Lewis Mumford
Lewis Mumford (naskita la 19-an de oktobro 1895 en Flushing, Kvinzo, Novjorko ; mortis la 26-an de januaro 1990 en Amenia, Dutchess County, Novjorkio) estis usona arkitektura kritikisto kaj sciencisto. Pli proksima kategoriigo kiel historiisto, filozofo, sociologo aŭ eĉ verkisto apenaŭ faras justecon al la interfaka karaktero de la diversa laboro de Mumford. Li estas plej konata pro siaj skribaĵoj pri la historio de la urbo kaj teknologio [1].
Mumford estis elektita al la Usona Filozofia Societo en 1941 kaj la Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj en 1947 [2][3]. Interalie, Mumford estis samtempulo kaj amiko de Frank Lloyd Wright, Clarence Stein, Edmund N'Bacon, kaj Vannevar Bush [4].
Vivo
redaktiLewis Mumford, filo de Lewis kaj Elvina Mumford, kreskis malriĉa. Li studis en diversaj Novjorkaj universitatoj, sed sen diplomiĝado. Li publikigis sian unuan verkon, studon pri literaturaj utopioj ( The Story of Utopias ), en 1922. Per sia laboro pri Herman Melville (1929), li kontribuis al la remalkovro de tiu ĉi aŭtoro [5]. Kun lia verko Bastonoj kaj Ŝtonoj. A Study of American Architecture and Civilization (1924) kaj sennombraj arkitekturaj recenzoj, inkluzive de en la New Yorker, Mumford iĝis influa figuro en arkitekturo, urboplanado kaj urboplanismo. La specialiĝo de Mumford estis humana urba kaj regiona planado. Kiel deklarite en lia komprenema studo de usona arkitekturo kaj civilizo "From Blockhouse to Skyscraper" (publikigita en Germanio en 1925 fare de Bruno Cassirer ), li komprenis arkitekturon kiel pli ol ĵus la arto de konstruado. Lia plej grava laboro The City, estis publikigita en 1961. La History and Outlook gajnis la Nacian Libropremion en 1962. En lia Mito de la Maŝino, publikigita en du volumoj en 1967 kaj 1970, li priskribas la aperon kaj historion de okcidenta civilizo kiel teknokratian kulturon organizitan kiel tutmonda maŝinego [6].
Ideoj
redaktiĜenerale
redakti- Mi ekzamenis kiel homo lernis pensi kaj kiel li mallernis ĝin. Kiel homoj donis penson al maŝinoj, kio el tio eliris en la momento de publikigo de la verkoj kaj indikis la vektoron de evoluo de homa pensado.
- Li konsideris hierarkiajn civilizaciojn kiel sociteknikajn sistemojn - maŝinegojn, en kiuj homoj estas reduktitaj al normigitaj kaj interŝanĝeblaj komponaĵoj. De ĉi tie, teknologio ĉesas esti simpla ilo, sed mem fariĝas aktiva subjekto de la realo, transformante homon laŭ sia propra bildo kaj simileco.
- La historio de teknologio estas dividita en paleoteknikajn, eoteknikajn kaj novteknikajn periodojn. La unua periodo estas la harmonio de teknologio kaj naturo, karakterizaĵo kiu daŭris ĝis la mezepoko. La dua periodo estas la dominado de la vapormaŝino, kiam teknologio sklavigis homon kaj naturon. Kaj finfine, la tria periodo, kiam teknologio turniĝas al homo (la pliiĝo de hejmaj aparatoj) kaj al naturo (la uzo de elektra energio).
La Kondiĉo de la Homo
redaktiEn sia verko The Condition of Man (La Kondiĉo de la Homo), [7] publikigita en 1944, Mumford priskribis sian direkton en la studo de la homaro kiel "organikan humanismon". laŭ tiu termino, li formulis limojn koncerne homajn eblecojn - limojn determinitajn de la naturo de la homa korpo. Mumford neniam forgesis en siaj verkoj la gravecon de aerkvalito, akvokvalito, havebleco de manĝaĵojn, aŭ la gravecon de liberaj spacoj, ĉar tiuj devas esti konservitaj se ni volas labori por homa prospero. Laŭ la logiko de Mumford, teknologio kaj progreso neniam superos iliajn limojn tiel longe kiel "organika humanismo" ĉeestas por bremsi ilian influon. Kune kun atingoj en konkerado de naturo, Mumford timis ke la homo faros negativajn kaj malhomajn agojn.
La respekto de Mumford por homa "naturo", tio estas, la naturaj trajtoj de esti homa, provizis al li platformon pere de kiu li taksas teknologion. Tial, lia kritiko rilate al la fenomeno de la urbo (urbeco) kaj rilate al la aplikoj de teknologio (teknologieco), estis fundamente organizitaj ĉirkaŭ la organika humanismo kiun li formulis pli frue. De tiu perspektivo, Mumford kritikis Marshall McLuhan, kiu asertis ke teknologio, ne la natura medio, finfine formus la naturon de la "homa raso" (tiama termino por la homaro). Ĉi tiu ebleco ne pasis nerimarkita de Mumford kiu vidis ĝin kiel minacema scenaro.
Mumford kredis ke kio distingis la homaron de aliaj bestoj, ne estis la uzo de iloj (teknologio), sed nia uzo de lingvo (simboloj). Li estis konvinkita, ke kundivido kaj kunhavigo de informoj kaj ideoj inter homoj en primitivaj socioj estas tute natura por la frutempa homaro. Tia kundivido estis sendube la bazo de kreado de pli ampleksa kaj kompleksa socio.
La urba kulturo
redaktiLia verko - The City in History (La Urbo en la Historio) gajnis en 1962 en Usono la titolon - la nacian libron. [8] En tiu influa verko, Mumford esploris la evoluon de urbaj kulturoj kaj akre kritikis la urban setlejon de lia generacio. Mumford argumentis ke la strukturo de modernaj urboj respondecas pri multaj sociaj problemoj en okcidenta socio. Li asertis ke urbaj planistoj devus emfazi pli la naturan ligon inter homoj kaj ilia vivspaco.
Mumford utiligis la ekzemplon de la urbo en la Mezepoko kiel bazon por la "ideala urbo" kaj argumentis ke la moderna urbo estas tro proksima al Romio, kiu finis per kolapso; Se la moderna urbo daŭras en la sama direkto, argumentis Mumford, tiam ĝi alfrontos sorton similan.
En sia kritiko, Mumford identigis la krizojn alfrontantajn la urban kulturon, kiuj estas produkto de la ekzistantaj politikaj strukturoj, kiuj damaĝas la kulturon de la hejmkomunumo kaj ne enkalkulas ĝin. Li skribis: "La fizika planado de urboj kaj ilia ekonomia funkcio devus esti malĉefa kompare kun ilia rilato kun la natura medio kaj la spiritaj valoroj de la homa komunumo." [9]
Laŭ lia opinio, la fenomeno de la antaŭurboj, kiuj karakterizis Usonon en la 20-a jarcento, venis por doni idealan solvon por loko, kie infanoj povas esti kreskigitaj. Ĝi estis medio kiu estis apogita per mondkoncepto kiu devenis de la plezurprincipo kaj ŝajniga feliĉo kiun la usona socio antaŭen puŝis. La antaŭurbo fariĝis, laŭ lia opinio, rifuĝejo por konservi la iluzion de feliĉo, malkonektita de la realo aperinta en la urboj. [10] Interalie, li asertis, ke sekularigado influis urboplanadon, kaj la apartigon de religiaj konstruaĵoj por plenumi la spiritan funkcion de la diversaj komunumoj en la urbo. Li jam skribis ĉi tiun argumenton en sia verko Faith in Life (Kredo je Vivo) ( 1940 ) kaj eksplicite deklaris, ke unu el la problemoj de modernaj urboj estas la apartigo inter la praktika vivo kaj la spirita vivo de iliaj loĝantoj. [11]
La kritiko de Mumford de la urbo kaj lia vizio de urbovivo kaj urboplanado estas bazitaj sur la pli frua koncepto de "vivkapablo", kiun li ricevis de sia brita instruisto, Siro Patrick Geddes.
Teknologio - limoj kaj restriktoj
redaktiEn sia verko The Myth of the Machine (La Mito de la Maŝino) (1970), [12] Mumford kritikas la modernan tendencon de teknologio, kiu emfazas konstantan produktadon kaj interŝanĝon. Li argumentis ke tiuj celoj funkcias kontraŭ teknika perfekteco, fortikeco, socia efikeco, kaj kontraŭ ĝenerala homa kontento.
La moderna teknologio, kiun li nomis "mega-teknikoj" (teknikegoj), ne produktis daŭremajn kaj altkvalitajn produktojn uzante merkatikmetodojn kiel ekzemple kreditkartoj aŭ aĉetado en partigitaj pagoj. Samtempe, misaj industriaj produktoj iĝis oftaj, manifestitaj en sia planita malnoviĝo kaj oftaj malgrandaj ŝanĝoj en la novaj surmerkatigitaj modeloj. "Sen la konstanta tento de reklamo," li skribis, "la kvanto de mendado estintus malgranda, do necesis 'trompi' la normalan mendadon helpe de reklamado. Liaopinie, kun malsama sociekonomia aliro, multaj produktoj povus esti atinginta nivelo de pli efika planado, kiu postulintus nur malgrandajn ŝanĝojn de jaro al jaro."
Mumford uzis sian fridujon kiel ekzemplon - la fridujo "servadis dum dek naŭ jaroj, kun nur unu eta riparo: admirinda laboro. Aŭtomataj fridujoj por ĉiutaga uzo kaj frostigo estas inventaĵo en konstanta mendado... Sendube, se la humanismaj kriterioj estis la nuraj determinantaj al la teknologio, kaj ne la kriterioj de merkatanalizistoj kaj modekspertoj, kreintus pli bonajn produktojn kun ebleco de longperspektiva uzo de la sama produkto."
Superpotencoj kaj tekonologio
redaktiMumford ankaŭ nomas grandajn hierarkiajn organizaĵojn (superpotencoj, alianco de ŝtatoj) mega-teknologiaj potencoj. Li vidas ilin kiel maŝinego kiu uzas homojn kiel ĝiajn komponaĵojn kaj ili estas tipaj de homa civilizo. En lastatempaj generacioj, ili estas esprimitaj de la superpotencoj, kun la sovetiaj kaj usonaj potencaj kompleksoj reprezentitaj fare de Kremlo kaj la Pentagono, respektive. La konstruantoj de la piramidoj, la Romia Imperio, kaj la armeoj de la Mondmilitoj estas fruaj historiaj ekzemploj de tiaj super-organizaĵoj.
Li klarigis, ke strikta regulo, kiu trudas normigon, kaj zorgas pri altigi la militestrojn al dia statuso, estas komunaj trajtoj de la super-organizaĵoj tra la historio. Li alportis ekzemplojn de la murpentraĵoj en Antikva Egiptujo, prezentante la faraonojn eternigitajn en ili, laŭ nehoman grandecon komparite kun aliaj homoj aperantaj en tiuj murpentraĵoj. Ĉi tio ankaŭ estis la praktiko de publika montrado de pligrandigitaj portretoj de komunistaj gvidantoj kiel Mao Zedong kaj Stalino.
Necesa al la konstruado de ĉi tiuj super-organizaĵoj estas masiva burokratio de homoj laborantaj sen implikiĝo kaj sen etika juĝo. Ekzemplo kiun li uzas estas tiu de Adolf Eichmann, la nazia ŝtatoficisto kiu organizis loĝistikon por subteni la ekstermadon de la judoj dum la holokaŭsto. Mumford kolektive nomas homojn volantajn efektivigi la ekstremajn celojn de tiuj super-organizaĵoj "Eichmann-oj".
Media protekto
redaktiMumford temis pri la rilato inter teknologio kaj la " portokapablo " de malsamaj lokoj. La esprimo "portokapablo" karakterizas la kapablon de loko sur la Tero subteni vivon per ĝiaj rimedoj. Antaŭ la apero de teknologio, la plej multaj areoj de la Tero havis iun nivelon de portokapablo; Tamen, ĉar certaj formoj de teknologio avancis rapide, portokapablo malpliiĝis draste. Amasoj da metalindustriaj rubejoj, venenita akvo, forlaso kaj neglektado limigas la vivkvaliton en urboj.
Kina reprezentado de tiaj neglektitaj areoj sen "portokapablo", estas reprezento de distopioj, kiel en la filmo Blade Runner. Mumford ne kredis, ke necesas atingi tian ekologian kolapson, kiam teknologio progresis. Ĉar li kredis, ke eblas krei teknologiojn, kiuj funkcias en ekologia kaj respondeca maniero, kaj li nomis ĉi tiun specon - "bioteknikoj". Mumford kredis ke socio organizita ĉirkaŭ ekologiaj ideoj limigus sian teknologion pro daŭrigebla rilato inter homo kaj la medio. Mumford ankaŭ argumentis ke la ekologia socio ne adherus al la kapitalisma ideologio ke teknologio devus ade disetendiĝi. Male – estas la socio kiu bezonas pligrandigi sian potencon kaj frakasi la iluzion pri konstanta ekspansio, por krei kaj konservi “viveblecon”. Anstataŭ la serĉado de riĉeco por firmaoj kaj individuoj, la bioteknologia socio persekutos, kion Mumford nomas "abundo". Tio estas, ekvilibraj rilatoj inter rimedoj kaj bezonoj. Ĉi tiu nocio de abundo evidentiĝas se ni proponas, ke la ekologia socio traktu sian teknologion simile al la maniero kiel bestoj traktas manĝaĵon, kiun ĝi ĉasas nur kiam ĝi malsatas. Mumford predikis ĉesigi la postkuron de teknologia progreso "por si mem".
Laŭ la opinio de Mumford, la serĉado de teknologia progreso ankaŭ estos limigita de ĝiaj negativaj efikoj al la organismo. La kvalito de la aero, de akvo kaj de manĝaĵo, ĉio ĉi minacas la ekziston de la organismo ĝenerale kaj de la homo aparte. Laŭ lia opinio, la atendata negativa valoro de bruo, radiado, fumnebulo, malutilaj kemiaĵoj, kaj aliaj teknikaj kromproduktoj grave determinos la enkondukon de la nova teknika novigo. Por realigi la ekologian koncepton, la socio bezonas efektivigi aliajn ekonomiajn kaj sociajn programojn, ŝanĝi la valorsistemon kaj efektivigi reguligadon en diversaj lokoj, por ke ĝi atingu ekvilibron inter bezonoj kaj rimedoj.
En la lasta frazo de sia verko pri la "Mito de la maŝino", li skribis: "Por tiuj el ni, kiuj forĵetis la miton de la maŝino, la sekva movo estas nia: ĉar la pordegoj de la teknokrata malliberejo malfermos aŭtomate, malgraŭ iliaj antikvaj kaj rustaj ĉarniroj, la momenton ni elektas foriri". Mumford kredis ke la bioteknologia socio kiun li antaŭvidis estis tiu kiu devus gvidi liajn samtempulojn kiam ili eliros el siaj teknologiaj prizonoj. Ĉi tiu revolucio eblas. Ĝi estos trankvila revolucio, kiu rezultos el la kolektiva konscio, la elektoj kaj la agoj de pli kaj pli da individuoj. [13]
Influo
redaktiLa intereso de Mumford en la historio de teknologio kaj liaj klarigoj multe influis kelkajn pli malfruajn pensulojn. Kontraŭe al li, ili rekomendis la ideon ke teknologio servas homojn kiel eble plej vaste. Kelkaj el tiuj verkistoj - kiel ekzemple Jacques Ellul, Herbert Marcuse, Erich Fromm, Thomas Merton, Marshall McLuhan kaj Colin Ward [14] - estis intelektuloj kaj homoj rekte implikitaj en teknologia evoluo kaj decidoj pri la uzo de teknologio.
Mumford ankaŭ havis efikon al la usona media movado, kun diversaj pensuloj influitaj per liaj ideoj pri urboj, ekologio kaj teknologio. [15] Estis dirite de Mumford ke lia laboro enhavas "iujn el la plej frua kaj plej bona pensado pri biorealismo, biodiverseco, fonto de alternativa energio, ekologiema media planado (ekodezajno) kaj ĝusta adaptiĝema teknologio". [16]
Literaturo
redakti- Donald L. Miller: Lewis Mumford, a Life. Weidenfeld & Nicolson, New York NY 1989, ISBN 1-555-84244-5.
- Thomas P. Hughes, Agatha C. Hughes (Hrsg.): Lewis Mumford. Public intellectual. Oxford University Press, New York NY u. a. 1990, ISBN 0-19-506173-X.
- John H. Ford: An evaluation of the philosophy of art of Lewis Mumford. Thesis, University of Ottawa, 1958.
Verkaro
redakti- 1922 The Story of Utopias
- 1924 Sticks and Stones
- 1926 Architecture, Published by the American Library Association in its "Reading With a Purpose" series
- 1926 The Golden Day
- 1929 Herman Melville: A Study of His Life and Vision
- 1931 The Brown Decades: A Study of the Arts in America, 1865–1895
- "Renewal of Life" series
- 1934 Technics and Civilization
- 1938 The Culture of Cities
- 1944 The Condition of Man
- 1951 The Conduct of Life
- 1939 The City (film)
- Men Must Act
- 1940 Faith for Living
- 1941 The South in Architecture
- 1945 City Development
- 1946 Values for Survival
- 1952 Art and Technics
- 1954 In the Name of Sanity
- 1956 The Transformations of Man (New York: Harper and Row)
- 1961 The City in History (awarded the National Book Award)
- 1963 The Highway and the City (essay collection)
- The Myth of the Machine (two volumes)
- 1967 Technics and Human Development
- 1970 The Pentagon of Power
- 1968 The Urban Prospect (essay collection)
- 1979 My Work and Days: A Personal Chronicle
- 1982 Sketches from Life: The Autobiography of Lewis Mumford (New York: Dial Press)
- 1986 The Lewis Mumford Reader (ed. Donald L. Miller, New York: Pantheon Books)
Referencoj
redakti- ↑ Caves, R. W.. (2004) Encyclopedia of the City. Routledge, p. [htt://archive.org/details/encyclodiacity00cave/e/n517 477]. ISBN 9780415252256.
- ↑ APS Member History. Alirita 2023-04-24.
- ↑ Lewis Mumford (angle) (February 9, 2023). Alirita 2023-04-24.
- ↑ Novak, Frank G. Jr.. (2007) “Introduction”, In Old Friendship: The Correspondence of Lewis Mumford and Henry A. Murray, 1928–1981. Syracuse University Press, p. 1–29. ISBN 9780815631132.
- ↑ Aronoff, Eric. (2018) “The Melville Revival”, Herman Melville in Context. Cambridge University Press. ISBN 9781316766965.
- ↑ Miller, Donald L.. (1989) Lewis Mumford: A Life. Grove Press. ISBN 9780802139344.
- ↑ ,Mumford, L., 1944, The Condition of Man, Harvest Book, New York
- ↑ Mumford, L., 1961, The City in History, Harcourt Brace and World
- ↑ 1979 My Work and Days: A Personal Chronicle
- ↑ 1982 Sketches from Life: The Autobiography of Lewis Mumford New York: Dial Press
- ↑ Mumford, L. 1940, Faith for Living, pp.140
- ↑ Mumford, L. 1967, Technics and Human Development, Mumford, Lewis, 1970. The Pentagon of Power: Harcourt Brace Jovanovich
- ↑ Mumford, L, 1970. The Pentagon of Power: Harcourt Brace Jovanovich.
- ↑ Ward, Colin. Influences: Voices of Creative Dissent. Green Books, 1991, pp. 106–07
- ↑ Wall, Derek. Green History, Routledge, 1994, pg. 91
- ↑ Quoted in Guha, Ramachandra & Martinez-Alier, J. (1997) Varieties of Environmentalism: Essays North and South. London: Earthscan (1997).
Eksteraj ligiloj
redakti- Lewis Mumford: Nelonga Biografio
- Lewis Mumford Centro por Relativa Urba kaj Regiona Esploro ĉe la Universitato ĉe Albany, La Ŝtata Universitato de Nov-Jorko
- Virtuala Lewis Mumford Biblioteko- Mumford Arkivo ĉe Monmouth Universitato
- Vivdaŭraj Honoroj – Nacian Medalon de Artoj
- Paperoj de Lewis Mumford, Kislak Centro por specialaj kolektoj, raraj libroj kaj manuskriptoj, Universitato de Pensilvanio