Papuo-Nov-Gvineo
Papuo-Nov-Gvineo, oficiale la Sendependa Ŝtato de Papuo-Nov-Gvineo (angle: Independent State of Papua New Guinea, tokpisine: Independen Stet bilong Papua Niugini) estas ŝtato en Oceanio, en la Pacifika Oceano. Ĝi okupas la orientan duonon de la insulo Nov-Gvineo kaj plurajn apudajn insulojn. Ĝi havas landlimon kun Indonezio. Ĝia ĉefurbo estas Port-Moresbo.
| Papuo-Nov-Gvineo | ||
| Papua New Guinea Papua Niugini | ||
|
|
| |
| Detaloj | Detaloj | |
| Nacia himno: O Arise, All You Sons | ||
| Nacia devizo: Unity in diversity (“Unueco en diverseco”) | ||
.svg)
| ||
| Bazaj informoj | ||
|---|---|---|
| Ĉefurbo | Port-Moresbo | |
| Oficiala(j) lingvo(j) | Tuvala, tokpisina, hirimotua | |
| Uzata(j) lingvo(j) | Pli ol 800 | |
| Areo | 462 840 km² | |
| Horzono | +10:00 | |
| Interreta domajno | pg | |
| Landokodo | PG | |
| Telefona kodo | +675 | |
| Plej alta punkto | Mount Wilhelm | |
| Plej malalta punkto | Pacifiko | |
| Politiko | ||
| Politika sistemo | Konstitucia monarkio | |
| Ŝtatestro | Reĝo Karlo la 3-a (ekde 2022) Bob Dadae (guberniestro ĝenerala, ekde feb. 2017) | |
| Ĉefministro | James Marape (ekde majo 20179) | |
| Sendependiĝo disde Aŭstralio | 16-a de septembro 1975 | |
| Ekonomio | ||
| Valuto | Papuonovgvinea kinao (PGK) | |
  _2012.png) .png)   _-_PNG_-_UNOCHA.svg) | ||
| Akvejo | Pacifiko | |
| Koordinatoj | 6° 18′ 0″ S, 147° 0′ 0″ O (mapo)-6.3147 | |
| Plej alta punkto | Mount Wilhelm [+] | |
| Plej malalta punkto | Pacifiko [+] | |
| Areo | 462 840 km² (46 284 000 ha) [+] | |
| Loĝantaro | 8 935 000 [+] (2020) | |
| Horzono | UTC+10:00, UTC+11:00, Pacific/Port_Moresby [+] | |
|
||
 |
||
| Papuo-Nov-Gvineo | ||
 Vikimedia Komunejo: Papua New Guinea [+] |
||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | ||
GeografioRedakti
HistorioRedakti
Teritoria organizadoRedakti
Papuo-Nov-Gvineo estas administre subdividata en 19 provincoj kaj la Nacia Ĉefurba Distrikto de Papuo-Nov-Gvineo, kiuj samtempe estas arigataj en kvar regionoj:
- Regiono Altaj Teroj: Simbu, Orientaj Altaj Teroj, Enga, Sudaj Altaj Teroj, kaj Okcidentaj Altaj Teroj.
- Regiono de Insuloj: Orienta Nov-Britujo, Manus, Nova Irlando, Bougainville, kaj Okcidenta Nov-Britujo.
- Regiono Momase: Orienta Sepik, Madang, Morobe, kaj Sandaun aŭ Okcidenta Sepik.
- Regiono Papuo: Centra, Golfo, Golfeto Milne, Oro, Okidenta kaj la Nacia Ĉefurba Distrikto.
Momase estas akronimo kiu kombinas la unuajn du literojn de Morobe, Madang, kaj Sepik.
PolitikoRedakti
La Guberniestro ĝenerala (Governor General) estas la reprezentanto en Papuo-Nov-Gvineo de la krono de la Unuiĝinta Reĝlando, la ŝtatestro de Papuo-Nov-Gvineo.
Ekstera politikoRedakti
Papuo-Nov-Gvineo apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.
LingvojRedakti
Papuo-Nov-Gvineo estas la plej lingve diversa lando en la mondo, kun pli ol 800 lingvoj.
Ĝi havas tri oficialajn lingvojn: la anglan, la hirimotuan (piĝinon bazitan sur la motua lingvo) kaj la tokpisinan, angla-bazitan kreolon, kiu estas la lingvafrankao en la lando.
NaturoRedakti
Faŭno : Novgvinea tigrardeo
KulturoRedakti
Mathias Kauage. Aliaj konataj artistoj estas Timothy Akis (desegnaĵoj), Avavo Kava (hohao[1]), Marie Taita Aihi (teksaĵoj), Ruki Fame (feraj skulptaĵoj).
Vidu ankaŭRedakti
BibliografioRedakti
- (angla) Ulli Beier (2005), Decolonizing the mind - the impact of the university on culture and identity in Papua New Guinea, 1971-74, Pandanus Online Publications, ISBN 1 74076 137 5 (libere legebla reta versio, pdf)
Notoj kaj referencojRedakti
- ↑ Noto : Hohao estas gravurarta bildo kiu simbolas pragepatrajn spiritojn kaj per kiuj la popolo de Orokolo komunikis kun siaj pragepatroj.
