Taksono

Taksono (en sistematiko) estas unuo de biologia klasado alinome grupo de organismoj kiuj havas komunajn atributojn. Estas bone kiam organismoj en taksono estas filogenetike proksime parenca.

La niveloj de la biologia klasiga sistemo.

Hierarkio de moderna biologia klasado enhavas 8 bazajn taksonomiajn rangojn.

Ĉiu taksono havas propran sciencan nomon. Tradicie ĉiu taksono havas taksonomian rangon. En kladistiko estas klado.

Taksono povas esti:

• Monofiletika
• Polifiletika
• Parafiletika

Taksono povas esti:

• Monotipa taksono
• Politipa taksono

La ok bazaj taksonaj rangoj estas ankaŭ multe uzataj ekzemple en bestoscienco aŭ en fungoscienco sed pli kaj pli oni uzas nur senrangajn kladojn kiel en plantoscienco kun la klasifikado de APG 3-a kiu uzas nur senrangajn kladojn super ordo.

Jen listo de kelkaj taksonoj de animaloj

La rangoj (klaso, subklaso ktp) de multaj taksonoj varias laŭ la klasifika sistemo. Ekzemple fokuloj estas ordo, ne subordo, en kelkaj sistemoj.

Subregno

Metazooj

Branĉoj

Sponguloj - Celenteruloj - Celomuloj

Filumoj

Kniduloj - Senkniduloj - Vermoj - Artikuloj - Moluskoj - Moluskoidoj - Eĥinodermoj - Enteropneŭstoj - Ĥetognatoj - Ĥorduloj

Subfilumoj

Brankuloj - Traĥeuloj - Tunikuloj - Senkraniuloj - Vertebruloj

Klasoj

Flageluloj - Ripozodoj - Sporozooj - Ciliuloj - Spongoj - Hidruloj - Skifozoj - Koraluloj - Planuloidoj - Ktenoforoj - Platvermoj - Fadenvermoj - Rotaciuloj - Anelidoj - Trilobuloj - Krustuloj - Araneoidoj - Pratraĥeuloj - Miriapodoj - Tardigradoj - Insektoj - Amfineŭroj - Lamenbrankuloj - Gastropodoj - Skafopodoj - Cefalopodoj - Briozooj - Brakpieduloj - Krinoidoj - Asterioidoj - Ofiuroidoj - Eĥinoidoj - Holoturioidoj - Ascidioj - Senmakzeluloj - Fiŝoj - Amfibioj - Rampuloj - Birdoj - Mamuloj

Subklasoj

Ok-koraluloj - Ses-koraluloj - Ĥetuloj - Hiruduloj - Gefireoj - Senflugiluloj - Flugiluloj - Entomostrakoj - Malakostrakoj - Elasmobrankoj - Aktinopterigoj - Pulmofiŝoj - Krosopterigoj - Saŭrovostuloj - Senkarinuloj - Karinuloj - Senplacentuloj - Placentuloj

Superordoj

Ĥondrosteoj - Holosteoj - Teleosteoj

Ordoj

(Amebuloj) - (Foraminiferoj) - Hidroidoj - Alcioniuloj - Aktiniuloj - Trematodoj - Cestodoj - Nematodoj - Poliĥetoj - Oligoĥetoj - Dekpieduloj - Skorpiuloj - Araneuloj - Falangiuloj - Akaruloj - Belemnitoj - Paleodiktiopteroj - Arĥipteroj - Ortopteroj - Tizanopteroj - Hemipteroj - Neŭropteroj - Koleopteroj - Strepsipteroj - Himenopteroj - Dipteroj - Afanipteroj - Triĥopteroj - Lepidopteroj - Ciklostomoj - Plagiostomoj - Holocefaloj - Acipenseroidoj - Ciprinoformaj - Klupeoformaj - Ezokoformaj - Angiloformaj - Simbrankoformaj - Gasterosteoformaj - Notakantoformaj - Mugiloformaj - Akantopterigoj - Gadoformaj - Stegocefaloj - Batrakoj - Urodeloj - Gimnofionoj - Testuduloj - Rinĥocefaloj - Skvamuloj - Iĥtiosaŭruloj - Dinosaŭroj - Krokodiluloj - Teromorfoj - Reaformaj - Strutoformaj - Kazuaroformaj - Dinornitoformaj - Epiornitoformaj - Apterigoformaj - Tinamoformaj - Galinoformaj - Kolomboformaj - Ĥaradrioformaj - Kolimboformaj - Sfeniskoformaj - Procelarioformaj - Laroformaj - Cikonioformaj - Anseroformaj - Pelikanoformaj - Falkoformaj - Strigoformaj - Psitakoformaj - Koraciformaj - Apusoformaj - Pegoformaj - Paseroformaj - Multetuberuloj - Kloakuloj - Marsupiuloj - Insektovoroj - Vespertuloj - Karnovoroj - Cetacoj - Ksenartroj - Manisuloj - Tubetodentuloj - Ronĝuloj - Hufuloj - Primatoj

Subordoj

Odonatoj - Blenioformaj - Gobiusoformaj - Perkoformaj - Skombroformaj - Skorpenoformaj - Lacertuloj - Vermlanguloj - Serpentoj - Papagoj - Bartocefaloj - Kreodontoj - Fokuloj - Teraj rabobestoj - Parhufuloj - Neparhufuloj - Parhufuloj - Rostruloj - Prokaviuloj - Sirenoj - Prasimioj - Simioj

Sekcioj

Remaĉuloj - Neremaĉuloj

Superfamilioj

Homoidoj - Cerkopitekoidoj - Lorisoidoj - Ceboidoj

Familioj

Pandaledoj - Paguredoj - Avikulariedoj - Fasmedoj - Griledoj - Afidedoj - Vespedoj - Ojstredoj - Tabanedoj - Kuledoj - Elateredoj - Karabedoj - Geotrupedoj - Sfingedoj - Papilionoedoj - Tineedoj - Foladedoj - Asteriedoj - Ciprinedoj - Gimnotedoj - Siluredoj - Klupeedoj - Salmonedoj - Ezokedoj - Pleŭronektedoj - Labredoj - Gobiusedoj - Perkedoj - Trigledoj - Skombredoj - Gadedoj - Bufedoj - Hiledoj - Ranedoj - Salamandredoj - Ĥeloniedoj - Testudedoj - Krokodiledoj - Igvanedoj - Lacertedoj - Skinkedoj - Varanedoj - Agamedoj - Kolubredoj - Viperedoj - Tetraonedoj - Fazanedoj - Kolombedoj - Ĥaradriedoj - Raledoj - Skolopedoj - Procelariedoj - Laredoj - Aŭkedoj - Anasedoj - Ardeedoj - Akcipitredoj - Falkedoj - Katartedoj - Pandionedoj - Strigedoj - Psitakedoj - Koraciedoj - Alcededoj - Upupedoj - Pegedoj - Galbuledoj - Alaŭdedoj - Cinkledoj - Fringedoj - Hirundedoj - Korvedoj - Paruedoj - Turdedoj - Sturnedoj - Motaciledoj - Orniterinkedoj - Makropedoj - Didelfedoj - Sorikedoj - Talpedoj - Erinacedoj - Vespertedoj - Filostomedoj - Pteropedoj - Fokedoj - Otariedoj - Kanisedoj - Felisedoj - Musteledoj - Procionedoj - Viveredoj - Hienedoj - Ursedoj - Delfenedoj - Balenopteredoj - Balenedoj - Dazipedoj - Mirmekofagedoj - Bradipedoj - Leporedoj - Sciuredoj - Kastoredoj - Musedoj - Histrikedoj - Kaviedoj - Elefantedoj - Rinoceredoj - Tapiredoj - Ekvedoj - Porkedoj - Hipopotamedoj - Kameledoj - Cervedoj - Ĝirafedoj - Bovedoj - Lorisedoj - Cebedoj - Cerkopitekedoj - Orangutangedoj - Hapaledoj - Homedoj

Subfamilioj

Salamandrenoj - Emidenoj - Elapenoj - Makropenoj - Talpenoj - Miogalenoj - Mustelenoj - Lutrenoj - Cervenoj - Moskulenoj

Vidu ankaŭ

• Biologia klasado
• Filogenetika arbo
• Klado
• Kladistiko
• Vikara taksono
• Gazeto Zootaxa