Oscar Wilde

Oscar Fingal O'Flaherty Wills WILDE [OSka: ŭajld] (naskiĝis la 16-an de oktobro 1854 en Dublino; mortis la 30-an de novembro 1900 en Parizo) estis irlanda dramverkisto, poeto kaj romanisto.

Oscar Wilde
Persona informo
Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde
Naskonomo	Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde
Naskiĝo	16-an de oktobro 1854 (1854-10-16) en Dublino, Graflando Dublino,  Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922)
Morto	30-an de novembro 1900 (1900-11-30) (46-jaraĝa) en Parizo
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Meningito vd
Tombo	Pariza tombejo de Bagneux (1900–1909) Tombejo Père-Lachaise, 89 (1900–) 48.86189 °N, 2.39814 °O / 48.86189; 2.39814 (mapo) Oscar Wilde's tomb (en) vd
Religio	rom-katolika vd
Etno	irlandanoj vd
Lingvoj	angla • franca • latina • antikva greka • germana vd
Ŝtataneco	Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922) Unuiĝinta Reĝlando (Britio) Irlando Francio vd
Alma mater	Kolegio Magdaleno Kolegio Triunuo vd
Subskribo
Familio
Patro	William Wilde vd
Patrino	Jane Wilde vd
Gefratoj	Willie Wilde kaj Isola Francesca Emily Wilde (en) vd
Edz(in)o	Constance Lloyd (mul) (1884–nekonata valoro) vd
Amkunulo	Lord Alfred Douglas (en) vd
Infanoj	Vyvyan Holland (en)  ( Constance Lloyd (mul) ) Cyril Holland (en)  ( Constance Lloyd (mul) ) vd
Profesio
Alia nomo	С.3.3. • Sebastian Melmoth vd
Okupo	poeto prozisto aŭtoro publikigisto eseisto fablisto verkisto verkisto de porinfana literaturo dramaturgo romanisto novelisto ĵurnalisto libretisto vd
Laborkampo	Beletro, literatura aktiveco, dramo, prozo, eseo kaj estetiko vd
Aktiva en	Anglio vd
Aktiva dum	1878–1900 vd
Verkado
Verkoj	The Importance of Being Earnest ❦ La Portreto de Dorian Gray ❦ The Canterville Ghost ❦ La homa animo sub socialismo ❦ The Ballad of Reading Gaol vd
Honorigoj Honorigoj (1878)  Newdigate Prize (en) , kialo de la premio Ravenna (en)  Premiata de Universitato de Oksfordo vd
En TTT	Oficiala retejo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Post studado en Dublino kaj Oksfordo li de post 1879 vivis en Londono, kie li rapide famiĝis pro sia spriteco kaj pro sia ekscentra vivostilo. Post la unuaj literaturaj sukcesoj li faris prelegvojaĝon tra Usono kaj Kanado. Kiel publika figuro en viktori-epoka Londono li estis grava pensulo kaj praktikanto de la loka arta movado konata kiel estetikismo kaj dekadencismo. En 1895 li pro samseksemo estis juĝita al dujara malliberigo; siajn spertojn en la malliberejo li poste priskribis en The Ballad of Reading Gaol ("La Balado pri malliberejo Reding"). Wilde mortis malriĉa, soleca kaj alkoholmalsana. Mallonge antaŭ sia morto li konvertiĝis al katolikismo.

Listo de verkoj

• Ravenna (1878)
• The Happy Prince and Other Tales (1888)
• The Picture of Dorian Gray (1891)
• A House of Pomegranates (1892)
• Lady Windermere’s Fan (1893)
• A Woman of No Importance (1893)
• Salome (1893 en franca lingvo, 1894 en la angla)
• An Ideal Husband (1895)
• The Importance of Being Earnest (1895)

En Esperanto aperis

• La najtingalo kaj la rozo (tr. Otto Simon, Lingvo Internacia, 1906, p. 284-289)
• Salome, dramo en unu akto (= Esperanta Teatro Internacia 1). Tradukis Hendrik Bulthuis. Amsterdamo: Veldt, 1910. 39 paĝoj.
• Salome, dramo en unu akto. Tradukis CHIF Toshio. Japana Esperanta Esperantokooperativo, 1973. 51 paĝoj.
• La graveco de la fideliĝo (The Importance of Being Earnest) (= Esperantaj Kajeroj 9). Tradukis William Auld. Manĉestro 1987. 79 paĝoj. ISBN 0-9505323-7-1
• La balado de prizono Reding (The Ballad of Reading Gaol) (= Fonto-Serio 25). Tradukis Leopoldo Knoedt. Ŝapekoo: Fonto, 1993. 77 paĝoj.
• La homa animo sub socialismo; El “De profundis”; Frazoj kaj filozofioj por uzado far junuloj. Tradukis Kris Long. En: Liberecanaj pensoj. Beauville: SAT-Broŝurservo, 1999.
• La feliĉa princo (The Happy Prince). Tradukis Nikolao Griŝin.
• La sindonema amiko (The devoted friend). Tradukis Barry Friedman.
• La Modela Milionulo (The Model Millionaire) tradukis Detlef Karthaus
• Salomeo, bildstria parodio de Serge Sire, La KancerKliniko-103. unua paĝo dua paĝo tria paĝo kvara paĝo
• La portreto de Dorian Gray (The Picture of Dorian Gray) tradukis Aitor Arana, Amorebieta, 2012 ISBN 978-84-15-50819-9

Vidu ankaŭ

• De Profundis, letero al lia iama amulo Lordo Alfred Douglas
• Telenio atribuita al Oscar Wilde
• Bohemiismo
• Estetikismo
• Uranismo