Papuo-Nov-Gvineo

lando, konsistanta el orienta duono de la insulo Nov-Gvineo en Pacifiko

Papuo-Nov-Gvineo, oficiale la Sendependa Ŝtato de Papuo-Nov-Gvineo (angle: Independent State of Papua New Guinea, tokpisine: Independen Stet bilong Papua Niugini) estas ŝtato en Oceanio, en la Pacifika Oceano. Ĝi okupas la orientan duonon de la insulo Nov-Gvineo kaj plurajn apudajn insulojn. Ĝi havas landlimon kun Indonezio. Ĝia ĉefurbo estas Port-Moresbo.

Papuo-Nov-Gvineo
Papua New Guinea
Papua Niugini

Detaloj

Detaloj Detaloj
Nacia himno: O Arise, All You Sons
Nacia devizo: Unity in diversity (“Unueco en diverseco”)
Komunuma reĝlandoinsula landolandosuverena ŝtato • insulara lando • konstitucia monarkio
Bazaj informoj
Ĉefurbo Port-Moresbo
Oficiala(j) lingvo(j) Angla, tokpisina, hirimotua
Uzata(j) lingvo(j) Pli ol 800
Areo 462 840 km²
Loĝantaro 8 935 000 (2020)
Horzono +10:00
Interreta domajno pg
Landokodo PG
Telefona kodo +675
Plej alta punkto Mount Wilhelm
Plej malalta punkto Pacifiko
Politiko
Politika sistemo Konstitucia monarkio
Ŝtatestro Reĝo Karlo la 3-a (ekde 2022)
Bob Dadae (guberniestro ĝenerala, ekde feb. 2017)
Ĉefministro James Marape (ekde majo 2019)
Sendependiĝo disde Aŭstralio 16-a de septembro 1975
Ekonomio
Valuto Papuonovgvinea kinao (PGK)

AkvejoPacifiko

Koordinatoj6° 18′ 0″ S, 147° 0′ 0″ O (mapo)-6.3147
Plej alta punktoMount Wilhelm [+]
Plej malalta punktoPacifiko [+]
Areo462 840 km² (46 284 000 ha) [+]
Loĝantaro8 935 000 [+] (2020)
HorzonoUTC+10:00, UTC+11:00, Pacific/Port_Moresby [+]

Papuo-Nov-Gvineo (Papuo-Nov-Gvineo)
Papuo-Nov-Gvineo (Papuo-Nov-Gvineo)
DEC
Map
Papuo-Nov-Gvineo

Vikimedia Komunejo:  Papua New Guinea [+]
En TTT: Oficiala retejo [+]
vdr

Geografio redakti

Historio redakti

Teritoria organizado redakti

  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Teritoria organizado de Papuo-Nov-Gvineo.

Papuo-Nov-Gvineo estas administre subdividata en 19 provincoj kaj la Nacia Ĉefurba Distrikto de Papuo-Nov-Gvineo, kiuj samtempe estas arigataj en kvar regionoj:

Momase estas akronimo kiu kombinas la unuajn du literojn de Morobe, Madang, kaj Sepik.

Politiko redakti

La Guberniestro ĝenerala (Governor General) estas la reprezentanto en Papuo-Nov-Gvineo de la krono de la Unuiĝinta Reĝlando, la ŝtatestro de Papuo-Nov-Gvineo.

Ekstera politiko redakti

Papuo-Nov-Gvineo apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.

Lingvoj redakti

  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Lingvoj de Papuo-Nov-Gvineo.

Papuo-Nov-Gvineo estas la plej lingve diversa lando en la mondo, kun pli ol 800 lingvoj.

Ĝi havas tri oficialajn lingvojn: la anglan, la hirimotuan (piĝinon bazitan sur la motua lingvo) kaj la tokpisinan, angla-bazitan kreolon, kiu estas la lingvafrankao en la lando.

Naturo redakti

Faŭno : Novgvinea tigrardeo

Kulturo redakti

Mathias Kauage. Aliaj konataj artistoj estas Timothy Akis (desegnaĵoj), Avavo Kava (hohao[1]), Marie Taita Aihi (teksaĵoj), Ruki Fame (feraj skulptaĵoj).

Vidu ankaŭ redakti

Bibliografio redakti

Notoj kaj referencoj redakti

  1. Noto : Hohao estas gravurarta bildo kiu simbolas pragepatrajn spiritojn kaj per kiuj la popolo de Orokolo komunikis kun siaj pragepatroj.
  2. (eo) La papua taglibro, eld. Dokumenta Esperanto-Centro (DEC), Libroservo de Universala Esperanto-Asocio, 2016