Ĉi tiu artikolo temas pri iama urbo kaj parto de nuna Budapeŝto. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon Buda.

Budao, germane Ofen, en slavaj lingvoj BudínBudim estis libera reĝa urbo en Hungara reĝlando situanta sur la dekstra bordo de Danubo, el kiu post integro kun urboj Pest (urbo) kaj Óbuda estiĝis en la jaro 1873 Budapeŝto. Budao longe estis ĉefurbo aŭ reĝa sidloko.

Fortikaĵo de Buda en 1737
Fortikaĵo de Buda en 1737
Budao
urbo Redakti la valoron en Wikidata vd

Flago

Blazono

Flago Blazono
Administrado
Demografio
Geografio
Geografia situo 47° 28′ N, 19° 3′ O (mapo)47.46666666666719.05Koordinatoj: 47° 28′ N, 19° 3′ O (mapo) [+]
Horzono UTC+01:00 [+]
Budao (Budapeŝto)
Budao (Budapeŝto)
DEC
Situo de Budao

Map

Alia projekto
Vikimedia Komunejo Buda (Hungary) [+]
vdr
Blazono de Buda
Danubo-bordo de Buda en 1785
Monto Gellért en Buda el Pest (urbo)

Historio

redakti

La loko estis loĝata jam dum la pratempoj pro grotoj, kuracfontoj kaj konvena trapasejo tra Danubo. La romianoj havis grandan urbon iom norde, tie estis sentinelejo. Por la hungaroj la loko graviĝis post fine de invado de la tataroj en 1242, kiam fortikaĵo konstruiĝis sur monteto apud la Danubo por reĝa rezidejo. Budao ricevis la rangon Libera reĝa urbo, en 1361 ĝi ricevis la rangon ĉefurbo. La turkoj havis la urbon inter 1541-1686, sed ankaŭ tiam ĝi estis rezidejo. Post la turka dominado precipe germanoj alvenis. En la jaro 1777 ĉi tien estis transportita universitato de Nagyszombat (nun Trnava, Slovakio). En la 19-a jarcento oni nomumis la urbon kune kun "Pest" Pest-Buda (neoficiale). Nuntempe Budao estas urboparto laŭ dekstra bordo de Danubo (kun Óbuda) kaj simbolizas lukson. En reklamo domo aĉetebla en Buda signifas pli karan prezon, ol en Pest.

Vidindaĵoj

redakti

Famuloj

redakti
  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Listo de famuloj naskiĝintaj en Buda.
  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Listo de famuloj mortintaj en Buda.

Nomportantoj

redakti
 
Panoramo de Buda en 1863

Fontoj

redakti