Gabono
Gabono (france Gabon [ɡaˈbõ]), aŭ pli longe Gabona Respubliko (france Republique gabonaise) estas lando en Centra Afriko, ĉe la ekvatoro.
| Gabona Respubliko | |
| République Gabonaise | |
|
|
|
| Detaloj | Detaloj |
| Nacia himno: 'La Concorde (La konkordo) | |
| Nacia devizo: "Union, Travail, Justice" (Franca por "Unio, laboro, justeco") | |
| |
| Bazaj informoj | |
|---|---|
| Ĉefurbo | Libreville |
| Oficiala(j) lingvo(j) | franca |
| Uzata(j) lingvo(j) | Fanga, Mjenea |
| Areo | 267,745 km² |
| - % de akvo | 3,76 % |
| Loĝantaro | 1.475.000[1] (2017) |
| Loĝdenso | 5,5 loĝ./km² |
| Horzono | +1 (CAT) |
| Interreta domajno | .ga |
| Landokodo | GA |
| Telefona kodo | 241 |
| Plej alta punkto | Mont Bengoué |
| Plej malalta punkto | Atlantiko |
| Politiko | |
| Politika sistemo | prezidenta respubliko |
| Ŝtatestro | Brice Oligui |
| Ĉefministro | Alain Claude Bilie By Nze |
| Sendependiĝo disde Francio | 17-a de aŭgusto 1960 |
| Ekonomio | |
| Valuto | ekvatorafrika franko CFA franko (XAF) |
| MEP | laŭ 2009 |
| – suma | $ 10,045 miliardoj[2] |
| – pokapa | $ 6.810,14 |
Administrado Redakti
Gabono dividiĝas en 9 provincoj:
 |
Politiko Redakti
Ĝia politika sistemo estas aŭtoritara naciisma respubliko.
Ŝtatestro Redakti
La 3-an de septembro 2009, Ali Bongo Ondimba, filo de la forpasinta Omar Bongo, kiu havis tiun postenon de 1967 ĝis 2009, estis oficiale elektita kiel la nova prezidento de Gabono kun 41% da favoraj voĉdonantoj. La rezulto de la baloto kaŭzis popolajn protestojn. La 26-an de aŭgusto 2023 okazis prezidenta baloto, en kiu denove venkis Ali Bongo Ondimba, sed jam la 30-an de aŭgusto li estis eksigita sekve de puĉo.
Ekstera politiko Redakti
Gabono apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifiko.
Gabonaj politikistoj Redakti
Historio Redakti
De 1889 parto de Franca Kongo. Sendependecon de Francio ricevis en 1960. En 1967 prezidento Bongo formigis unupartian respublikon. En 1990 okazis multpartiaj balotoj.
Ekonomio Redakti
.svg)
Kvankam la MEP pokapa en Gabono estas signife pli malalta ol ĝia nivelo en okcidentaj landoj, ĝi estas inter la plej altaj en Afriko, kaj kvaroble pli alta ol la mezumo en subsahara Afriko. La ĉefa fonto de relativa prospero estas petrolo, kiu estis malkovrita en la teritoriaj akvoj de Gabono en la 1970-aj jaroj. Hodiaŭ Ĝi konsistigas ĉirkaŭ 81% de la eksportaĵoj de la lando kaj 43% de la MEP. Antaŭ tio, la ekonomio baziĝis sur ligno kaj mangano. Ekzistas tre grandaj malegalecoj en la distribuado de riĉaĵo en Gabono, kun malgranda elita grupo de industriistoj prenas la plej multajn el la profitoj de la multaj minoj de la lando. La senlaborecoprocento estas alta kaj staras ĉe ĉirkaŭ 20%.
Referencoj Redakti
- ↑ Mondaj Populaciaj Prospektoj, Tabelo A.1 (.PDF). Unuiĝintaj Nacioj (2009). Alirita 25-a de septembro 2009.
- ↑ Gabon. Internacia Monunua Fonduso. Alirita 25-a de septembro 2009.
Eksteraj ligiloj Redakti
- paĝoj pri la pigmeoj de Kameruno kaj Gabono
- informoj de la World Factbook pri Gabono Arkivigite je 2006-05-02 per la retarkivo Wayback Machine
- paĝoj de la senato de Gabono
- paĝoj de la nacia asembleo de la ŝtato
-
situo de Gabono en okcidenta Afriko -
mapo de la ŝtato
