Kluĵo

Kluĵo aŭ Koloĵvaro (rumane Cluj-Napoca [kluĵ napoka], hungare Kolozsvár [KOloĵva:r], germane Klausenburg [KLAŬznburk]) estas la ĉefurbo de la rumana distrikto (județ) Cluj en Transilvanio. Ĝi situas ĉe la rivero Someșul Mic, preskaŭ samdistance inter Bukareŝto (445 km) kaj Budapeŝto (461 km) kaj ne multe pli for de Beogrado (483 km). Laŭ la stato de 2021 en la urbo vivis 286 598 loĝantoj sur areo de 179,5 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 1 597 loĝantoj/km². Kiel universitata urbo ĝi estas grava scienca kaj kultura centro de la regiono (Universitatea Babeș-Bolyai, ĉirkaŭ 40 000 studentoj, rango 1 en Rumanio).

Kluĵo
municipo de Rumanio urbo universitata urbo urbego centro de distrikto en Rumanio komunumo vd
Blazono
Administrado
Lando	Rumanio
Regiono	Transilvanio
Distrikto	distrikto Cluj
Ĝemelurboj Eskişehir (2020–) Braga (2018–) Karagando (2017–) Ungheni (2016–) Ningbo (2014–) Namuro (2010–) Viterbo (2009–) Rotherham (2006–) Orienta Lansingtono (2005–) Rockford (2005–) Provinco de Parmo (2005–) Korçë (2001–) San-Paŭlo (2000–) Municipio Chacao (en) (1999–) Suvon (1999–) Makati (1996–) Ĝengĝoŭo (1994–) Be'er Ŝeba (1991–) Columbia (1991–) Nanto (1990–) Pécs (1990–) Kolonjo (1976–) Zagrebo (1976–) Diĵono (1965–) Karakaso Parmo vd
Poŝtkodo	400001–400930
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	286 598  (2021) [+]
Loĝdenso	1 597 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	46° 46′ N, 23° 35′ O (mapo)46.7689123.59066 [+]
Alto	356 m [+]
Areo	179,5 km² (17 950 ha) [+]
Horzono	UTC+02:00 [+]
Kluĵo (Kluĵo) DEC Situa mapo de Kluĵo
Kluĵo (Kluĵo) DEC Situa mapo de centra Kluĵo
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Cluj-Napoca [+]

En la centra placo de la urbo, ĉe la dekstra flanko de la preĝejo Sankta Mikaelo, staras la skulptaĵo pri la hungara reĝo Matiaso la 1-a, kreaĵo de János Fadrusz. De 1894 estas aligita al Kluĵo Cartierul Mănăștur aŭ en malnova nomo Cluj-Mănăștur kaj Someşeni en 1950.

Horzono: GMT+2h (+3h de aprilo ĝis oktobro)

Loĝantaro: ĉirkaŭ 318 mil

Rumana nomo: Cluj-Napoca /SAMPA/: [kluĵ napoka]

Historio

Kluĵo (1617).

En la tempo de la romia koloniado (2-a ĝis 3-a jarcento) estis fondita malgranda kolonio (colonia) nomita Napoca, sed ĝi estis detruita dum la epoko de la migrado de la popoloj. Germanaj koloniistoj fondis la urbon en la 13-a jarcento ĉe la bordo de la rivero "Someșul Mic". Ĝis 1919 kaj inter 1940 kaj 1944 ĝi apartenis al Hungario je la nomo reĝa departemento Kolozs. Ekde 1790 ĝis 1867 Cluj estis ĉefurbo de la Grandprinclando Transilvanio. Hodiaŭ Cluj-Napoca estas kultura centro de la hungara minoritato en Rumanio. Ĝis 1974 la urbo nomiĝis Cluj. La iaman dakan/romian nomon oni aldonis al Cluj en 1974, por festi 1850 jarojn de urbeco.

Loĝantaro

En 1910 la urbo havis 60 808 loĝantojn (83% hungaroj, 14% rumanoj, 3% germanoj); en 1992 estis 328 602 (76 % rumanoj, 23% hungaroj, 1% ciganoj).

Gefiloj

• Listo de renomaj personoj de Cluj-Napoca

Fontoj

• Magyar nagylexikon, 1-18., 1993-2004, Budapest.
• Loknomvortaro de Transilvanio kaj de Moldavio (Rumanio)

Esperanto en Cluj-Napoca

La Esperanto-grupo de Kolozsvár en 1907

• Gábor Bálint eldonis litografie la regulojn de Esperanto por hungarlingvanoj kaj gvidis la unuan Esperanto-kurson en Hungario tie en 1897.
• En 1898 Ábel Barabás publikigis tie la unuan E-lernolibron por hungarlingvanoj.
• La loka Esperanto-klubo estas unu el la plej longdaŭraj en Rumanio.

Partneraj urboj

• Vichy, Aŭvernjo, Francio

Vidu ankaŭ

• Listo de kafejoj en Kolozsvár inter 1867-1919
• Tramtransporto en Kluĵo
• Trolebusa transporto en Kluĵo

Kulturaj institucioj kaj institutoj

• Unua hungara konstanta teatro
• Kolozsvári Állami Magyar Opera
• Kolozsvári Állami Magyar Színház
• Universitato de Kluĵo
• Teatro Váróterem Projekt

Vidindaĵoj

• La Botanika Ĝardeno de Cluj-Napoca
• Skulptaĵo pri Sankta Georgo de fratoj Márton kaj György Kolozsvári – [1] Arkivigite je 2008-12-07 per la retarkivo Wayback Machine
• Tombejo Házsongárd
• Kalvaria Preĝejo en Kluĵo
• Katedralo de Ĉieliro de Maria (Kluĵo)
• Kalvinana katedralo (Kluĵo)
• Preĝejo de Maria de la Neĝo (Kluĵo)
• Sinagogo (Kluĵo)
• Unitarisma katedralo (Kluĵo)
• Kirko Sankta Mikaelo

Bibliografio

• Lászlóffy Aladár, foto: Kántor László: Házsongárd, Budapest, Helikon, 1989. hungare
• Gaal György: Kalauz a régi és új Kolozsvárhoz Kolozsvári séták (Promenadoj en Cluj-Napoca), Kolozsvár, 1992. hungare
• Gyarmathy Zsolt: Nyilvánosság és magánélet a békeidők Kolozsvárán, Kolozsvár, 2005. en Korunk. hungare

Eksteraj ligiloj

• Interaga mapo de distrikto Cluj
• Retejo de urbo Arkivigite je 2007-10-14 per la retarkivo Wayback Machine
• Retejo de urbestrejo
• Haĵongard-tombejo Arkivigite je 2007-04-02 per la retarkivo Wayback Machine
• Portalo hungare
• Popolnombrado 2002 Arkivigite je 2008-06-14 per la retarkivo Wayback Machine