Lodzo

	Łódź
Flago	Blazono
	Devizo: Ex navicula navis (Ŝipo el ŝipeto )
Lodzo (Pollando)
Mapo Plej alta punkto ; Plej malalta punkto ; 1. Bałuty; 2. Widzew; 3. Śródmieście; 4. Polesie; 5. Górna
Genitivo de la nomo	Łodzi
Provinco	Lodza Provinco
Distrikto-rajta	Jes
Distrikto	Łódź
Komunumo	Komunumo Łódź
Speco de komunumo	Urba
Urba komunumo	Jes
Aglomeraĵo	1 050 000 (2016)
Fondita en	antaŭ 1332
Urborajtoj	1423
Koordinatoj	51° 47′ N, 19° 28′ O (mapo)51.78333333333319.466666666667Koordinatoj: 51° 47′ N, 19° 28′ O (mapo)
Alto super la marnivelo	163 ... 284 m
Areo	293,3 km²
Loĝantaro	698688 (junio de 2016) (en 2016)
Loĝdenso	2 601 loĝ./km²
Poŝtkodo	90-001 do 94-413
Telefona antaŭkodo	(+48) 42
Aŭtokodo	EL
Estro	Hanna Zdanowska
Titolo de estro	Urbestro
Nomo de estraro	Rada miejska w Łodzi
Adreso de estraro	ul. Piotrkowska 104
Retpoŝto de estraro	prezydent@uml.lodz.pl
Poŝtkodo de estraro	90-926
Telefono de estraro	(+48 42) 638-40-00
Fakso de estraro	(+48 42) 638-40-04
Poŝto de estraro	uml@uml.lodz.pl
Ĝemelaj urboj	Barreiro, Chemnitz, Ivanovo, Kaliningrad, Lyon, Minsk, Murcia, Odessa, Örebro, Puebla, Rustavi, Stuttgart, Tampere, Tel-Aviv, Tianjin, Vilnius
Komunuma retejo	http://www.uml.lodz.pl
Vikinovaĵoj	n:pl:Wikiportal:Łódzkie
	v • d • r

Lodzo (pole Łódź aŭskulti, IFA: wuʨ̑) estas la dua plej granda urbo en Pollando, situanta en la Lodza Provinco en la centro de la lando. En 2016 la urbo enhavis 698.688 loĝantojn.

Panoramo de strato Piotrkowska

Historio Redakti

1332 - la unua mencio pri vilaĝo Łodzia
1423 - Lodzo ricevis urborajtojn
1820 - la urbo estis destinata por industrio
5.12.1914: Unua mondmilito: post malvenko en la batalo de Lodzo rusoj komencis evakuiĝi de la urbo - dum dekkelkaj tagoj ĉirkaŭ 110 mil rusaj soldatoj pereis kaj ĉirkaŭ 90 mil germanaj, krom ili ankaŭ aŭstroj, poloj, litovoj, ĉeĥoj, ukrainoj, latvoj kaj tataroj (sekvan tagon la urbon konkeris germana armeo)
Lodza geto (germane: Litzmannstadt Ghetto, jide: לאדזשער געטא; Lodĵer geto; ליצמאנשטאטער געטא; Licmanŝtoter geto) estis juda geto ekzistanta en la okupata de germanoj Lodzo (de aprilo 1940 nomata Litzmannstadt). Formale la geto fondiĝis la 8-an de februaro 1940, finfine estis fermita kaj izolita de la urbo la 30-an de aprilo 1940. Unuavice oni enfermis judojn restantajn tiutempe lime de la urbo – ĉirkaŭ 140 mil personoj. Poste, en la jaroj 1941–1942, oni setligis tien judan popolon, unue de la Lodza Provinco, el likvidataj sinsekve getoj en aliaj urboj. Sekve, fine de 1941, ĉirkaŭ 5 mil ciganojn, en tio sintiojn de la aŭstra-hungara landlimo (tiel nomata Burgenland; novembro 1941) kaj fine, en la dua duono de la 1942, preskaŭ 20 mil judojn de Okcidenta Eŭropo (interalie de Germanio, la landoj de Benelukso kaj judojn de Prago). Rezulte, tra la geto trapasis pli ol 200 000 personoj.
1.12.1944: Gestapo en Lodzo notis ke poloj bone scias pri karaktero de eldonata de okupantaj regopovoj revuo "Nowy Czas" (Nova Tempo), maskita kiel periodaĵo de pola subtera movado

Vidindaĵoj Redakti

Placo de Libereco (Plac Wolności) kun klasikisma urbodomo el 1827 – unika okagonforma placo
Piotrkowska Strato kun eklektikismaj kaj secesiaj brikdomoj.
- Galerio de Grandaj Lodzanoj
  - Benketo de Tuwim
  - Fortepiano de Rubinstein
  - Kofro de Reymont
  - Tablo de Lodzaj Fabrikantoj
Palaco de Poznański
Hotelo Savoy

Partneraj urboj Redakti

Inter la partneraj urboj de Lodzo estas

Tjanĝino en Ĉinio

Zamenhof/Esperanto-objektoj Redakti

Zamenhofa Strato
- Zamenhofa Tabulo
- Zamenhofa Apoteko
Murpentraĵo kun Zamenhof (en Piotrkowska Strato)
Liceo je la nomo de Zamenhof kun tabulo
Tombo de Kabe

Esperanto-eventoj en Lodzo Redakti

La 14an de majo 2014 venis de Lębork / Lenborko al Lodzo dum sia turneo tra Pollando la Senata Esperanto-ekspozicio (^[1]), kiu unue estis oktobre 2012 en Varsovio en la Pola Senato kaj estis organizita okaze de la 125-jara Jubileo de Esperanto fare de Pola Asocio Eŭropo - Demokratio - Esperanto (EDE-Pollando) kaj fare de polaj parlamentanoj i.a. senatano Edmund Wittbrodt kun financa helpo de Mecenato de Esperanto el Japanio Etsuo Miyoshi. La E-ekspozicio post la Senato estis prezentata en Malborko, Nowy Staw, Tczew, Gdynia, Pelplin, Wołów, Złotoryja, Vroclavo, Sosnowiec, Czeladź, Będzin kaj Lębork. Al Lodzo la ekspozicion invitis la loka esperantistino de EDE-Pollando Daniela Gizela Matray la sekretariino de la Asocio kaj la Biblioteko de la Lodza Universitato (kunorganizanto), multflanke helpis en la organizado la loka esperantisto Robert Kamiński - la prezidanto de Lodza Filio de PEA. La vernisaĝo okazis la 16an de majo 2014 kaj raportis pri tiu E-evento du lokaj mediatoj. La Senata E-ekspozicio la 16an de junio 2014 veturis al urbo Loviĉo.