Franz Kafka

aŭstra germanlingva verkisto

Franz KAFKA [franc KAFka], tre malofte esperantigita kiel Franc' Kafko[1] (naskiĝis la 3-an de julio 1883 en Prago, mortis la 3-an de junio 1924 en Kierling [Kirling] (Aŭstrio) estis ĉeĥ-aŭstria germanlingva verkisto de noveloj kaj mallongaj rakontoj.

Franz Kafka
Kafka en 1917
Kafka en 1917
Persona informo
Franz Kafka
Naskonomo Franz Kafka
Naskiĝo 3-a de julio 1883
en Prago, Aŭstrio-Hungario
Morto 3-an de junio 1924
en Klosterneuburg-Kierling,  Aŭstrio
Mortis pro naturaj kialoj vd
Mortis per laryngeal tuberculosis vd
Tombo New Jewish Cemetery vd
Religio judismo vd
Nacieco aŭstra
Etno judoj vd
Lingvoj germanaĉeĥa vd
Loĝloko Prago vd
Ŝtataneco CislajtioĈeĥoslovakio vd
Alma mater Germana Universitato Prago • Universitato de Karolo • College of Philosophy of the Prague German University • Faculty of Law, German University in Prague vd
Subskribo Franz Kafka
Familio
Patro Hermann Kafka vd
Patrino Julie Kafka vd
Gefratoj Elli Kafka • Valli Kafka • Ottla Kafka vd
Edz(in)o
Amkunulo Dora Diamant vd
Infanoj sen valoro vd
Profesio
Okupo verkisto, komercisto
Laborkampo literaturo • Prague German Literature vd
Aktiva dum 1904– vd
Verkado
Ĝenroj prozo
Verkoj La Metamorfozo ❦
La Proceso ❦
La kastelo ❦
Antaŭ la leĝo ❦
La malaperinto vd
En TTT Oficiala retejo vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Franz Kafka estis filo de judaj komercistoj. Liaj gepatroj (ĉefe la patro) fervore kaj ambicie laboris por gajni pli kaj pli da riĉaĵoj kaj provis transdoni tiun ĉi idealon al sia filo. La juna Franz tamen estis tro sentema por mem fariĝi sukcesa komercisto. En la literatura agado li provis trovi trankvilon kaj internan pacon. Liaj verkoj ofte respegulas la kulposentojn de Kafka rilate al sia patro kaj ankaŭ liajn demandojn pri la senco de la homa vivo.

Li estis konsiderita fare de kritikistoj kiel unu el la plej influaj verkistoj de la 20-a jarcento. Kafka forte influis ĝenrojn kaj tendencojn kiaj ekzemple ekzistadismo. La plej multaj el liaj verkoj, kiaj ekzemple "Die Verwandlung" ("La metamorfozo"/"La transformiĝo"), "Der Prozess" (La proceso), kaj "Das Schloss" (La kastelo), estas plenigitaj el la temoj kaj arketipoj de fremdiĝo, fizika kaj psikologia brutaleco, gepatr-infana konflikto, roluloj sur timiga serĉovojo, labirintoj de burokratio, kaj misteraj transformoj.

Kafka estis naskita en etburĝa, germanlingva juda familio en Prago, tiam parto de la Austri-Hungaria Imperio. En lia vivdaŭro, la plej granda parto de la loĝantaro de Prago parolis la ĉeĥan, kaj la disiĝo inter ĉeĥ- kaj german-lingvaj homoj estis perceptebla realeco, kiam ambaŭ grupoj fortigis sian nacian identecon. La juda komunumo ofte troviĝis interne de la du sentoj, kompreneble levante demandojn pri loko al kiu oni apartenas. Kafka mem estis flua en ambaŭ lingvoj, sed konsideris la germanan sia gepatra lingvo.

Kafka trejniĝis kiel advokato kaj, post kompletigo de sia edukado por juro, akiris dungadon ĉe asekurentrepreno. Li komencis skribi novelojn en sia libertempo. Dum la cetero de sia vivo, li plendis pri la malmulto de la tempo, kiun li devis asigni al tio, kion li rigardis kiel sian vokiĝon. Li bedaŭris devi dediĉi tiom da atento al sia Brotberuf ("ĉeflaboro", laŭlitere "panotasko"). Kafka preferis komuniki per letero; li skribis centojn da leteroj al familio kaj proksimaj amikinoj, inkluzive de sia patro, sia fianĉino Felice Bauer, kaj sia plej juna fratino Ottla. Li havis komplikan kaj ĝenatan rilaton kun sia patro, kio havis gravan efikon al sia verkado. Li ankaŭ suferspertis konflikton pri sia judismo, sentante, ke ĝi havis malgrandan rilaton al li, kvankam kritikistoj argumentas, ke ĝi influis lian verkaron.

Nur kelkaj el la verkoj de Kafka estis publikigitaj dum lia vivodaŭro: la rakontaj kolektoj Betrachtung (Kontemplado) kaj Ein Landarzt (Kampara doktoro), kaj unuopaj rakontoj (kiaj ekzemple "Die Verwandlung") en literaturaj revuoj. Li preparis la rakontokolekton Ein Hungerkünstler (Malsata artisto) por presado, sed ĝi ne estis publikigita ĝis post lia morto. La nefinitaj verkoj de Kafka, inkluzive de liaj romanoj Der Prozess, Das Schloss kaj Amerika (ankaŭ konataj kiel Der Verschollene, La homo kiu malaperis), estis publikigitaj postmorte, plejparte fare de lia amiko Max Brod, kiu malobeis la deziron de Kafka havi la manuskriptojn detruitaj. Albert Camus kaj Jean-Paul Sartre estas inter la verkistoj influitaj el la verkaro de Kafka; la esprimo Kafkeca eniris diversajn lingvojn por priskribi superrealajn situaciojn kiaj tiuj de lia verkaro.

Vivo redakti

Familio redakti

 
Tabulo markanta la naskolokon de Franz Kafka en Prago.

Kafka estis naskita proksime de la Malnovurba Placo en Prago, tiam parto de la Austri-Hungaria Imperio. Lia familio estis de etburĝaj aŝkenazoj. Lia patro, Hermann Kafka (1852-1931), estis la kvara filo de Jakob Kafka,[2][3] nome ŝoket aŭ rita buĉisto en Osek, ĉeĥa vilaĝo kun granda juda loĝantaro situanta proksime de Strakonice en suda Bohemio.[4] Hermann alportis la familion Kafka al Prago. Post laborado kiel migranta vendista reprezentanto, li poste iĝis podetalisto por ŝikaj varoj kaj vestoj kiuj dungis ĝis 15 homojn kaj utiligis la bildon de monedo (kavka en la ĉeĥa) kiel sian komercemblemon.[5] La patrino de Kafka, Jorgia (1856-1934), estis la filino de Jakob Löwy, prospera podetala komercisto en Poděbrady,[6] kaj estis pli bone edukita ol ŝia edzo.[2] La gepatroj de Kafka verŝajne parolis diversaĵon de germana influita de la jida, kiu foje estis pejorative nomita Mauscheldeutsch, sed, ĉar la germana lingvo estis konsiderita la veturilo de socia moviĝeblo, ili verŝajne instigis siajn gefilojn paroli la altgermanan.[7] Hermann kaj Jorgia havis ses gefilojn, el kiuj Franz estis la plej aĝa.[8] La du fratoj de Franz, nome Georg kaj Henriko, mortis en infanaĝo antaŭ ol Franz estis sepjaraĝa; liaj tri fratinoj estis Gabriele ("Ellie") (1889-1944), Valerie ("Valli") (1890-1942) kaj Ottilie ("Ottla") (1892-1943). Ili ĉiuj mortis dum la holokaŭsto de la Dua Mondmilito. Valli estis deportita al la Geto de Łódź en Pollando en 1942, sed tio estas la lasta dokumentado pri ŝi.

Edukado redakti

De 1889 ĝis 1893, Kafka vizitadis la germanlingvan lernejon Deutsche Knabenschule nome bazlernejo de germanaj knaboj ĉe la viandmerkato en ĉeĥa Masný trh aŭ en la germana Fleischmarkt, nun konata kiel strato Masná. Lia juda edukado finiĝis per lia Bar-micvo en la aĝo de 13 jaroj. Kafka neniam ĝuis viziti la sinagogon kaj iris tien kun sia patro nur dum kvar gravaj festotagoj jare.[9][10][11]

 
Palaco Kinski kie Kafka ĉeestis en gimnazio kaj lia patro posedis vendejon.

Post forlaso de bazlernejo en 1893, Kafka estis akceptita en la rigora klasikaĵ-orientita urba gimnazio, nome Altstädter Deutsches Gymnasium, akademia mezlernejo ĉe la Placo de la Malnova Urbo, ene de la Kinsky Palaco. La germana estis la instruadlingvo, sed Kafka ankaŭ parolis kaj skribis en la ĉeĥa lingvo;[12][13] li studis ĉi-lastan en la gimnazio dum ok jaroj, atingante bonajn rezultojn.[14] Kvankam Kafka ricevis komplimentojn por sia regado de la ĉeĥa, li neniam konsideris sin flua en la ĉeĥa kaj parolis la germanan kun ĉeĥa akĉento.[13][15] Li kompletigis siajn maturiĝajn ekzamenojn en 1901.[16]

Akceptita en la tiam germana sekcio de la Universitato de Karolo de Prago en 1901, Kafka komencis studi kemion, sed ŝanĝis al juro post du semajnoj.[17] Kvankam tiu fako ne ekscitis lin, ĝi ofertis vicon da kariereblecoj, kiuj plezurigis lian patron. Krome, Juro postulis pli longan kurson de studado, donante al Kafka tempon preni lecionojn en la germanaj studoj kaj arthistorio.[18] Li ankaŭ aliĝis al studenta klubo, Lese-und Redehalle der Deutschen Studenten (Legosocio de germanaj studentoj), kiu organizis literaturajn okazaĵojn, leĝaĵojn kaj aliajn agadojn.[19] Inter la amikoj de Kafka estis la ĵurnalisto Felix Weltsch, kiu studis filozofion, la aktoro Yitzchak Lowy kiu venis de ortodoksa ĥasida Varsovia familio, kaj la verkistoj Oskar Baum kaj Franz Werfel.[20]

Ĉe la fino de lia unua jaro de studoj, Kafka renkontis Max Brod, kunulan jurstudanton kiu iĝis proksima amiko por vivo.[19] Brod baldaŭ rimarkis ke, kvankam Kafka estis ĉiam embarasita kaj malofte parolis, tio kion li diris estis kutime profunda.[21] Kafka estis fervora leganto dum sia vivo;[22] kune li kaj Brod legis Protagoro'n de Platono en la origina greka, pro la iniciato de Brod, kaj L'Éducation sentimentale (Senta edukado) de Flaubert kaj La Tentation de Saint Antoine (La Tento de Sankta Antonio) en la franca, ĉe sia propra sugesto.[23] Kafka konsideris Fjodor Dostojevskij, Flaubert, Franz Grillparzer,[24] kaj Heinrich von Kleist kiel siaj "veraj sangofratoj".[25] Krom tiuj, li interesiĝis pri ĉeĥa literaturo[12][13] kaj li ankaŭ ege ŝatis la verkojn de Goethe.[26][27] Kafka akiris la gradon da Doktoro pri Juro la 18an de julio 1906 kaj plenumis devigan jaron de sensalajra servo kiel jurista helpanto por la civilaj kaj krimaj tribunaloj.[28]

Profesia vivo redakti

 
Iama sidejo de la Instituto por Akcidenta Sekureco de Laboristoj.

La 1an de novembro 1907, Kafka estis dungita ĉe la Assicurazioni Generali, itala asekurentrepreno, kie li laboris dum preskaŭ unu jaro. Lia korespondado dum tiu periodo indikas, ke li estis malĝoja kun labortemposkemo - de 08:00 ĝis 18:00[29][30] - kio faradis supermalfacile koncentriĝi en verkado, kio supozis kreskantan gravecon al li. La 15an de julio 1908, li eksiĝis. Du semajnojn poste li trovis dungadon pli alirebla al verkado, kiam li eniris ĉe la Instituto por Akcidenta Sekureco de Laboristoj de la Regno de Bohemio. La tasko implikis esplori kaj taksi kompenson por persona damaĝo al industriaj laboristoj; akcidentoj, kiaj ekzemple perditaj fingroj aŭ membroj, estis ordinaraj ĉe tiu tempo.

La administrada profesoro Peter Drucker supozigas, ke Kafka evoluigis la unuan civilan protekttaskon dum sia dungado ĉe Akcidenta Sekureco de Laboristoj, sed tio ne estas apogita per iu dokumento de lia dunganto.[31][32] Lia patro ofte prisignis la taskon de sia filo kiel asekuroficiro kiel Brotberuf, laŭlitere "pantaskon", taskon faritan nur por pagi la fakturojn; Kafka ofte postulis malestimi ĝin. Kafka estis rapide promociita kaj liaj devontigoj inkludis prilabori kaj esplori kompenspostulojn, skribi raportojn, kaj pritrakti pledojn de komercistoj, kiuj opiniis, ke iliaj firmaoj estis poziciigitaj en tro alta riskokategorio, kio kostis al ili pli en premiumoj.[33] Li kompilus kaj verkus la jarraporton sur la asekurinstituto dum la pluraj jaroj, kiujn li laboris tie. La raportoj estis ricevitaj bone fare de liaj ĉefoj.[34] Kafka kutime laboris ĝis 2a p.m., tiel ke li havis tempon foruzi en sia literatura verko, ĝis kiam li estis devige enhospitaligita.[35] La patro de Kafka ankaŭ klopodis, ke li helpu lin ĉe transprenado de la familia ŝikvara stokejo.[36] En liaj pli postaj jaroj, la malsano de Kafka ofte malhelpis lin el laborado ĉe la asekuragentejo kaj ĉe sia verkado. Jarojn poste, Brod elpensis la esprimon Der enge Prager Kreis ("La Proksima Praga Cirklo") por priskribi la grupon de verkistoj, kiuj inkludis Kafka, Felix Weltsch kaj lin mem.[37][38]

 
Franz Kafka.

Fine de 1911, la edzo de Elli, nome Karl Hermann, kaj Kafka iĝis partneroj en la unua fabriko por asbesto en Prago, konata kiel Prager Asbestwerke Hermann & Co., uzinte dotmonon de Hermann Kafka. Kafka montris pozitivan sintenon komence, dediĉante multon de sia libera tempo al la komerco, sed li poste malemis la intervenon de tiu laboro kontraŭ sia verkademo.[39] Dum tiu periodo, li ankaŭ trovis interesiĝon kaj distron en la agokvalitoj de jida-teatro. Post vidado de jida teatrotrupa ludado en oktobro 1911, dum la venontaj ses monatoj Kafka "mergis sin en jida-lingvo kaj en jida-literaturo".[40] Tiu intereso funkciis ankaŭ kiel deirpunkto por lia kreskanta esplorado de judismo.[41] Estis tiam pli-malpli kiam Kafka iĝis vegetarano.[42] Ĉirkaŭ 1915 Kafka ricevis sian skizinformon por militservo en la Unua Mondmilito, sed liaj dungantoj ĉe la asekurinstituto aranĝis servoliberigon, ĉar lia laboro estis konsiderita esenca registarservo. Poste li provis aliĝi al la militistaro sed estis malhelpita fari tion de sanproblemoj asociitaj kun tuberkulozo,[43] el kio li estis diagnozita en 1917.[44] En 1918 la Instituto por Akcidenta Sekureco de Laboristoj metis Kafkan sub pension pro lia malsano, por kiu ekzistis neniu kuracado tiutempe, kaj li pasigis la plej grandan parton de sia restanta vivotempo en sanatorioj.[28]

Rilato al la patro redakti

 
Unua paĝo de la manuskripto de la letero de Kafka al sia patro.

La konfliktoplena rilato al lia patro apartenas al la signifaj kaj centraj motivoj de la verkaro de Kafka.

Kafka, estante mem tre sentema kaj retenema, ja eĉ timema kaj pensema, priskribas sian patron, kiu devenis el malriĉa medio kaj perlabore socie altiĝis kaj per propra penado sukcesis, kiel vivokapabla kaj laborema, sed kruda, grumblanta kaj memkontenta kaj despota negoculo. La patrino, kiu devenis el klera familio, povintus esti kontraŭpoluso al sia kruda edzo, sed ŝi toleris - obeante la patriarkecajn leĝojn - ties valorojn kaj juĝojn.

En sia letero al la patro Kafka riproĉas al tiu, ke li postulis tiranecan povon: "Vi povas trakti infanon nur tiel, kiel vi fakte mem estas kreita, per forto, bruo kaj furiozo, kaj en tiu-ĉi okazo tio al vi ŝajnis krome tial tre bone taŭgi, ĉar vi volis eduki en mia persono fortan kuraĝan knabon."

En la rakontoj de Kafka la patriarko estis prezentita ne nur potenca, sed ankaŭ maljusta; tiel en la Metamorfozo, en kiu Gregoro, kiu transformiĝis al parazita insekto, estis frapita de sia patro pere de pomoj kaj mortvundita. La figuro de la patro - potenca kaj timiga - fakte kondamnas en la etrakonto "La verdikto" la filon Georgo Bendemann al la "Dronmorto" - juĝon, kiun Georgo pere de anticipa obeo mem ekzekutas saltante de ponto.[45]

Rilatoj redakti

 
Memorigejo - iama sanatorio - en Kierling, kie Franz Kafka mortis.

Kafka[46] havis ambiguan rilaton al virinoj. Unuflanke li sentis allogon al ili, aliflanke li fuĝis de ili. Al ĉiu konkero sekvis defendoreago. La leteroj de Kafka kaj liaj taglibraj notoj donas la impreson, ke lia amvivo estis postaĵkonstruaĵo. Lia produktado de amleteroj multiĝis ĝis po tri tage al Felice Bauer. Ke fine li restis senedzina, kaŭzis, ke oni nomis lin "fraŭlo de la monda literaturo".[47]

Supozita kaŭzo de la rilatotimo de Kafka trovebla en la literaturo estas krom lia monaĥeca labormaniero (li havis la manion, ke li por povi skribi devas esti sola kaj senliga) ankaŭ impotenteco (Louis Begley) kaj samseksemo (Saul Friedländer).

La unua amo de Kafka estis en la jaro 1988 Hedwig Therese Weiler, abiturantino kvin jarojn pli juna. Kafka konatiĝis kun Hedwig en somero 1907 en Triesch ĉe Iglau (Moravio), kie ambaŭ pasigis siajn feriojn ĉe parenculoj. Kvankam el la feria amikeco sekvis leterinterŝanĝo, la du ne plu renkontiĝis.[48]

 
Felice Bauer

Felice Bauer, el etburĝa juda familio, kaj Kafka renkontiĝis la unuan fojon la 28-an de aŭgusto 1912 en la loĝejo de lia amiko Brod.[49] La leteroj ĉefe okupiĝis pri la temo: Ĉu edziĝi aŭ sindediĉi en memelektita asketeco al la verkado? Post entute tricent leteroj kaj ses mallongaj renkontiĝoj ili gefianĉiĝis en Berlino en junio 1914 oficiale, sed jam ses semajnojn poste eksfianĉiĝis. Sekvis dua edziĝpermeso dum komuna restado en Marienbad en julio 1916, kiam ambaŭ havis feliĉigan intiman rilaton.[50] Sed post la apero de la tuberkulozo de Kafka en somero 1971 ili denove eksfianĉiĝis.

 
Franz Kafka monumento en Kierling, Aŭstrio.

Post la fina rompo de la rilato kun Felice, Kafka fianĉiĝis denove en la jaro 1919, ĉi-foje kun Julie Wohryzek, la filino de praga ŝufaristo. Li konatiĝis kun ŝi dum kuracrestado en la Gastejo Stüdl 30 kilometrojn de Prago en la vilaĝo Želízy.[51] En letero al Max Brod li priskribis ŝin kiel "kutima kaj miriga personeco. […] Posedantino de neelĉerpebla kaj nebremsebla kvanto de la plej kuraĝaj ĵargonesprimoj, entute tre malscia, pli amuza ol trista."[52] Ankaŭ ĉi-tiu geedziĝpromeso ne plenumiĝis. Dum la unua postmilita somero komune pasigita, la paro fiksis geedziĝan daton, kiu tamen estis prokrastita pro malfacilaĵoj dum la loĝejserĉado en Prago. Dum la sekva jaro ili disiĝis. Kialo eventuale estis la konatiĝo kun Milena Jesenská, la unua tradukistino de liaj tekstoj al la ĉeĥa lingvo.

La ĵurnalistino, kiu devenis de Prago, estis vigla, memkonscia, moderna kaj emancipita virino, 24-jaraĝa. Ŝi vivis en Vieno en disiĝanta edzrilato kun la praga verkisto Ernst Polak. Post unuaj leterkontaktoj okazis unua vizito de Kafka en Vieno. Plenentuziasme li rakontis al sia amiko Brod de la kvartaga renkonto, el kiu disvolviĝis rilato kun kelkaj renkontoj kaj ĉefe ampleksa leterinterŝanĝo. Sed la rilaton al Milena sekvis la sama sorto, kiel la rilato al Felice: Al proksimiĝo kaj imagita kuneco sekvis retiriĝo kaj duboj[53]. Kafka fine ĉesigis la rilaton en novembro 1920 kaj ankaŭ ĉesigis abrupte la leterinterŝanĝon. Tamen la du restis en amika kontakto ĝis la morto de Kafka.

Dum la inflacia jaro 1923 fine Kafka konatiĝis en la baltmara kuracloko Graal-Müritz kun Dora Diamant. En septembro 1923 ili translokiĝis al Berlino kaj planis geedziĝon, kio malsukcesis unue pro la rezisto de la patro de Diamant kaj poste pro la sanstato de Kafka. Post kiam li retiriĝis en aprilo 1924 malsanege al privata malsanulejo en la vilaĝo Kierling apud Klosterneuburg, lin tie flegis ĝis lia morto la 3-an de junio 1924 la senrimeda Dora, kiu dependis de la materia subteno de la familio kaj konatularo de Kafka.[54]

Listo de verkoj redakti

La plej grandaj verkoj de Kafka estis publikigitaj nur post lia morto kaj, fakte, kontraŭ lia lasta volo.

En Esperanto aperis libroforme redakti

  • Rakontoj 1. Trad.: Vilhelmo Lutermano (1993)
  • Sonĝo kaj aliaj rakontoj. Trad.: Vilhelmo Lutermano (1996), inkluzive de La transformiĝo (Die Verwandlung)
  • La metamorfozo. Trad.: Mauro Nervi, originala titolo: Die Verwandlung (1996)
  • La metamorfozo. Trad.: Reinhard Haupenthal, originala titolo: Die Verwandlung (2000)
  • Letero al la patro. originala titolo: Brief an den Vater (2012). Kun akompanaj tekstoj kaj postparolo de Michael Müller. Elgermanigitaj de Vilhelmo Lutermano. MAS, 2012, 81 p., ISBN 978-2-918300-83-0

En Esperanto aperis rete redakti

Tie legeblas jenaj rakontoj:

  • Infanoj sur la ŝoseo
  • Senmaskigo de fripono
  • La subita promenado
  • Decidoj
  • La ekskurso en la montaron
  • La malfeliĉo de fraŭlo
  • La komercisto
  • Distrita elrigardo
  • La hejmenvojo
  • La preterkurantoj
  • La pasaĝero
  • Vestaĵoj
  • La malakcepto
  • Pensigo por rajdistoj
  • La stratfenestro
  • Deziro fariĝi indiano
  • La arboj
  • Esti malfeliĉa
  • La verdikto
  • La hejtisto
  • La transformiĝo (kiu en alia traduko de Nervi estas tradukita pere de La metamorfozo)
  • En la punkolonio
  • La nova advokato
  • Kampara kuracisto
  • Sur la galerio
  • Malnova folio
  • Antaŭ la leĝo tradukis Hagen Hirte en Literatura Foiro 86
  • Ŝakaloj kaj araboj
  • Vizito en la minejo
  • La plej proksima vilaĝo
  • Imperiestra mesaĝo
  • La zorgo de la dommastro
  • Dek unu filoj
  • Fratomurdo
  • Sonĝo
  • Raporto por akademio
  • Unua aflikto
  • Virineto
  • Malsatartisto
  • Jozefino la kantistino aŭ la popolo de la musoj
  • Interparolo kun la preĝisto
  • Interparolo kun la ebriulo
  • Bruego
  • La ujrajdisto
  • Priskribo de batalo
  • La vilaĝa instruisto
  • La ponto
  • La ĉasisto Graĥo
  • Ĉe la konstruado de la ĉina murego
  • La frapo ĉe la bienpordego
  • La najbaro
  • Bastardo
  • Banala konfuzo
  • La vero pri Sanĉo Panso
  • La mutado de la sirenoj
  • Prometeo
  • La urba blazono
  • Pozidono
  • Komuneco
  • Nokte
  • La rifuzo
  • Pri la demando de la leĝoj
  • La rekrutado
  • La ekzameno
  • La vulturo
  • La stiristo
  • La turbo
  • Fableto
  • Reveno
  • Proparolanto
  • Esploradoj de hundo
  • La geedza paro
  • Rezignu!
  • Pri la paraboloj
  • Letero al la patro.

Sekundara literaturo en Esperanto, rete redakti

Referencoj redakti

  1. Leksara kolekto de ofte uzataj propraj nomoj (Rikardo Ŝulco kaj Hermano Bermano, Paderborno 1989), p.68
    http://www.satesperanto.org/Franz-Kafka-Franco-Kafko.html Arkivigite je 2014-07-14 per la retarkivo Wayback Machine
    http://vlutermano.free.fr/kafka.html
  2. 2,0 2,1 Gilman 2005, pp. 20–21.
  3. Northey 1997, pp. 8–10.
  4. Kohoutikriz 2011.
  5. Brod 1960, pp. 3–5.
  6. Northey 1997, p. 92.
  7. Gray 2005, pp. 147–148.
  8. Hamalian 1974, p. 3.
  9. Kafka-Franz, Father 2012.
  10. Stach 2005, p. 13.
  11. Brod 1960, pp. 26–27.
  12. 12,0 12,1 Hawes 2008, p. 29.
  13. 13,0 13,1 13,2 Sayer 1996, pp. 164–210.
  14. Kempf 2005, pp. 159–160.
  15. Koelb 2010, p. 12.
  16. Corngold 2004, p. xii.
  17. Diamant 2003, pp. 36–38.
  18. Brod 1960, pp. 40–41.
  19. 19,0 19,1 Gray 2005, p. 179.
  20. Stach 2005, pp. 43–70.
  21. Brod 1960, p. 40.
  22. Brod 1960, p. 14.
  23. Brod 1966, pp. 53–54.
  24. Stach 2005, p. 362.
  25. Gray 2005, pp. 74, 273.
  26. Brod 1960, pp. 51, 122–124.
  27. Stach 2005, pp. 80–83.
  28. 28,0 28,1 Steinhauer 1983, pp. 390–408.
  29. Karl 1991, p. 210.
  30. Glen 2007, pp. 23–66.
  31. Drucker 2002, p. 24.
  32. Corngold et al. 2009, pp. 250–254.
  33. Stach 2005, pp. 26–30.
  34. Brod 1960, pp. 81–84.
  35. Stach 2005, pp. 23–25.
  36. Stach 2005, pp. 25–27.
  37. Spector 2000, p. 17.
  38. Keren 1993, p. 3.
  39. Stach 2005, pp. 34–39.
  40. Koelb 2010, p. 32.
  41. Stach 2005, pp. 56–58.
  42. Brod 1960, pp. 29, 73–75, 109–110, 206.
  43. Brod 1960, p. 154.
  44. Corngold 2011, pp. 339–343.
  45. Tradukita el la teksto de la germanlingva vikipedio
  46. Tradukita el la teksto de la germanlingva vikipedio
  47. Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Entscheidungen. Poŝlibra versio, 2-a eldono. Fischer, Frankfurto ĉe Mejno 2008, P. 32.
  48. Franz Kafka: Leteroj 1902–1924, eldonitaj de Max Brod, Fischer-Eldonejo 1975.
  49. Priskribo de tiu unua renkonto inter Franz kaj Felice troveblas ĉe Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Entscheidungen. Fischer, Frankfurto ĉe Mejno 2002, Ĉapitro: Ein Fräulein aus Berlin
  50. Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Erkenntnis. Poŝlibra versio, Fischer, Frankfurto ĉe Mejno 2011, P. 112ff.
  51. Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Erkenntnis. Poŝlibra versio, Fischer, Frankfurto ĉe Mejno 2011, P. 290ff.
  52. Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Erkenntnis. Poŝlibra eldono, Fischer, Frankfurto ĉe Mejno 2011, P. 294.
  53. Reiner Stach skribas: "Jam vidalvide de Felice li ĉiam insistis, ke nur la profunda sento de kuneco povas vivigi kaj pravigi geedzan rilaton." Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Erkenntnis. Poŝlibra eldono, Fischer, Frankfurto ĉe Mejno, P. 553.
  54. Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Erkenntnis. Poŝlibra versio, Fischer, Frankfurto ĉe Mejno 2011, P. 601ks.

Bibliografio redakti

  • Alt, Peter-André (2005). Franz Kafka: Der ewige Sohn. Eine Biographie (germane). München: Verlag C.H. Beck. ISBN 978-3-406-53441-6.
  • Bathrick, David (1995). The Powers of Speech: The Politics of Culture in the GDR. Lincoln: University of Nebraska Press.
  • Bergman, Hugo (1969). Memories of Franz Kafka in Franz Kafka Exhibition (katalogo) (PDF). Library: The Jewish National and University Library. [1]
  • Bloom, Harold (2003). "Franz Kafka". Bloom's Major Short Story Writers (Novjorko: Chelsea House Publishers). ISBN 978-0-7910-6822-9.
  • Bloom, Harold (Spring 2011). "Franz Kafka's Zionism". Midstream (57) (2).
  • Bloom, Harold (2002). Genius: A Mosaic of One Hundred Exemplary Creative Minds. Novjorko: Warner Books. ISBN 978-0-446-52717-0.
  • Bloom, Harold (1994). The Western Canon: The Books and School of the Ages. Novjorko: Riverhead Books, Penguin Group. ISBN 978-1-57322-514-4.
  • Bossy, Michel-André (2001). Artists, Writers, and Musicians: An Encyclopedia of People Who Changed the World. Westport, Connecticut: Oryx Press. ISBN 978-1-57356-154-9.
  • Boyd, Ian R. (2004). Dogmatics Among the Ruins: German Expressionism and the Enlightenment. Bern: Peter Lang AG. ISBN 978-3-03910-147-4.
  • Brod, Max (1960). Franz Kafka: A Biography. Novjorko: Schocken Books. ISBN 978-0-8052-0047-8.
  • Brod, Max (1966). Über Franz Kafka (germane). Hamburg: S. Fischer Verlag.
  • Bruce, Iris (2007). Kafka and Cultural Zionism — Dates in Palestine. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-22190-4.
  • Classe, Olive (2000). Encyclopedia of Literary Translation into English, Vol. 1. Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers. ISBN 978-1-884964-36-7.
  • Contijoch, Francesc Miralles (2000). Franz Kafka (hispane). Barcelona: Oceano Grupo Editorial, S.A. ISBN 978-84-494-1811-2.
  • Corngold, Stanley (1972). Introduction to The Metamorphosis. Novjorko: Bantam Classics. ISBN 978-0-553-21369-0.
  • Corngold, Stanley (1973). The Commentator's Despair. Port Washington, Novjorko: Kennikat Press. ISBN 978-0-8046-9017-1.
  • Corngold, Stanley (2004). Lambent Traces: Franz Kafka. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11816-1.
  • Corngold et al., Stanley (2009). Franz Kafka: The Office Writings. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-12680-7.
  • Corngold, Stanley – Wagner, Benno (2011). Franz Kafka: The Ghosts in the Machine. Evanston, Illinois: Northwestern University Press. ISBN 978-0-8101-2769-2.
  • Deleuze, Gilles; Guattari, Félix (1986). Kafka: Toward a Minor Literature (Theory and History of Literature, Vol 30). Minneapolis: University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-1515-5.
  • Diamant, Kathi (2003). Kafka's Last Love: The Mystery of Dora Diamant. Novjorko: Basic Books. ISBN 978-0-465-01551-1.
  • Drucker, Peter (2002). Managing in the Next Society (2007 ed.). Oxford: Elsevier. ISBN 978-0-7506-8505-4.
  • Engel, Manfred; Auerochs, Bernd (2010). Kafka-Handbuch. Leben - Werk - Wirkung (in German). Metzler: Stuttgart, Weimar. ISBN 978-3-476-02167-0.
  • Elsaesser, Thomas (2004). The Last Great American Picture Show. Amsterdam: Amsterdam University Press. ISBN 978-90-5356-493-6.
  • Furst, Lillian R. (1992). Through the Lens of the Reader: Explorations of European Narrative. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-0808-7. [2]
  • Gale Research Inc. (1979). Twentieth-Century Literary Criticism: Excerpts from Criticism of the Works of Novelists, Poets, Playwrights, Short Story Writers, & Other Creative Writers Who Died Between 1900 & 1999. Farmington Hills, Michigan: Gale Cengage Learning. ISBN 978-0-8103-0176-4.
  • Gilman, Sander (1995). Franz Kafka, the Jewish Patient. Novjorko: Routledge. ISBN 978-0-415-91391-1.
  • Gilman, Sander (2005). Franz Kafka. London: Reaktion Books. ISBN 978-1-881872-64-1.
  • Gray, Richard T. (2005). A Franz Kafka Encyclopedia. Westport, Connecticut: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30375-3.
  • Gray, Ronald (1973). Franz Kafka. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20007-3.
  • Hamalian, Leo (1974). Franz Kafka: A Collection of Criticism. Novjorko: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-025702-3.
  • Hawes, James (2008). Why You Should Read Kafka Before You Waste Your Life. Novjorko: St. Martin's Press. ISBN 978-0-312-37651-2.
  • Janouch, Gustav (1971). Conversations with Kafka (2 ed.). Novjorko: New Directions Books. ISBN 978-0-8112-0071-4. [3]
  • Kafka, Franz (1948). The Penal Colony: Stories and Short Pieces (eld. de 1987). Novjorko: Schocken Books. ISBN 978-0-8052-3198-4.
  • Kafka, Franz (1954). Dearest Father. Stories and Other Writings. Novjorko: Schocken Books.
  • Kafka, Franz (1988). The Castle. Novjorko: Schocken Books. ISBN 978-0-8052-0872-6.
  • Kafka, Franz (1996). The Metamorphosis and Other Stories. Novjorko: Barnes & Noble. ISBN 978-1-56619-969-8.
  • Kafka, Franz (1998). The Trial. Novjorko: Schocken Books. ISBN 978-0-8052-0999-0.
  • Kafka, Franz (2009). The Trial. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-923829-3.
  • Kahn, Lothar; Hook, Donald D. (1993). Between Two Worlds: a cultural history of German-Jewish writers. Ames, Iovao: eldonejo de la Iovaa Ŝtata Universitato. ISBN 978-0-8138-1233-5.
  • Karl, Frederick R. (1991). Franz Kafka: Representative Man. Boston: Ticknor & Fields. ISBN 978-0-395-56143-0.
  • Koelb, Clayton (2010). Kafka: A Guide for the Perplexed. Chippenham, Wiltshire: Continuum International Publishing Group. ISBN 978-0-8264-9579-2.
  • Krolop, Kurt (1994). Kafka und Prag (germane). Prague: Goethe-Institut. ISBN 978-3-11-014062-0.
  • Miller, Alice (1984). Thou Shalt Not Be Aware:Society's Betrayal of the Child. Novjorko: Farrar, Straus, Giroŭ. ISBN 978-0-9567982-1-3.
  • Murray, Nicholas (2004). Kafka. New Haven, Connecticut: Yale University Press. ISBN 978-0-300-10631-2.
  • Newmark, Peter (1991). About Translation. Wiltshire, England: Cromwell Press. ISBN 978-1-85359-117-4.
  • Northey, Anthony (1997). Mišpoche Franze Kafky (ĉeĥe). Prago: Nakladatelství Primus. ISBN 978-80-85625-45-5.
  • O'Neill, Patrick M. (2004). Great World Writers: Twentieth Century. Tarrytown, Novjorko: Marshal Cavendish. ISBN 978-0-7614-7477-7.
  • Pawel, Ernst (1985). The Nightmare of Reason: A Life of Franz Kafka. Novjorko: Vintage Books. ISBN 978-0-374-52335-0.
  • Preece, Julian (2001). The Cambridge Companion to Kafka. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66391-5.
  • Rothkirchen, Livia (2005). The Jews of Bohemia and Moravia: facing the Holocaust. Lincoln, Nebrasko: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-3952-4.
  • Silverman, Al, ed. (1986). The Book of the Month: Sixty Years of Books in American Life. Boston: Little, Brown. ISBN 0-316-10119-2.
  • Singer, Isaac Bashevis (1970). A Friend of Kafka, and Other Stories. Novjorko: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-15880-4.
  • Sokel, Walter H. (2001). The Myth of Power and the Self: Essays on Franz Kafka. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-2608-4.
  • Spector, Scott (2000). Prague Territories: National Conflict and Cultural Innovation in Franz Kafka's Fin de Siècle. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-23692-9.
  • Stach, Reiner (2005). Kafka: The Decisive Years. Novjorko: Harcourt. ISBN 978-0-15-100752-3.
  • Sussman, Henry (1979). Franz Kafka: Geometrician of Metaphor. Madison, Wisconsin: Coda Press. ISBN 978-0-930956-02-8.
  • Ziolkowski, Theodore (2003). The Mirror of Justice: Literary Reflections of Legal Crisis. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11470-5.

Revuoj redakti

  • (Summer 2002) “Orson Welles's "The Trial:" Film Noir and the Kafkaesque”, College Literature, Literature and the Visual Arts 29 (3). 
  • (July–December 1986) “Kafkaesque Strategy and Anti-Peronist Ideology Martinez Estrada's Stories as Socially Symbolic Acts”, Latin American Literary Review 14 (28). 
  • (Fall 2010) “In Search of Heimat: A Note on Franz Kafka's Concept of Law”, Law and Literature 22 (2). doi:10.2139/ssrn.1574870. 
  • (3 March 2011) “Who Owns Kafka”, London Review of Books 33 (5). Alirita 1 August 2012.. 
[4]
  • (Fall 2011) “Kafkas Spätstil/Kafka's Late Style: Introduction”, Monatshefte 103 (3). doi:10.1353/mon.2011.0069. 
  • (June 1996) “Twilight of the Cockroaches: Bad Mojo Evokes Kafka So Well It'll Turn Your Stomach”, Computer Gaming World (143). 
  • (1994) “Kafka and Dostoyevsky: The Shaping of Influence”, Comparative Literature Studies 31 (2). 
Arkivigite je 2010-05-25 per la retarkivo Wayback Machine [5] Arkivigite je 2010-05-25 per la retarkivo Wayback Machine
  • (May 1987) “The Anorexia Nervosa of Franz Kafka”, International Journal of Eating Disorders 6 (3), p. 367. doi:[[doi:10.1002%2F1098-108X%28198705%296%3A3%3C367%3A%3AAID-EAT2260060306%3E3.0.CO%3B2-W|10.1002/1098-108X(198705)6:3<367::AID-EAT2260060306>3.0.CO;2-W]]. 
  • (July 1988) “Franz Kafka's anorexia nervosa”, Fortschritte der Neurologie-Psychiatrie (German) 56 (7), p. 231–8. doi:10.1055/s-2007-1001787. 
Arkivigite je 2012-09-16 per Archive-It [6] Arkivigite je 2012-09-16 per Archive-It
[7]
[8]
  • (Summer 1986) “Franz Kafka: An Anthology of Marxist Criticism”, Monatshefte 78 (2). 
  • (Spring 1972) “Kafka's "The Trial": The Semiotics of the Absurd”, Novel: A Forum on Fiction 5 (3). doi:10.2307/1345282. 
  • (Summer 2005) “Franz Kafkas Sprachen: "... in einem Stockwerk des innern babylonischen Turmes. .."”, Shofar: an Interdisciplinary Journal of Jewish Studies 23 (4), p. 159. doi:10.1353/sho.2005.0155. 
  • (1995) “Franz Kafka and Nationalism”, Erewhon. An International Quarterly 2 (2). 
  • (Winter 1988) “Kafka's World”, The Wilson Quarterly 12 (5). 
  • (May 1960) “Ungeheueres Ungeziefer in Kafka's "Die Verwandlung"”, The German Quarterly 33 (3). 
  • (1958) “A Problem in Analysis: Franz Kafka's 'A Country Doctor'”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism 16 (3). doi:10.2307/427381. 
  • (April 1951) “Kafka's "Die Verwandlung"”, The Modern Language Review 46 (2). doi:10.2307/3718565. 
  • (Summer 1985) “The Art of Projective Thinking: Franz Kafka and the Paranoid Vision”, Modern Fiction Studies 31 (2), p. 217. doi:10.1353/mfs.0.0042. 
  • (Spring–Fall 2004) “Kafka's Afflicted Vision: A Literary-Theological Critique”, Humanitas 17 (1–2). 
  • (2003) “The Schizoid Personality of Our Time”, International Journal of Psychology and Psychological Therapy 3 (2). 
  • (Winter 1989) “Untangling Kafka's Knotty Texts: The Translator's Prerogative?”, Monatshefte 81 (4). 
  • (1996) “The Language of Nationality and the Nationality of Language: Prague 1780–1920 – Czech Republic History”, Past and Present 153 (1), p. 164. doi:10.1093/past/153.1.164. 
  • (1992) “After Kafka: The Influence of Kafka's Fiction”, Penn State University Press 29 (4). 
  • (April–May 1956) “Kafka's "Metamorphosis": Rebellion and Punishment”, Monatshefte 48 (4). 
  • (Autumn 1983) “Franz Kafka: A World Built on a Lie”, The Antioch Review 41 (4), p. 390. doi:10.2307/4611280. 
  • (Winter 1984) “Kafkaesque Elements in Kafka's Novels and in Contemporary Narrative Prose”, Comparative Literature Studies 21 (4). 
[9]

Gazetoj redakti

Retaj fontoj redakti

  • Bury, Liz (3a Julio 2013). "Franz Kafka's Metamorphosis becomes Google doodle". The Guardian (London). Konsultita la 4an de Julio 2013. [11]
  • Coker, Rachel (4a Januaro 2012). "Kafka expert links teaching, research". State University of New York — Binghamton. Konsultita la 30an de Aŭgusto 2012. [12]
  • Ernst, Nathan (2010). "The Judgement". The Modernismm Lab. Yale University. Konsultita la 9an de Oktobro 2012. [13] Arkivigite je 2013-05-21 per la retarkivo Wayback Machine
  • Frenkel, Sheera (30a Majo 2012). "Kafka's Final Absurdist Tale Plays Out in Tel Aviv". NPR. Konsultita la 28an de Septembro 2012. [14]
  • Ghosh, Pothik (13 Marto 2009). "A Note on Kafka and the Question of Revolutionary Subjectivity". Hindu College – Delhi University via Radical Notes. Konsultita la 6an de Aŭgusto 2012. [15]
  • Horstkotte, Silke (2009). "Kunst und Künstlerverständnis in Kafkas "Josefine, die Sängering oder Das Volk der Mäuse"" (germane). University of Leipzig. Konsultita la 31an de Aŭgusto 2012. [16]
  • Kafka, Franz (2012). "Franz Kafka Letter to his Father". Kafka-Franz. Arkivita el originalo la 13an de Julio 2011. Konsultita la 3an de Aŭgusto 2012. [17] Arkivigite je 2011-07-13 per la retarkivo Wayback Machine
  • Keynes, Laura (Aŭgusto 2005). "Kafka's Dick". Times Literary Supplement. Konsultita la 4 Aŭgusto 2012. [18] Arkivigite je 2012-02-19 per la retarkivo Wayback Machine
  • Köhler, Manfred (2012). "Franz Kafka und Felice Bauer" (in German). Protemion. Konsultita la 6 Aŭgusto 2012. [19]
  • Kopić, Mario (2004). "Kafka and nationalism". Odjek. Konsultita la 10an de Septembro 2013. [20] Arkivigite je 2013-10-12 per la retarkivo Wayback Machine
  • Kreis, Steven (28an de Februaro 2006). "Franz Kafka, 1883–1924". History Guide. Konsultita la 5an de Aŭgusto 2012. [21]
  • McGee, Kyle. "Fear and Trembling in the Penal Colony". Kafka Project. Konsultita la 26an de Aprilo 2013. [22]
  • Milner, Cahterine (27 August 2005). html "If Kafka made the dinner ...". The Telegraph. Konsultita la 25an de Aŭgusto 2012. html[rompita ligilo]
  • Miron, Dan (24an de Novembro 2008). "Sadness in Palestine". Haaretz. Konsultita la 1 Aŭgusto 2012. [23] Arkivigite je 2008-12-20 per la retarkivo Wayback Machine
  • Ozorio, Anne (18an de Novembro 2010). "György Kurtág — Kafka Fragments, London". Opera Today. Konsultita la 4 Aŭgusto 2012. [24]
  • Prinsky, Norman (2002). "Humn. 2002: World Humanities II. Notes and Questions on Franz Kafka's "The Metamorphosis" / "The Transformation"". Augusta State University. Konsultita la 2 Septembro 2012. [25] Arkivigite je 2012-10-11 per la retarkivo Wayback Machine
  • Rahn, Josh (2011). "Existentialism". Online Literature. Konsultita la 5 Aŭgusto 2012. [26]
  • Rastalsky, Hartmut M. (1997). "The Referential Kafka". University of Michigan. Konsultita la 22 Aŭgusto 2012. [27]
  • Samuelson, Arthur. "A Kafka for the 21st Century". Jewish Heritage. Konsultita la 2 Aŭgusto 2012. [28]
  • Seubert, Harald. "Bauer, Felice" (germane). Kulturportal-west-ost.eu. Konsultita la 2 Aŭgusto 2012. "Knochiges leeres Gesicht, das seine Leere offen trug. Freier Hals. Überworfene Bluse ... Fast zerbrochene Nase. Blondes, etwas steifes, reizloses Haar, starkes Kinn." [29]
  • Stone, Peter H. "Gabriel Garcia Marquez, The Art of Fiction No. 69". The Paris Review. Konsultita la 4 Aŭgusto 2012. [30]
  • "Allegory". The Guardian (London). 4a Aprilo 1930. Konsultita la 22 Aŭgusto 2012. [31]
  • "Disappearing Act". American Repertory Theatre. 2005. Arckivita el originalo la 25an de Julio 2011. Konsultita la 3an de Aŭgusto 2012. [32]
  • "Drama on BBC Radio 3, Kafka the Musical". BBC. 2012. Konsultita la 1an de Aŭgusto 2012. [33]
  • "Franz Kafka" (ĉeĥe). Enketa biblioteko de Suda Bohemio en České Budějovice. 2011. Konsultita la 3an de Oktobro 2012. [34]
  • "Franz Kafka – Articles". European Graduate School. 2012. Konsultita la 22an de Aŭgusto 2012. [35] Arkivigite je 2012-10-27 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Franz Kafka – Biography". European Graduate School. 2012. Konsultita la 7an de Aŭgusto 2012. [36] Arkivigite je 2012-09-15 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Franz Kafka and libertarian socialism". Libertarian-Socialism. 14 December 2008. Konsultita la 3an de Aŭgusto 2012. [37]
  • "Franz Kafka Museum". Franz Kafka Museum. 2005. Konsultita la 7an de Aŭgusto 2012. [38] Arkivigite je 2012-08-19 per la retarkivo Wayback Machine
  • "The Franz Kafka Prize". Franz Kafka Society. 2011. Konsultita la 1an de Aŭgusto 2012. [39]
  • "Franz Kafka: Tagebücher 1910–1923 – Kapitel 5". Der Spiegel (germane). Project Gutenberg — Spiegel Online. 21an de Junio 1913. Konsultita la 29an de Aŭgusto 2012. "Die ungeheure Welt, die ich im Kopfe habe. Aber wie mich befreien und sie befreien, ohne zu zerreißen. Und tausendmal lieber zerreißen, als in mir sie zurückhalten oder begraben. Dazu bin ich ja hier, das ist mir ganz klar." [40]
  • "Franz Kafka Writing". Kafka-Franz. 2011. Arkivita el originalo la 20an de Decembro 2010. Konsultita la 1an de Aŭgusto 2012. [41] Arkivigite je 2010-12-20 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Franz Kafka: writing of the system's despair and alienation". Socialist Worker rete. 17an de Marto 2007. Konsultita la 6an de Aŭgusto 2012. [42] Arkivigite je 2015-10-03 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Faksimiles der Kafka-Drucke zu Lebzeiten (Zeitschriften und Zeitungen)" (germane). ITK Institute für Textkritik. 2008. Konsultita la 28an de Aŭgusto 2012. [43]
  • "Grete Bloch" (germane). S. Fischer Verlag. Konsultita la 24an de Aŭgusto 2012. [44] Arkivigite je 2017-09-09 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Kafka". New York State Writer's Institute. State University of New York. Konsultita la 4an de Aŭgusto 2012. [45]
  • "Lothar Hempel". Atlegerhardsen. 2002. Arkivita el originalo la 17 July 2011. Konsultita la 2 Aŭgusto 2012. [46] Arkivigite je 2005-09-24 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Musils 'Mann ohne Eigenschaften' ist "wichtigster Roman des Jahrhunderts"" (germane). LiteraturHaus. 1999. Arkivita el originalo la 21 February 2009. Konsultita la 22 Aŭgusto 2012. [47]
  • "Orson Welles on The Trial (BBC interview)". Welles Net. 1962. Konsultita la 22an de Septembro 2012. [48]
  • "Oxford Kafka Research Centre". University of Oxford. 2012. Konsultita la 8an de Oktobro 2012. [49]
  • "Poul Ruders Biography – 06/2005". Poul Ruders. June 2005. Konsultita la 4 Aŭgusto 2012. [50] Arkivigite je 2012-02-04 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Solving a Literary Mystery". Kafka Project, San Diego State University. 2012. Konsultita la 25 Aŭgusto 2012. [51]
  • "Sound Interpretations — Dedication To Franz Kafka". HAZE Netlabel. 2012. Konsultita la 4 Oktobro 2012. [52] Arkivigite je 2012-10-09 per la retarkivo Wayback Machine
  • "Who is citizen? Guide to Czech citizenship in 1918 – 1949". Embassy of the Czech Republic in Tel Aviv. 25an de oktobro 2012. Konsultita la 17an de Junio 2013. [53]

Literaturo redakti

  • Begley, Louis (2008). The Tremendous World I Have Inside My Head, Franz Kafka: A Biographical Essay. New York: Atlas & Co. ISBN 978-1-934633-06-9.
  • Calasso, Roberto (2005). K. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 978-1-4000-4189-3.
  • Citati, Pietro (1987). Kafka. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-394-56840-9.
  • Coots, Steve (2002). Franz Kafka (Beginner's Guide). London: Hodder & Stoughton. ISBN 978-0-340-84648-3.
  • Corngold, Stanley; Gross, Ruth V. (2011). Kafka for the Twenty-First Century. New York: Camden House. ISBN 978-1-57113-482-0.
  • Czech, Danuta (1992). Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz (pole). Oświęcim: Wydawn.
  • Engel, Manfred; Robertson, Ritchie (2010). "Kafka und die kleine Prosa der Moderne / Kafka and Short Modernist Prose". Oxford Kafka Studies I (in German and English) (Königshausen & Neumann: Würzburg). ISBN 978-3-8260-4029-0.
  • Engel, Manfred; Robertson, Ritchie (2012). "Kafka, Prag und der Erste Weltkrieg / Kafka, Prague and the First World War". Oxford Kafka Studies II (in German and English) (Königshausen & Neumann: Würzburg). ISBN 978-3-8260-4849-4.
  • Engel, Manfred; Robertson, Ritchie (2014). "Kafka und die Religion in der Moderne / Kafka, Religion, and Modernity". Oxford Kafka Studies III (in German and English) (Königshausen & Neumann: Würzburg). ISBN 978-3-8260-5451-8.
  • Glatzer, Nahum Norbert (1986). The Loves of Franz Kafka. New York: Schocken Books. ISBN 978-0-8052-4001-6.
  • Gray, Ronald (1962). Kafka: A Collection of Critical Essays. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. ISBN 1-199-77830-3.
  • Greenberg, Martin (1968). The Terror of Art: Kafka and Modern Literature. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-08415-9.
  • Hayman, Ronald (2001). K, a Biography of Kafka. London: Phoenix Press. ISBN 978-1-84212-415-4.
  • Heller, Paul (1989). Franz Kafka: Wissenschaft und Wissenschaftskritik (in German). Tübingen: Stauffenburg. ISBN 978-3-923721-40-5.
  • Kafka, Franz; Brod, Max (1988). The Diaries, 1910–1923. New York: Schocken Books. ISBN 0-8052-0906-9.
  • Major, Michael (2011). Kafka ... for our time. San Diego, CA: Harcourt Publishing. ISBN 978-0-9567982-1-3.
  • Suchoff, David (2012). Kafka's Jewish Languages: the Hidden Openness of Tradition. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-4371-0.
  • Thiher, Allen (2012). "Franz Kafka: A Study of the Short Fiction". Twayne's Studies in Short Fiction, No. 12 (Philadelphia: University of Pennsylvania Press). ISBN 978-0-8057-8323-0.

Gazetoj redakti

  • (1999) “Samsa and Samsara: Suffering, Death and Rebirth in The Metamorphosis”, German Quarterly 72 (2), p. 133–152. doi:10.2307/408369. 


Eksteraj ligiloj redakti

Multlingva retejo pri Kafka enhavanta esperantajn artikolojn: