Kiŝinevo

	Kiŝinevo
	rumane Chișinău, ukraine Кишинів, ruse Кишинёв
	Urbo
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Chișinău
Lando	Moldavio
Historia regiono	Moldavujo
Rivero	Bîc
Situo	Kiŝinevo
- alteco	85 m s. m.
- koordinatoj	47° 00′ 50″ N 28° 51′ 00″ O / 47.01389 °N, 28.85000 °O (mapo)
Areo	120,0 km² (12 000 ha)
Loĝantaro	592 900 (2007)
Denseco	4 940,83 loĝ./km²
Fondo	1436
Urbestro	Ion Ceban (ekde novembro 2019)
Horzono	OET (UTC+2)
- somera tempo	OEST (UTC+3)
Poŝtkodo	MD-20xx
Telefona antaŭkodo	+373 22
	Situo enkadre de Eŭropo Situo enkadre de Eŭropo
	Situo enkadre de Moldavio Situo enkadre de Moldavio
	Vikimedia Komunejo: Chişinău
	Retpaĝo: www.chisinau.md

Koordinatoj: 47° 00′ 50″ N 28° 51′ 00″ O / 47.01389 °N, 28.85000 °O (mapo)

Kiŝinevo (rumane Chișinău, [Kiŝinəŭ], ruse Кишинёв, Kiŝinjov, ukraine Кишинів, Kiŝinijv, jide קעשענעוו) estas la ĉefurbo de Moldavio.

La urbo etendiĝas sur areo de 161.2 km² kun ĉirkaŭ 665.500 loĝantoj (ĉ. 17% de la tuta loĝantaro de Moldavio, stato 2000). La urbo estas dividita en 5 distriktojn: Centru, Botanica, Buiucani, Rîșcani, Ciocana. En Kiŝinevo troviĝas unu universitato, 6 aliaj altlernejoj, teatro, muzeoj kaj kulturejoj.

Historio redakti

Kiŝinevo estis fondita en 1466 en la Princlando Moldavio, sed post iom da tempo ĝi venis sub la regon de la Osmana Imperio. La urbon konkeris en 1812 Rusio.

La Pogromo de Kiŝinevo (jide קישינעווער שחיטה, Kiŝinever ŝeĥita, signifanta buĉado) aŭ ישנעווער פאגראם) estis kontraŭjuda pogromo kiuj okazis en 1903 kaj en pli malgranda kvanto en 1905 en Kiŝinevo. Dekoj de judoj estis mortigitaj en la pogromo, dekoj pliaj estis grave vunditaj, pli ol 500 estis malpeze vunditaj kaj pli ol 700 hejmoj kaj multaj entreprenoj estis prirabitaj kaj detruitaj.

Inter 1918 kaj 1940 la urbo apartenis al Rumanio. Post la dua mondmilito ĝi apartenis al Sovetunio kiel ĉefurbo de Moldavia Sovetrespubliko (1945–1991). Ekde 1991 la urbo estas la ĉefurbo de la sendependa Moldavio.

Geografio redakti

Kiŝinevo kuŝas en la centro de Moldavio, en la produktema regiono (vino- kaj fruktokultivado) ĉe la rivero Bâc.

Demografio redakti

Etna strukturo redakti

Etna strukturo laŭ datumoj de censo de 2014 jaro^[1]:

Etno	Kvanto de homoj	%
Gagauzoj	2713	0.80%
Moldavoj	254.015	74.91%
Rusoj	37.423	11.03%
Ukrainoj	23.334	6.88%
Bulgaroj	4279	1.26%
Ciganoj	102	0.03%
Aliaj etnoj	5138	1.51%
Nekonate	12.075	3.56%
Sume	339.079	100%

Lingva strukturo redakti

Lingva strukturo laŭ datumoj de censo de 2014 jaro^[2]:

Lingvo	Kvanto de hejmparolantoj	%
Gagauza	132	0.03%
Rumana	220.215	64.94%
Rusa	100.816	29.79%
Ukraina	860	0.25%
Bulgara	272	0.08%
Cigana	41	0.01%
Aliaj lingvoj	2259	0.66%
Plurlingvuloj	14.484	4.27%
Sume	339.079	100%

Ekonomio kaj trafiko redakti

Kiŝinevo posedas antaŭ ĉio nutran industrion, tiel oni povas trovi tie grandajn vinfarajn uzinojn, frukto- kaj legomindustrion, tabakindustrion, teksaĵindustrion. Sude de Kiŝinevo troviĝas la Kiŝineva Internacia Flughaveno, krom tio la urbo kuŝas ĉe la ĉefa fervojlinio Ateno / Istanbulo–Moskvo. Apud la granda ripozumareo de Muelejvalparko okazas ĉiujare ĉ. 20 foiroj sub la ŝirmo de MoldExp.