Kioto

urbo en okcidenta Japanio; eksa imperia ĉefurbo
(Alidirektita el Kvartalo Kita-ku (Kioto))
Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Kioto (apartigilo)

Kioto (japane 京都 (きょうと) [kjoto] Pri tiu ĉi sono aŭskulti) estas urbo en Japanio, ĉefurbo de la gubernio Kioto, Urbo aldifinita de registara dekreto. Ĝi estas la historie kaj kulture plej grava urbo de Japanio. Kioto situas en la regiono Kansajo (ankaŭ nomata Kinki), kaj geografie troveblas en la centro de la insulo Honŝuo, la plej granda el la insuloj de Japanio. Laŭ la stato de 2020 en la urbo vivis 1 463 723 loĝantoj sur areo de 827,83 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 1 768 loĝantoj/km².

Kioto

emblemo

granda urbo kun esceptoj (1956–)
urbo de Japanio (1889–)
ŝtata eksĉefurbo (794–1869)
urbego
ĉefurbo de gubernio de Japanio
turisma celloko
universitata urbo
konferenca kaj turisma urbo Redakti la valoron en Wikidata vd

Flago

Blazono

Flago Blazono
Administrado
Insulo Honŝuo
Regiono Kansajo
gubernio gubernio Kioto
Poŝtkodo 600-0000–616-9999 • 520-0461–520-0465
En TTT Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro 1 463 723  (2020) [+]
Loĝdenso 1 768 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo 35° 1′ N, 135° 46′ O (mapo)35.011611111111135.76811111111Koordinatoj: 35° 1′ N, 135° 46′ O (mapo) [+]
Areo 827,83 km² (82 783 ha) [+]
Horzono UTC+09:00 [+]
Kioto (Japanio)
Kioto (Japanio)
DEC
Situo de Kioto
Kioto (Japanio)
Kioto (Japanio)
DEC
Situo de Kioto

Map

Alia projekto
Vikimedia Komunejo Kyoto [+]
vdr

La teritorio havas komunan limon kun Uĝi, Kameoka, Muko, Nagaokakjo, Jaŭata, Nantan, Oojamazaki, Kumiyama, Ocu, Takaŝima, Takacuki kaj Ŝimamoto.

Dum la epoko de Heian (7941192) kaj epoko de Muromaĉi (13381573) Kioto estis ĉefurbo. Ekde 794 ĝis 1868, Imperiestroj de Japanio loĝis en la urbo.

Kioto estas ankaŭ industria urbo. Grandaj entreprenoj (Kyocera, Shimadzu, Nintendo, ktp.) situas tie.

Geografio

redakti

La plej granda parto de la urba areo de Kioto situas en la Kiota Baseno, kiu ankaŭ kreas medion kie Kioto-Urbo estas ĉirkaŭita de montoj sur tri flankoj krom la sudo. Ĝi situas en la suda parto de la gubernio Kioto. Tra la urbo, la riveroj Kamo, Kacura, kaj Uĝi fluas. Nord-oriente de la urbo troviĝas Monto Hiej, nord-okcidente Monto Atago.

Vidindaĵoj

redakti

Industrio

redakti
Tradiciaj industrioj
Entreprenoj

Ĝemelaj urboj

redakti

Kvartaloj

redakti
 
piedira vojo
 
Kioto, 1891
 
Pagodo de la budisma templo en Kioto
 
Kinkaku-ĵi, la ora pavilono
 
Kinkaku-ĵi, la ora pavilono
 
Kinkaku-ĵi, la ora pavilono

La urbo Kioto havas 11 kvartalojn.

Turismo

redakti
  • Ora templo (Kinkaku-ĵi)
  • Kastelo de Niĵo (Niĵoŭ-ĵo)

Famaj ejoj

redakti
  • Kiota Palaco
  • Sanktejo Heian
  • Sanktejo Jasaka
  • Templo Dajgo
  • Templo Higahi-hongan
  • Templo Kurama
  • Templo Ninna
  • Templo Niŝi-hongan
  • Templo Tou
  • Kiota Turo

Festoj

redakti
  • Ĝidaj-Festo
  • Gion-Festo
  • Dajmonĝi-fajrofesto

Servoj

redakti

Esperanto en Kioto

redakti

En Kioto vivis kaj aktivis la kompilinto de la Plena Verkaro Zamenhofa (PVZ), ludovikito.

Kioto-Esperanto-Societo [1] aktivas; ĝi havas kunsidojn ĉiumerkrede en la domo "Esperanto-Kaikan"[2], ĝi ankaŭ okazigas elementan kurson, ekspozicion kaj Zamenhofan feston ĉiujare.

Kioto kaj Esperanto

redakti

En la kvina kanto de la verko de Abel Montagut nome Poemo de Utnoa okazas asembleo de la Gobanoj (eksterteranoj). Tie oni akceptas, ke oni plikuraĝigu la malfortigitan Utnoan (nome la ĉefrolulo Noa) pere de la drogo anoŭdo. Inna malsupreniras kaj liveras ĝin al Noa. Je ties efiko aperas antaŭ li la poeto Valmikio kiu montras al li la enormajn atingojn de la estonta homaro, se li sukcesas savi ĝin, nome, en Azio, el Ĉina Murego al insulo Srilanko. Poste aperas la japana pentristo Hokusajo kiu siavice montras aliajn mirindaĵon el Azio. Jen kiel oni prezentas Kioton:

En lia akompano Utnoa superlibelas
la landon de Honŝuo, meze de maro safira.
Ili alflugas Kjoton, kaj poste Sanhusagendon,
la lignan konstruaĵon sur tuta mondo plej vastan,
sanktejojn ĝardenitajn kun harmonia primeto.
Kaj la pentristo fama al Uttu diras indike:
-Leviĝas jen Rjoanji kaj la palaco Kacura,
la Ora Pavilono kaj la Reĝhalo Feniksa.
Vidu sur stratoj longaj la girlanditan amason
dum la Printempaj festoj de la Floranta Ĉerizo.[3]

Referencoj

redakti
  1. Blogo de Kioto-Esperanto-Societo
  2. Esperanto-Kaikan. Arkivita el la originalo je 2014-02-25. Alirita 2014-05-21.
  3. Abel Montagut, Poemo de Utnoa. Pro Esperanto. Vieno, 1993. ISBN 3-85182-007-X. 225 p., p. 115.

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti
 
Ginkaku-ĵi, la arĝenta pavilono
 
Kijomizu-dera, budhisma templo
 
Pagodo de la budhisma templo