Vanado

kemia elemento kun simbolo V kaj atomnumero 23

Vanado, aŭ vanadio, estas kemia elemento de la perioda tabelo kun la simbolo V kaj la atomnumero 23. Ĝi estas malofta, mola, kaj dratigebla transirmetalo. Oni povas trovi vanadon kunigitan en iuj mineraloj, kaj ĝi estas ĉefe uzata por fari iajn alojojn.



V

Nb

titanovanadiokromo

[18Ar ]3d34s2

51 V
23
Ĝeneralaj informoj
Nomo, Simbolo, Atomnumero Vanadio, V, 23
CAS-numero 7440-62-2
Loko en Perioda tabelo 5-a grupo,

4-aperiodo, bloko d

Karakteriza grupo transiraj metaloj
Pezono en terkrusto 0,041 %
Nombro de naturaj izotopoj 2
Aspekto arĝentogriza metalo
Muestro de vanadio
Atomaj ecoj
Atompezo 50,9415 amu
Atomradiuso (kalkulita) 135 (171) pm
Kovalenta radiuso 125 pm
van der Waals-radiuso
Elektrona konfiguracio [18Ar]3d34s2
e--j ĉe ĉiu energia nivelo 2, 8, 11, 2
Oksidiĝa nombro 5,3 (amfotera oksido)
Fizikaj ecoj
Materia stato solida
Kristala strukturo kuba (korpocentrita)
Denseco 6110 kg/m3; 6,11 g/cm3
Malmoleco 7,0 (Mohs-skalo)
Magneta konduto forte paramagneta
( = 3,8 · 10−4)
Fandopunkto 2175 K (1902 )
Bolpunkto 3682 K (3409 )
Molkvanta volumeno 8,32 ×10−6 m3/mol
Vaporiĝa varmo 452 kJ/mol
Fandovarmo 23,0 kJ/mol
Vaporpremo 3,06 Pa ĉe 2175 K
Sonorapido ĉe 293,15 K = 20 : 4560 m/s
Diversaj proprecoj
Elektronegativeco 1,63 (Pauling-skalo)
Specifa varmokapacito 490 J/(kg·K)
Elektra kondukteco 4,89×106/m Omo
Varmokondukteco 30,7 W/(m·K)
1-a Joniga energio 650,9 kJ/mol
2-a Joniga energio 1414 kJ/mol
3-a Joniga energio 2830 kJ/mol
4-a Joniga energio 4507 kJ/mol
5-a Joniga energio 6298,7 kJ/mol
Plej stabilaj izotopoj
Izotopo NA t1/2 DM DE MeV DP
47V {sin.} 32,6 min ε 29,28 47Ti
48V {sin.} 15,9735 tagoj ε 4,012 48Ti
49V {sin.} 330 tagoj ε 0,602 49Ti
50V 0,25 % 1,4 · 1017 jaroj ε
β
2,208
1,037
50Ti
50Cr
51V 99,75 % Vanadio estas stabila kun 28 neŭtronoj
52V {sin.} 3,743 min β 3,976 52Cr
53V {sin.} 1,61 min β 3,436 53Cr
NMR-proprecoj
50V 51V
Nuklea spino 6 7/2
gamma / rad / T 2,667 · 107 7,032 · 107
Impresiĝemo rellative al 1H 0,000139 0,383
Larmorfrekvenco ĉe B=4.7 T 19,9 MHz 52,6 MHz
Se ne estas indikite alie, estas uzitaj unuoj de SI.

Trovejoj kaj trovaĵoj redakti

Vanado nature troviĝas nur ligita. Nune konataj estas ĉirkaŭ 65 mineraloj, kiuj enhavas vanadon.

  • patronito VS4
  • vanadinito [Pb5(VO4)3Cl]
  • karnotito [K2(UO2)2(VO4)2.3H2O]
  • kiel malpurigaĵo en magnetito, feroerco, kiu povas konsisti el ĝis 1–2 % da vanadio.

Same baŭksito kaj fosiliaj energiportantoj kiel nafto (kruda petrolo), karbo, petrolskisto kaj gudrosablo enhavas konsiderindajn kvantojn da vanado. Spektroanalize la ekzisto de vanadio estas pruvebla en lumo de suno kaj en kelkaj aliaj steloj.

Iom gravaj trovejoj situas en Sud-Afriko, Rusio, Aŭstralio, Usono kaj Finnlando.

Komponaĵoj redakti

Bildaro redakti