Tatabánya
Tatabánya [tatabAnja] estas urbo en Hungario, en regiono Meza Transdanubio, en departemento Komárom-Esztergom, kies departementejo estas kune kun departementa rajto, en Distrikto Tatabánya, kies centro estas.
Tatabánya | |||
---|---|---|---|
| |||
Flago | Blazono | ||
Administrado | |||
Poŝtkodo | 2800 [+] | ||
En TTT | Oficiala retejo [+] | ||
Demografio | |||
Loĝantaro | 65 145 (2021) [+] | ||
Loĝdenso | 713 loĝ./km² | ||
Geografio | |||
Geografia situo | 47° 35′ N, 18° 24′ O (mapo)47.5861618.39485Koordinatoj: 47° 35′ N, 18° 24′ O (mapo) [+] | ||
Alto | 167 m [+] | ||
Areo | 91,42 km² (9 142 ha) [+] | ||
Horzono | Mezeŭropa tempo [+] | ||
| |||
Alia projekto | |||
![]() | |||
Bazaj informojRedakti
- Areo: 92 km²
- Loĝantaro: 70 003[kiam?]
- Poŝtkodo: 2800
- Telefonprefikso: 34
GeografioRedakti
Tatabánya situas sur montetoj, laŭ ĉefvojo kaj fervojo Budapeŝto-Vieno, aŭtoŝoseo M1 en la sama direkto preteriras. Budapeŝto troviĝas 55 km.
HistorioRedakti
La loko estis loĝata ekde la ŝtonepoko. Dum la historio formiĝis tie 4 apartaj vilaĝoj: Bánhida, Alsógalla, Felsőgalla kaj Tatabánya, kiuj unuiĝis en 1947. Inter ili Bánhida estis menciita unue en 1288. Post la turka erao en 1733 germanoj kaj slovakoj alvenis. En 1785 oni trovis karbonon. La 4 komunumoj iĝis ministaj vilaĝoj. Ekfunkciis cementofabriko kaj alia uzinoj. En 1947 la unuiĝintaj vilaĝoj ricevis la rangon urbo kaj en 1950 la freŝa urbo iĝis departementejo de restdepartementoj Komárom kaj Esztergom. Dum la socialismo la urbo impetis. Multe da domoj konstruiĝis, precipe por la ministoj.
La urbo havas 2 ĉeflernejojn, 10 mezlernejojn kaj 16 bazlernejojn, krome havas elstaran futbalan kaj manpilkan teamojn.
VidindaĵojRedakti
- novgotika romkatolika preĝejo omaĝe al Stefano la 1-a (Hungario) de 1912, la turo estas 36 m-ojn alta
- skulptaĵo de aglo, kiel simbolo de Hungario
EdukoRedakti
En Tatabánya Altlernejo Edutus funkcias.
FamulojRedakti
- En Tatabánya naskiĝis:
- aktoroj Sandor Elès, Tünde Murányi, Roland Rába kaj Gábor Reviczky
- baletisto Szilárd Macher
- ekonomikisto Attila Szalay-Berzeviczy
- futbalistoj Ferenc Machos kaj József Kiprich
- György Oláh (grafikisto)
- inĝeniero György Kaptay
- kantisto Márta Záray
- Béla Kovács (klarnetisto)
- ministro Tivadar Nemeslaki
- naĝistoj Klára Killermann kaj András Székely
- politikisto Imre Párdi
- József Fülöp (reĝisoro)
- skulptistoj Klára Balatoni, Viktor Lois kaj László Szunyogh
- tekstilartisto Judit Droppa.
- En Felsőgalla naskiĝis:
- futbalisto Tivadar Monostori
- poeto Lajos Kónya.
- En Bánhida naskiĝis Béla Tettamanti (karikaturisto).
- En Tatabánya mortis:
- futbalistoj Tibor Csernai kaj Gusztáv Szepesi
- halterlevistoj Imre Földi kaj Sándor Holczreiter.
EsperantoRedakti
Estas delegito de UEA tie.