Karnatako

Karnatako (kanare ಕನಾ೯ಟಕ Karnataka) estas sudokcidenta subŝtato de Barato. Ĝi estis kreita de la Barata registaro en 1956, kiam multaj novaj ŝtatoj estis kreitaj laŭ lingvaj linioj. La oficiala lingvo de Karnatako estas la Kanara lingvo.

w1

Karnatako
Origina nomo	kanare ಕನಾ೯ಟಕ
subŝtato de Barato
Administrado
Statuso	Federacia ŝtato de Barato
Estas parto de	Barato
Administra centro	Bengaluro
Politiko
Estro	Siddaramaiah (ekde 20-a de majo 2023)
Demografio
Oficiala lingvo	Kanara lingvo
Loĝantaro (laŭ la stato de 2011)	61 130 704
Loĝdenso	319 loĝ./km²
Geografio
Areo	191 791 km² (19 179 100 ha)
Karnatako sur la mapo de Barato
Geografia situo	15° 0′ 0″ N, 76° 0′ 0″ O (mapo)1576 [+]
Hor-zono	UTC +5:30
Kodoj
ISO 3166-2	IN-KA
Eksteraj paĝoj
www.karnataka.gov.in [+]
La kategorio en la Komunejo	Karnatako [+]
Pliaj informoj
Analfabetismo	33%

Laŭ la stato de 2011 en la subŝtato vivis 61 130 704 loĝantoj sur areo de 191 791 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 319 loĝantoj/km². La ĉefurbo estas Bengaluro, unu el la plej gravaj Barataj urboj, kun pli ol 6 milionoj da loĝantoj.

Karnatako estas unu el la plej industriigitaj ŝtatoj en Barato, kaj Bengaluro estas unu el la plej grandaj produktantoj de mensvaroj. Tamen, la plejmulto de la loĝantaro restas ligita al kamparaj aktivaĵoj.

Grandaj Urboj

(Stato: Popolnombrado 2011)

Urbo	Loĝantoj
Bangalore	8 495 492
Majsuro	998 550
Hubli-Dharwad	950 788
Gulbarga	847 045
Mangaloro	627 000
Belagavi	614 487
Davangere	434 971
Ballari	410 445
Vijayapura	327 427
Ŝivamogga	322 650
Tumakuru	302 143
Rajĉur	234 043
Mahadevapura	226 847
Bidar	216 020
Udupi	215 500
Hosapete	206 167
Kriŝnaraĝapura	187 453
Gadag-Betigeri	172 612
Robertsonpet	162 230
Hassan	155 006
Bhadravati (Karnatako)	151 102
Ĉitradurga	145 853
Kolar	138 462
Mandya	137 358
Ĉikkamagaluru	118 401
Gangavati	114 642
Bagalkot	111 933
Ranibennur	106 406
Arsikere	103 304

Geografio

• Riveroj Kaveri kaj Kriŝno

Lingvoj

• kannada lingvo - 66.3%
• urduo - 10.5%
• teluga lingvo - 7.0%
• marata lingvo - 3.6%
• tamila lingvo - 3.6%
• tulua - 2.8%
• hindia lingvo - 2.6%
• konkani - 1.5%
• malajala lingvo - 1.3%
• aliaj lingvoj - 0.8%

Demografio

Laŭ statistikaj donitaĵoj (de 2001) vivas tie 52 milionoj 850 562 loĝantoj.

Sur km² estas 275.6 personoj, 33.98% loĝas en urboj.

83% konfesas hinduismon, 11% islamon, 4% kristanismon, 0.78% - ĝajnismon, 0.73% - tibetan budhismon

Vizitindaj lokoj

• Devenantaj de la 14-a jarcento ruinoj de urbo Hampi, troviĝanta en la Monda heredaĵo de Unesko
• Setlejoj de tibetaj rifuĝintoj (establitaj en la 60-aj jaroj de la 20-a jarcento) kun temploj troveblaj nur en norda Barato kaj Tibeto
• Grandiozaj konstruaĵoj en urboj de la norda subŝtato (Bijapur, Bidar kaj Gulbarga)
• Ĉannapatna, urbo de ludiloj
• Nacia Parko Bandipur

Kulturo

• Jakŝagana

Konindaj personoj

• Wanda Dynowska, pola-barata teozofino, popularigantino de hinduismo kaj tibeta budhismo

Vidu ankaŭ

• Nilgirio
• Amr̥tavarṣiṇi

Eksteraj ligiloj

• Oficiala retejo de la Registaro de Karnatako