun bin Ali (en)  ( Asma bint Umays (en) ) Abdullah ibn Ali ibn Abi Talib (en)  ( ) Uthman ibn Ali (en)  ( Umm ul-Banin (en) ) Jafar ibn Ali (en)  ( Umm ul-Banin (en) ) Abbas ibn Ali (en)  ( Umm ul-Banin (en) ) Ĥusejn ibn Ali  ( Fatima bint Muhamad) Muhsin ibn Ali (en)  ( Fatima bint Muhamad) Muhammad ibn al-Hanafiyyah (en)  ( Khawla al-Hanafiyya (en) ) Umm Kulthum bint Ali ibn Abi Talib (en)  ( Fatima bint Muhamad) Zaynab bint Ali  ( Fatima bint Muhamad) Umar ibn Alí (en)  ( Al-Sahba bint Rabi'a (en) ) Hilal ibn Ali (en)  ( Amama bint Zainab (en) ) Muhammad Asghar ibn Ali (en)  ( ) vd
Parencoj	Mohamedo (bopatro aŭ bopatrino, patrofrata kuzo) vd
Profesio
Okupo	ŝtatreprezentanto Koranekzegezisto juĝisto poeto muhaddith (en) kadio islamjuristo kalifo vd
Verkado
Verkoj	Mushaf Ali vd
Postenoj Postenoj kalifo (656 (Gregoria)–661) Imam of Twelver Shiism (en) (632–661) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Laŭ multaj islamanoj, konataj kiel ŝijaistoj, Ali devus esti la posteulo de Mohamedo kaj unua kalifo. Ke Abu Bakr antaŭis lin, iĝis la kaŭzo de la disputo inter ŝijaismo kaj sunaismo. Ŝijaistoj konsideras lin la unua imamo.

Post la morto de Mohamedo

La patro de Ali, Abu Talib, estis grava ano de la tribo Banu Kurajŝ kaj onklo (frato de la patro) de Mohamedo. Tiu ĉi kiel orfo estis akceptita en la domo de Abu Talib kaj vivis en ties familio. Ali estis por li kvazaŭ frato.

Post la morto de la profeto Mohamedo en 632 estis la devo de Ali okupiĝi pri la sepultaj ritoj. Pro tio li ne ĉeestis en la kunveno de islamanoj, kiuj diskutis pri la sukcedo de la profeto kaj decidis, ke Abu Bakr estu ties posteulo kaj unua kalifo. Ali ne agnoskis tiun ĉi decidon; nur ses monatojn poste li repaciĝis kun Abu Bakr.

Post la murdo de kalifo Utman li estis elektita kiel kvara kalifo. Tamen la vidvino de Mohamedo ne akceptis tion. Tiu kontraŭstaro rezultis en la Kamel-batalo en kiu venkis Ali.

Martiriĝo de Imamo Ali - Al Yousef Abdinejad

En 661 Ali estis mortigita ĉe Kufa, kiam li eniris la moskeon por gvidi la matenan preĝon. Oni tenis la lokon de lia tombo sekreta por eviti, ke liaj kontraŭuloj profanu ĝin. Nur ĉirkaŭ la jaro 800 oni trovis ĝin en Naĝafo, kiu iĝis la plej sankta urbo de ŝijaismo.

Ŝijaistoj diras, ke Ali antaŭ sia morto destinis sian plej aĝan filon Hasan ibn Ali kiel posteulon; sunaistoj ne akceptas tion.

Vidu ankaŭ

• Artikolojn pri la kredaj grupoj de Alevoj kaj Alavitoj, kiuj ambaŭ konsideras sin "adeptoj de Alijo", sed el teologia vidpunkto ne miksindas.
• Apero de Islamo.