Rodano
Vidu ankaŭ la artikolon Rodano (Italio) pri komunumo en Italio.
Rodano | |
---|---|
...en Lyon (Liono) | |
almara rivero | |
Bazaj informoj | |
Longeco | 812 km |
Akvokolekta areo | 95 500 km² |
Averaĝa trafluo | 1 820 m³/s |
Fluo | |
- Alteco super marnivelo | 1 853 m |
Enfluejo | Mediteranea Maro |
- Alteco | 0 m |
Geografio | |
Alfluantoj | Ain, Ardèche, Arve, Drôme, Durance, Eyrieux, Gard, Isère, Ouvèze, Saono |
Rivero en Eŭropo | |
Rodano (france Rhône, germane Rhone) estas rivero longa je 812 kilometroj (el kiuj 290 km en Svislando), kiu fontas ĉe la Rodan-Glaĉero en Svislando, trafluas Valezon, trairas la lagon Lemano, trafluas la sudorientan Francion. En Arles ĝi disforkiĝas en du brakojn. La ĉefbrako alfluas kiel Granda Rodano (Grand Rhône) en Marseille al Mediteraneo, kaj la alia brako kiel Eta Rodano (Petit Rhône) almariĝas ĉe Saintes-Maries-de-la-Mer.
El ĉiuj riveroj, kiuj alfluas al Mediteraneo, Rodano havas la due plej grandan debiton post Nilo.
La mita rivero Eridano estas identigita ĉu kiel Rodano, ĉu kiel Pado.
Etimologio
redaktiLaŭ kelta etimologio, la nomo venus de "Rhôdan" (rapide turniĝi), sed Plinio la pli maljuna en sia "Naturalis Historia", opiniis ke la nomo venas de urbo Rhoda aŭ Rhodanusia, kolonio de rodisanoj, apud la nuna Aigues-Mortes.
En Kantono Valezo, ĝia germana nomo estas Rotten.
Geografio
redaktiLa Rodana fonto estas en Kantono Valezo, (Svislando), el la Rodan-Glaĉero en la montarmasivo Sankt-Gotardo [1], ĝi trafluas Valezon. Apud la svisa urbo Martigny, Rodano turniĝas norden en la tiel nomata Rodana Kubuto kaj enfluas en la lagon Lemano inter la svisaj urboj Port-Valais kaj Noville, formante malgrandan riverdelton. Ĝi elfluas el Lemano apud Ĝenevo, kie ĝi ricevas la riveron Arve.
Ĝi eniras Francujon, sekvante la landlimon inter la urbetoj Gaillardin kaj Pougny. Ĝia fluejo sinuas ĝis Liono, tie ĝi ricevas ĝian pli longan alfuanton: rivero Saône. De tie, ĝi fluas suden inter Alpoj kaj la Centra Masivo en la Rodana Sulko. En Arles ĝi disforkiĝas en du brakojn. La ĉefbrako alfluas kiel Granda Rodano (Grand Rhône) en Marseille al la Mediteraneo, kaj la alia brako kiel Eta Rodano (Petit Rhône) almariĝas ĉe Saintes-Maries-de-la-Mer. Inter tiuj brakoj estas la riverdelto Kamargo.
Gravaj alfluantoj
redaktiSvisaj alfluantoj
redakti- Goneri
- Ägine
- Minstigerbach
- Blinne
- Bina
- Masa
- Saltina
- Vispa
- Lonza
- Turtmana
- Raspille
- Navizence
- Rèche
- Lienne
- Borgne (Val d'Hérens)
- Printze
- Sionne
- Morge
- Losentse
- Lizerne
- Fare
- Salentse
- Dranse
- Trient
- Avançon
- Vieze
- Gryonne
- Grande Eau
- Arve
- Allondon
- Laire
- Afluantoj en la Lago Lemano (svisa bordo)
Francaj alfluantoj
redakti- Afluantoj en la Lago Lemano (franca bordo)
- Valserine
- Dorches
- Les Usses
- Fier
- Canal de Savières La ununura reversebla akvofluo de Eŭropo
- Séran
- Furans
- Guiers
- Perna
- Bourbe
- Ain
- Saono (riversistemo Saono-Doubs)
- Yzeron
- Gier
- Gère
- Varèze
- Cance
- Ay
- Galaure
- Doŭ
- Izero
- Mialan
- Véore
- Eyrieux
- Drôme
- Ouvèze en Vaucluse
- Payre
- Lavezon
- Roubion
- Escoutay
- Lez
- Ardèche
- Cèze
- Eygues
- Ouvèze en Ardèche
- Durance
- Gard
La rivero Saono ĉe la alfluo al Rodano en Liono jam pasis plian longecon la Rodano mem kaj se oni aldonas la ĉefan alfluanton de Saono, la riveron Doubs, tiam la riversistemo Doubs-Saono-Rodano havas totalan longecon de 1025 km.
Urboj laŭlonge de Rodano
redakti- Obergoms
- Brig-Glis
- Sierre
- Siono, ĉefurbo de Kantono Valezo
- Vetroz
- Martigny
- Saint-Maurice
- Massongex
- Monthey
- Ĝenevo, ĉefurbo de Kantono Ĝenevo
Vidu ankaŭ la urbojn de Lago Lemano
- Bellegarde-sur-Valserine
- Saint-Solin-en-Bugey
- Liono
- Givors
- Vienne
- Saint-Ranbert-d'Albon
- Tain-L'Hermitage
- Valence
- Montélimar
- Pierrelatte
- Pont-Saint-Esprit
- Roquemaure
- Châteauneuf-du-Pape
- Avignon
- Tarascon
- Arles
- Marseille
Rodano kiel trafikvojo
redaktiGranda parto de la rivero estas utiligebla kiel akvovojo sub la nomo Voies Navigables le Rhône kaj estas prizorgata de la ŝtata kompanio Compagnie Nationale du Rhône. Oni ŝuldas al ĝi la konstruon de akvobaraĵoj kiuj reguligas la altakvojn kaj donas hidroelektran energion (15 miliardoj da kWh en 2007).
Estas du sendependaj partoj
- La supera parto Haute Rhône
- La parto de Lyon ĝis la Mediteranea maro
La rivero ne taŭgas por senspertuloj. La akvofluo estas forta kaj de tempo al tempo aldoniĝas la forta verto (france Mistral)
En Lyon alfluas la rivero Saône, laŭ kiu eblas vojaĝi pli norden. En Chalon-sur-Saône renkontiĝas akvovojoj al la river' Rejno kaj al la meza kaj norda partoj de Francio.
Referencoj
redakti- ↑ (franclingve : Le massif du Saint-Gothard, germanlingve: Gotthardmassiv)
Vidu ankaŭ
redaktiEksteraj ligiloj
redakti- Manlibro pri la akvovojo[rompita ligilo]
- oficiala retpaĝo de compagnie Nationale du Rhône C.N.R Arkivigite je 2013-06-26 per la retarkivo Wayback Machine
- Aktualaj informoj
- Detala mapo kun havenoj, kluzoj ktp. (Por utiligi, oni devas akcepti la kondixojn! Poste elekti "Découvrir le Rhône")
- Informoj pri turismaj havenoj
- NoorderSoft Datumbazo de akvaj vojoj (Varbado por komerca programo)
- Akvaj vojoj en Francio
- Retejo de la inundoj de Liono de 1856 (en franca lingvo) Arkivigite je 2005-10-12 per la retarkivo Wayback Machine
-
Mapo de Rodano
-
Rodano kun malalta akva nivelo proksime al Saint-Maurice (Svislando)