Stefan Zweig
Stefan ZWEIG [ŝtEfan cvajk], en Esperanto Ŝtefano Cvajko[mankas fonto] (n. la 28-an de novembro 1881 en Vieno, m. la 23-an de februaro 1942[1] en Petrópolis, Rio-de-Ĵanejrio, Brazilo) estis aŭstra-brita aŭtoro de poezio kaj prozo kaj pacisto. Li estis sub la influo de la movado Jung-Wien.
Stefan Zweig | |||||
---|---|---|---|---|---|
Persona informo | |||||
Stefan Zweig | |||||
Naskiĝo | 28-an de novembro 1881 en Vieno, Aŭstrio-Hungario | ||||
Morto | 22-an de februaro 1942 (60-jaraĝa) en Petrópolis | ||||
Mortis pro | Sinmortigo vd | ||||
Mortis per | Barbiturata toksiĝo vd | ||||
Tombo | Brazilo vd | ||||
Religio | judismo vd | ||||
Lingvoj | germana • franca • angla • itala • hispana vd | ||||
Loĝloko | Salcburgo vd | ||||
Ŝtataneco | Aŭstrio-Hungario Aŭstrio vd | ||||
Alma mater | Universitato de Vieno vd | ||||
Subskribo | |||||
Memorigilo | |||||
Familio | |||||
Patro | Moritz Zweig (en) vd | ||||
Patrino | Ida Zweig (en) vd | ||||
Edz(in)o | Friderike Maria Zweig Lotte Zweig vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | verkisto historiisto biografo romanisto prozisto literaturkritikisto dramaturgo poeto tradukisto ĵurnalisto eseisto vd | ||||
Aktiva en | Vieno • Berlino • Salcburgo • Rio-de-Ĵanejro vd | ||||
Aktiva dum | 1901–1942 vd | ||||
Doktoreca konsilisto | Friedrich Jodl vd | ||||
Verkado | |||||
Verkoj | Ŝaknovelo ❦ La Mondo de Hieraŭ (aŭtobiografio) ❦ Letero de nekonata virino ❦ The Post Office Girl ❦ Beware of Pity vd | ||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Zweig estis unu el la plej popularaj germanlingvaj verkistoj de sia tempo. Kun liaj vaste legataj psikologiaj noveloj kiel Brennendes Geheimnis (Brula sekreto, 1911), Angst (Timo), Brief einer Unbekannten (Letero de iu nekonatulino), Amok kaj literaturaj biografioj, inkluzive de Magellan. Der Mann und seine Tat (Magelano. La homo kaj ties faroj) Triumph oder Tragik des Erasmus von Rotterdam (Triumfo aŭ tragedio de Erasmo de Roterdamo). Li estis unu el la plej gravaj germanlingvaj rakontantoj komence de la 20-a jarcento. Lia lingvo estas karakterizita per alta nivelo de klareco kaj agrabla nuanco; La verkoj estas plejparte engaĝitaj al realismo en sia rakonta stilo kaj stilaj rimedoj. Ili kombinas klasikajn elementojn, inkluzive de drameca intrigo, kun psikanaliza figurpriskribo kaj malsamaj perspektivoj. Laŭ tiu maniero, Zweig ofertis al sia larĝa legantaro aliron al literaturo en kiu ilia nuno estas reflektita ne kunfrontante ilin kun modernismaj rakontoj.
Inter liaj multnombraj prozverkoj elstaras la Schachnovelle (Ŝaknovelo), la Sternstunden der Menschheit (Stelmomentoj de la homaro) kaj liaj memoraĵoj Die Welt von Gestern (La mondo de hieraŭ).
Vivo
redakti1881 ĝis 1918 - Fruaj jaroj
redaktiStefan Samuel[2] Zweig estis filo de la riĉa juda teksaĵentreprenisto Mori(t)z Zweig (1845-1926)[3] kaj de lia edzino Ida Brettauer (1854-1938). Ŝi venis el riĉa komercista/bankista familio - origine de Hohenems - sed estis naskita kaj kreskinta en Ankono, Italio, kie ŝia familio estis elmigrinta.[4] Li estis naskita en Vieno en la altburĝa apartamento de siaj gepatroj ĉe Schottenring (de) 14 kaj kreskis kun sia frato Alfred ĉe Concordiaplatz (de) 1, kaj poste ĉe Rathausstrasse (de) 17 en la urbocentro. La ĉefsidejo de la teksaĵfabriko de lia patro estis ĉe Schottenring 32 (loko de la pli posta Ringturo (de) ), tiam ĉe Kajo Francisko Jozefo (de) 33 (domego kie troviĝis la Hotel Métropole (germane: Hotelo Métropole)).[5]. La familio Zweig ne estis religiema; Zweig mem poste priskribis sin kiel "hazarda judo". Li ne estas parenca al la germana verkisto Arnold Zweig.
Li akiris sian maturecan diplomon (de) en 1899 en la Gimnazio Wasagasse (de) en Vieno. Poste, li enskribiĝis ĉe la Universitato de Vieno kiel studento pri filozofio, li komence verkis por la feljetono de la Neue Freie Presse (de), kies redaktisto estis Theodor Herzl. Post kiam liaj poemoj estis publikigitaj en revuoj jam en 1897, la volumo de poezio Silberne Saiten (Arĝentaj kordoj) estis publikigita en 1901 kaj lia unua novelo, Die Liebe der Erika Ewald, (La amo de Erika Wald) estis publikigita en 1904. En la sama jaro Stefan Zweig fariĝis doktoro pri filozofio (Dr. phil.) kun disertacio pri La filozofio de Hippolyte Taine ĉe Friedrich Jodl (de) en Vieno. Li iom post iom evoluigis karakterizan stilon de skribo kiu kombinis zorgeman psikologian interpreton kun alloga rakontpovo kaj brila stilistiko. Aldone al siaj propraj rakontoj kaj eseoj, Zweig ankaŭ laboris kiel ĵurnalisto kaj kiel tradukisto de la verkoj de Verlaine, Baudelaire kaj precipe Émile Verhaeren. Liajn librojn eldonis la eldonejo Insel-Verlag en Lepsiko, kun kies eldonisto Anton Kippenberg (de) li fine amikiĝis kaj kiu donis al li la inspiron por fondi la librokolekton Insel-Bücherei en 1912, kiu povis rapide stariĝi sur la libromerkato kun tre grandaj vendokvantoj kaj daŭre publikigas hodiaŭ.
Post kiam Donald A. Prater (de)[6], Oliver Matuschek (de)[7] kaj Benno Geiger (de)[8] indikis la tendencon de Zweig al ekshibicio antaŭ 1920,[9] la ĵurnalisto kaj literaturakademiulo Ulrich Weinzierl (de) pridubas la forbruligon de Stefan Zweig en lia libro (2015) kritikis la deklarojn de Benno Geiger, la iama amiko kaj pli posta kontraŭulo de Zweig ("Li suferis emon ekshibicii, t.e. nerezisteblan impulson nudiĝi en la ĉeesto de juna knabino"). En la notoj de Zweig de 1912, Weinzierl trovas klarajn signojn de tio, kion Zweig nomis "spektaklopilori" kaj vualitajn sugestojn ke li preskaŭ estis kaptita en Parko Schönborn (de).[10] En tiu tendenco kiu minacis la civilan ekziston de Zweig, la germana akademiulo Weinzierl vidas psikodinamikajn mekanismojn kiuj pelus Zweig laŭ arta perspektivo.[11] La krimmedicina psikiatro kaj medicina historiisto Dieckhöfer el Bonn, priskribis la fenomenon ekshibicio por la poeto Zweig "finfine kiel pasema provizora sindromo de evoluanta karakteromaturiĝo [...] meze de kulture seksmalfavora, korpomalfavora medio," kun finfine "sana bonfarto kaj veo" regantaj.[12]
Zweig vivis grandburĝan (de) vivstilon kaj vojaĝis grandskale. Laŭ la konsilo de Walther Rathenau, li vizitis britan Hindion (kun Kolkato, Varanasio, Gvalior, Jangono en Birmo ) kaj britan Cejlonon dum kvin monatoj en novembro 1908 kaj Amerikon en februaro 1911. Tiuj vojaĝoj donis al li kontaktojn kun aliaj verkistoj kaj artistoj, kun kiuj li ofte konservis longdaŭran korespondadon. Sed li ankaŭ invitis ilin hejme. Tiel li notis en sia taglibro por la 10-a de novembro 1912[13] vesperon kun Felix Braun (de), Franz Theodor Csokor, Victor Fleischer (de), Emil Lucka (de) kaj la poeto-juristo Hugo Wolf. Zweig ankaŭ estis entuziasma kolektanto de aŭtografoj fama en la fakaj cirkloj.
Ĉe la eksplodo de la Unua Mondmilito, Zweig, kiel li skribas en la libro Die Welt von Gestern (La mondo de hieraŭ) :
"... provizore tute neniuj militaj devoj, ĉar mi estis deklarita netaŭga por ĉiuj miaj armeaj taskoj... Aliflanke, por relative juna persono en tiu tempo, estis neelteneble atendi ĝis iu trenus lin el lia mallumo kaj ĵetus lin en alian lokon al kiu li ne apartenis. Do mi ĉirkaŭrigardis por laboro, kie mi almenaŭ povus atingi ion sen esti provokema, kaj la fakto, ke unu el miaj amikoj, altranga oficiro, estis en la militarkivo (de), ebligis ke mi estu dungita tie. Ni sukcesis peti Rainer Maria Rilke en la aĝo de preskaŭ kvardek jaroj por niaj malproksimaj militarkivoj... li baldaŭ estos liberigita danke al afabla medicina ekzameno."
Zweig nun decidis, ankaŭ sub la influo de unu el siaj amikoj, la franca pacisto Romain Rolland, "komenci mian personan militon: la batalon kontraŭ la perfido de la racio al la nuna amaspasio". Li priskribis kion li sentis dum ĉi tiu tempo jene:
“De la komenco mi ne kredis je 'venko' kaj nur unu aferon certe sciis: ke eĉ se ĝi povus esti atingita per troaj oferoj, ĝi ne pravigus tiujn oferojn. Sed mi ĉiam restis sola inter ĉiuj miaj amikoj kun tiaj avertoj, kaj la konfuzita hurlado de venko antaŭ la unua pafo, la disdono de militakiro antaŭ la unua batalo ofte igis min dubi, ĉu mi mem estas freneza inter ĉiuj ĉi tiuj prudentuloj aŭ pli ĝuste sole, terure veka meze de ilia ebrieco.”[14]
En 1917 li unue ricevis forpermeson de militservo kaj poste liberigita tute. Preparado por la prezento de lia tragedio "Jeremio" ĉe la urba teatro donis al Zweig la ŝancon translokiĝi al Zuriko. Ĉi tie en neŭtrala Svislando, li ankaŭ laboris kiel korespondisto por la Vienna Neue Freie Presse kaj ankaŭ publikigis sian humanisman opinion, kiu estis tute forigita de partiaj kaj povaj politikaj interesoj, en la germanlingva gazeto Pester Lloyd. En Svislando en 1918 li renkontis Erwin Rieger (de),[15] kiu poste publikigis la unuan biografion de Zweig.
Li havis specialan amikecon kun Alfons Petzold (de), kiu estas dokumentita per abunda korespondado dum periodo de 1911 ĝis 1922.[16]
1919 ĝis 1933 - Salcburgaj jaroj
redaktiPost la fino de la milito, Zweig revenis al Aŭstrio. Hazarde, li alvenis la 24-an de marto 1919, la saman tagon kiam la lasta aŭstra imperiestro, Karolo la 1-a, foriris al ekzilo en Svislando. Zweig poste priskribis ĉi tiun renkonton ĉe la landlimo en sia verko Die Welt von Gestern (la mondo de hieraŭ)[17].
Zweig vizitis Salcburgon, kie li aĉetis la malbonstatan domegon Paschinger Schlössl (de) sur la monteto Kapuzinerberg (de) dum la milito en 1917 por tie vivi poste. En januaro 1920 li edziĝis al Friderike Winternitz, divorcita de la ĵurnalisto Felix Winternitz, kaj kiu alportis du filinojn en la geedziĝon.
Sub la premo de progresanta inflacio en Germanio kaj Aŭstrio, kiu verŝajne longtempe ege malfaciligus importi eksterlandajn librojn en germanlingvajn landojn por legi en la originala versio, Zweig konsilis la eldoniston de la Leipziger Insel Verlag, Anton Kippenberg, eldoni fremdlingvan literaturon en la originalaj lingvoj kiel "Orbis Literarum", kiu devis konsisti el kolektoj Bibliotheca Mundi (de), Libri Librorum (de), Reihe Pandora (de). Tamen, la tri serioj restis konsiderinde sub la atendataj vendokvantoj kaj finiĝis post nur kelkaj jaroj.[18]
Kiel engaĝita intelektulo, Stefan Zweig impete kontraŭbatalis naciismon kaj revanĉismon kaj reklamis la ideon de spirite unuigita Eŭropo. En la 1920-aj jaroj li verkis multe: rakontojn, dramojn, novelojn. La kolekto de historiaj momentfotoj Sternstunden der Menschheit (Stelhoroj de la homaro) de 1927 daŭre estas unu el liaj plej sukcesaj libroj hodiaŭ.
En 1928 Stefan Zweig vojaĝis al Sovetunio, kie liaj libroj estis publikigitaj en la rusa pro instigo de Maksim Gorkij, kun kiu li korespondis. Li dediĉis sian libron Die Heilung durch den Geist (Sanigo per la menso, 1931) al Albert Einstein. Stefan Zweig estis proksima amiko de Joseph Roth kaj ankaŭ subtenis lin finance. (Ilia korespondado 1927–1939 estis publikigita.)
1934 ĝis 1942 - jaroj da ekzilo
redaktiPost kiam la nacisocialistoj kaptis potencon en la Germana Regno en 1933, ilia influo ankaŭ estis sentita en Aŭstrio en la formo de bombadteroro kaj senkaŝaj aperoj de la SA. La kristanaj socialistoj defendis sin kontraŭ la nacisocialistoj - ekzemple malpermesante la NSDAP post ĵetgrenado kontraŭ kristanaj germanaj armeaj gimnastikistoj (de). Ili antaŭe aboliciis demokration por povi forigi la socialdemokratojn (vidu Memelimino de parlamento (de)); Zweig konsideris la nacisocialisman minacon de Salcburgo, praktike vidalvide de la domicilo de Hitler sur la Obersalzberg, tre grava kaj vidis ĝin kiel "preludo [al] multe pli ampleksaj intervenoj." [19]
La 18-an de februaro 1934, kelkajn tagojn post la februara ribelo de la socialdemokrato (de) kontraŭ la aŭstrofaŝisma federacia ŝtato, kvar policistoj traserĉis la domon de la deklarita pacisto Stefan Zweig ĉar estis denunco ke ekzistis armiloj de la Respublika Ŝirmligo en lia domo.[20] Kvankam Zweig rimarkis ke la serĉo estis nur ŝajne farita, li tamen estis profunde trafita pro ĝi, entrajniĝis du tagojn poste kaj elmigris al Londono.
En la Germana Regno, Insel Verlag jam ne plu rajtis publikigi liajn librojn, sed estis publikigitaj fare de la eldonejo de Herbert Reichner (de) en Vieno, por kiu Zweig ankaŭ funkciis kiel literatura konsilisto dum tiuj jaroj..[21] Tamen, kontaktoj kun Germanio ne finiĝis. Li ankaŭ vojaĝis al Sudameriko. En marto 1933 la filmadapto de lia novelo Brennendes Geheimnis (Brulanta sekreto) estis montrita en kinejoj. Ĉar la titolo kaŭzis multe da mokado pro la Incendio de Reichstag, plia montrado de la filmo estis malpermesita.[22] Li povis verki la libreton por la opero Die schweigsame Frau (la silentema virino) por Richard Strauss ; La opero estis prezentita ĉe la Dresdena Opero surbaze de la persona permeso de Adolf Hitler, sed poste estis nuligita pro la judeco de la verkinto.[23] Zweig estis metita en la librobrulliston (de) kaj en 1935 estis aldonita al la listo de malpermesitaj verkintoj (de). En la aŭstra federacia ŝtato li daŭre estis ege aprezita, dum en Nacisocialisma Germanio li estis konsiderita "nedezirinda". Lia imperia germana eldonisto, Anton Kippenberg de Insel Verlag, devis disiĝi de sia plej grava sukcesa verkinto. Vivinte en ekzilo en Anglio, Zweig ankoraŭ povis atingi germanlingvan publikon per la eldonejo Reichner en Vieno; Post kiam Aŭstrio estis aneksita al la Germana Imperiestra Regno, liaj germanaj verkoj estis presitaj en Svedio, kaj li restis unu el la plej vaste legataj verkintoj de sia tempo internacie.[24]
Lia geedziĝo kun Friderike Zweig, de kiu li vivis apartigita post sia fuĝo el Salcburgo en 1934, finiĝis en eksgeedziĝo en Londono en novembro 1938. Li ligiĝis al sia sekretario Charlotte Altmann (1908–1942), kiu devenis de juda fabrikposedantfamilio,[25] kiu ne pasis nerimarkita de lia edzino.[26] En 1939 li edziĝis kun Charlotte Altmann, kiu sekvis lin dum siaj vojaĝoj. Tamen, kontakto kun lia unua edzino neniam interrompiĝis; ekzistis intima korespondado per leteroj ĝis lia morto, kaj ekzistis ankaŭ diversaj personaj renkontoj.
Antaŭ la komenco de la Dua Mondmilito, Stefan Zweig petis britan civitanecon. Li translokiĝis kun sia edzino de Londono al Bath en julio 1939 kaj aĉetis domon tie (Rosemount, angulo de Lyncombe Hill). Ĉi tie li komencis labori pri la biografio de Honoré de Balzac. Post la morto de Sigmund Freud ĉe la funebra ceremonio la 26-an de septembro 1939 en Golder's Green Crematorium en Londono, li donis al sia amiko adiaŭan paroladon, kiu estis publikigita sub la titolo Worte am Sarge Sigmund Freuds. Antaŭ ol li ricevis britan civitanecon en 1940, li devis regule raporti al la polico kiel "malamika fremdulo" (Enemy alien (en)) kaj ne rajtis vojaĝi sen permeso..[27] Kun sia brita pasporto en 1940 li vojaĝis tra Novjorko, Argentino kaj Paragvajo finfine al Brazilo, lando, kiu iam donis al li triumfan bonvenigon kaj por kiu li havis konstantan enirpermeson. Laŭ la biografo de Zweig Alberto Dines (pt), Zweig, kiel famulo, ricevis tiun permanentan vizon malgraŭ la antisemitismo de la diktaturo de Getúlio Vargas ĉar li volis verki libron en favoro de Brazilo kontraŭe.[28] La monografio Brazilo estis publikigita en 1941.[29]
En 1941, la nacisocialistoj revokis la doktorecon, kiu estis deklarita nula kaj malplene per la Senata rezolucio de la Universitato de Vieno la 10-an de aprilo 2003, post kiam ĉiuj implikitaj en la revoko jam mortis.
Morto
redaktiEn la nokto de la 22-a ĝis la 23-a de februaro 1942, Stefan Zweig forprenis de si la propran vivon per superdozo de Veronalo (de) en Petrópolis en la montoj proksimume 50 kilometrojn nordoriente de Rio-de-Ĵanejro.[30] Li suferis pro deprimiĝaj kondiĉoj dum jaroj. La mortatesto deklaras la tempon de morto kiel la 23-an de februaro 1942 je 12:30 kaj la mortokaŭzon kiel "prenado de veneno - memmortigo".[31] Lia edzino Lotte sekvis Zweig en morto. Hejmlaboristoj trovis ilin ambaŭ en sia lito ĉirkaŭ la 16-a: li kuŝis surdorse kun la manoj kunplektitaj, ŝi apogis sin kontraŭ lia flanko.[32]
En sia adiaŭa letero, Zweig skribis ke li forlasis sian vivon "memvole kaj kun klara menso." La detruo de lia "spirita hejmo Eŭropo" elradikigis lin pro lia sento ke lia forto estis "elĉerpita pro la longaj jaroj da senhejma vagado."[33] La samon li ankaŭ esprimis en la antaŭparolo de "Die Welt von Gestern":
"Mia literatura verko estas forbruligita al cindroj, en la lingvo en kiu mi skribis ĝin, en la sama lando, kie miaj libroj igis amikoj milionojn da legantoj.
Do mi ne plu apartenas al iu ajn loko, ĉie fremdulo kaj en plej bona kazo gasto; la vera hejmo, kiun mia koro elektis, Eŭropo, ankaŭ perdiĝis por mi, de kiam ĝi estis memmortige disŝirita en fratmortigaj militoj jam la duan fojon."[34]
La decido de Zweig fini sian vivon ne renkontis universalan komprenon, precipe ĉar lia materiala ekzisto, male al tiu de multaj kolegoj verkistoj en ekzilo, estis sekura. Stefan Zweig iĝis simbolo por intelektuloj fuĝantaj de tiraneco en la 20-a jarcento. Kun tio en menso, la Casa Stefan Zweig (pt) estis starigita en lia lasta hejmo en Petrópolis, muzeo kiu celas konservi la memoron ne nur pri lia laboro. [35]
Pri la pacismo de Zweig Thomas Mann skribis en 1952 je la deka datreveno de lia morto: „Estis tempoj, kiam lia radikala, senkondiĉa pacismo turmentis min. Li ŝajnis preta permesi al malbono regi, se nur la afero, kiun li malamis antaŭ ĉio, milito, povus per tio esti evitita. La problemo estas nesolvebla. Sed ĉar ni lernis kiel eĉ bona milito produktas nenion krom malbono, mi pensas alimaniere pri lia sinteno tiam - aŭ almenaŭ provas pensi alimaniere pri ĝi."[36]
Tiel strikte kiel Stefan Zweig postulis kompletan apartigon de spirito kaj politiko, li defendis unuiĝintan Eŭropon en la tradicio de Henri Barbusse, Romain Rolland kaj Émile Verhaeren.
En 2017, li estis postmorte honorita de la brazila registaro kun la plej alta ordo por eksterlandanoj, la Ordem Nacional do Cruzeiro do Sul (pt), la Nacia Ordeno de la Suda Kruco kun la grado de Komandanto (Comendador ).[37] La aŭstra ambasadoro akceptis la premion anstataŭ li ĉe la Casa Stefan Zweig en Petrópolis. En pli fruaj jaroj, strato en la distrikto Laranjeiras de Rio, Rua Stefan Zweig, kie membroj de la burĝa klaso havas domojn, estis nomita laŭ li. Stratoj en San-Paŭlo kaj grandurbo en la norda periferio ankaŭ estis nomitaj laŭ li. Ankaŭ Escola Estadual en la distrikto Vila Ivone en la sudoriento de San-Paŭlo portas lian nomon. La Salcburga Universitato de Edukado (de) nomiĝas Stefan Zweig ekde 2014.
Pacisto
redaktiDum multaj vojaĝoj, Stefan Zweig konatiĝis kun poetoj, artistoj kaj muzikistoj el la tuta mondo, kaj cetere iĝis amiko de Romain Rolland, Arthur Schnitzler kaj Émile Verhaeren. Li skribis pri tiuj renkontoj en unu el siaj libroj: Rememoroj kaj renkontoj. Liaj pacismaj kaj kosmopolitaj idealoj pli kaj pli maturiĝis, sed la Unua mondmilito abrupte neniigis tiun evoluon. Dum la milito, li skribis teatraĵon ("Jeremias") por denunci la militon, kiun li abomenis. La tempo postmilita donis novajn esperojn kaj literaturajn sukcesojn, sed la proksimiĝanta faŝismo denove danĝerigis ĉiun esperon pri “Eŭropo sen kulturaj limoj”. En 1933-1934, Zweig fuĝis de la faŝistoj: unue al Britio, poste al Brazilo. Li spertis profundan malesperon pro malbonaj novaĵoj el Eŭropo kaj pro la konscio ke liaj ideoj ne sukcesos.
Listo de verkoj
redakti- Émile Verhaeren (biografio, 1910)
- Brennendes Geheimnis (Brulanta sekreto) novelo (1911)
- Jeremias (kontraŭmilita dramo, 1918)
- Drei Dichter ihres Lebens. Casanova, Stendhal, Tolstoj (tri biografioj)
- Drei Meister. Balzac, Dickens, Dostojewski (tri biografioj)
- Joseph Fouché (biografia romano)
- Trumpf und Tragik des Erasmus von Rotterdam (biografia romano)
- Der Kampf mit dem Dämonen. Hölderlin, Kleist, Nietzsche (tri biografioj)
- Ein Gewissen gegen die Gewalt, Castellio gegen Calvin ("Konscienco kontraŭ perforto")
- Verwirrung der Gefühle (por tolerema novelo, 1927)
- Sternstunden der Menschheit (1927)
- Der Zwang (romano, 1927)
- Maria Stuart (biografia romano)
- Magellan (biografia romano pri Fernão de Magalhães)
- Balzac (biografia romano)
- Phantastische Nacht (kvar noveloj)
- Unrast der Liebe (leteroj, kun Frederike Zweig)
- Menschen und Schicksale (biografioj)
- Europäisches Erbe (biografioj)
- Marie Antoinette (biografia romano, 1932)
- Ungeduld des Herzens (romano, 1939)
- Schachnovelle (Ŝaknovelo, novelo, 1941)
- Die Welt von gestern (membiografio, 1941)
En Esperanto aperis
redakti- Stefan Zweig pri Romain Rolland (Esperanto,marto 1930, p. 51-52)
- La Okuloj de la Eterna Frato, legendo, tradukis Helene Wolff. Ksilografaĵoj de Fritz Dücker. Köln: Wolff, 1932. 64 paĝoj.
- Brulanta sekreto kaj aliaj rakontoj, tradukis Kathe R. Schwerin kaj Paul E. Schwerin. Rickmansworth: Esperanto Publ. Co., 1949. 158 paĝoj - (La "Epoko" Libroj 9)
- La nevidebla kolekto (Die unsichtbare Sammlung), epizodo el la germana inflacio, tradukis Grete Breunlich. Reviziita de Karl Beckmann. Wien, 1972. 17 paĝoj.
- Ŝaknovelo (Schachnovelle), tradukis Vinko Oŝlak. - [sen loko., proks. 1996]. 39 folioj.
- Dudek kvar horoj el la vivo de virino, tradukis Detlef Karthaus. Moskvo: Eldonejo Impeto, 2016, 62 paĝoj.
- La Spirita Unueco de la Mondo, prelego eldirita en 1936 en Rio de Janeiro
Rete legeblaj verkoj
redakti- Brulanta sekreto Arkivigite je 2012-01-20 per la retarkivo Wayback Machine, en Esperanto
- Ŝaknovelo Arkivigite je 2011-08-18 per la retarkivo Wayback Machine, en Esperanto, traduko de Vinko Ošlak
- Shachnovelle / Ŝaknovelo dulingva germana kaj Esperanto, traduko de Raymond Frieß
- Ŝaknovelo traduko de Raymond Frieß.
- Verkaro en germana lingvo, rete legebla
Referencoj kaj notoj
redakti- ↑ Atestilo pri forpaso (óbito): falecido aos 23 de fevereiro del 1942 às 12 horas e 30' = mortinta la 23an de Februaro 1942, je 12a 30.
- ↑ Eva Plank: Das Geheimnis um Stefan Zweigs jüdischen Vornamen, in: Stefan Zweig Centro en Salcburgo (de) (Hrsg.): Zweigheft 15, Salzburg 2016, S. 21–28.
- ↑ Eintrag „Zweig, Stefan“. Munzinger Online/Personen - Internationales Biographisches Archiv. Alirita 2017-08-09.
- ↑ Die Welt von Gestern
- ↑ Adresoj laŭ la adreslibro de Adolph Lehmann (de), eldono 1894; ambaŭ adresoj de la fabriko ne plu ekzistas post la Dua Mondmilito.
- ↑ Donald A. Prater: Stefan Zweig. Das Leben eines Ungeduldigen. München/Wien 1981.
- ↑ Oliver Matuschek: Stefan Zweig. Drei Leben. Eine Biographie. Frankfurt am Main 2006.
- ↑ Benno Geiger: Memorie di un Veneziano. Florenz 1958; Treviso 2009.
- ↑ Klemens Dieckhöfer: Stefan Zweig (1881–1942) und die Bedeutung des Bionegativen in seinem Leben. Ein Beitrag zur Frage seines Exhibitionismus und als Kommentar aus psychiatrischer Sicht. (Stefan Zweig (1881-1942) kaj la graveco de la bionegativo en lia vivo. Kontribuo al la demando de lia ekshibicio kaj kiel komento de psikiatria perspektivo.) In: Medizinhistorische Mitteilungen. Zeitschrift für Wissenschaftsgeschichte und Fachprosaforschung. Band 34, 2015, paĝoj 129–135, p. 129.
- ↑ Ulrich Weinzierl (de): Stefan Zweigs brennendes Geheimnis. Zsolnay, Wien 2015, ISBN 978-3-552-05742-5, (limigita antaŭvido de Guglo-libroj).
Stefan Gmünder: Stefan Zweig: Ein Schriftsteller am Schaupranger. En: Der Standard, 28a de septembro 2015.
Jan Küveler: Stefan Zweig war ein Exhibitionist. En: Die Welt, 18a de septembro 2015. - ↑ Stefan Zweigs brennendes Geheimnis. En: orf.at, 19a de septembro 2015.
- ↑ Klemens Dieckhöfer: Stefan Zweig (1881–1942) und die Bedeutung des Bionegativen in seinem Leben. Ein Beitrag zur Frage seines Exhibitionismus und als Kommentar aus psychiatrischer Sicht. (Stefan Zweig (1881-1942) kaj la graveco de la bionegativo en lia vivo. Kontribuo al la demando de lia ekshibicio kaj kiel komento de psikiatria perspektivo.) In: Medizinhistorische Mitteilungen. Zeitschrift für Wissenschaftsgeschichte und Fachprosaforschung. Band 34, 2015, paĝoj. 129–135, p. 134.
- ↑ ŝlosilvorto Hugo Wolf en Biographie zu den Namen in Stefan Zweigs letztem Adressbuch (1940/42), pretigita de Elke Rehder (de).
- ↑ Stefan Zweig: Gesammelte Werke in Einzelbänden. Die Welt von Gestern, Erinnerungen eines Europäers. S. Fischer, Frankfurt am Main 1981, ISBN 3-10-097047-0, p 290.
- ↑ Erwin Rieger: Stefan Zweig. Berlin 1928.
- ↑ Alfons Petzold, Stefan Zweig: Briefwechsel, Peter Lang Publishing, New York, 1998, enkonduko kaj komentoj de David Turner, p. 1–11.
- ↑ Die Welt von Gestern. p. 326 kaj sekvaj
- ↑ Susanne Buchinger: Stefan Zweig – Schriftsteller und literarische Agent. Die Beziehungen zu seinen deutschsprachigen Verlegern (1901–1942). Buchhändlervereinigung, Frankfurt am Main 1998, p. 152.
- ↑ Die Welt von Gestern. p. 445.
- ↑ Die Welt von Gestern. p. 444.
- ↑ Susanne Buchinger: Stefan Zweig – Schriftsteller und literarischer Agent, Frankfurt am Main 1998, paĝo 235.
- ↑ Die Welt von Gestern. p. 334 (ĉapitro Incipit Hitler).
- ↑ Die Welt von Gestern. p. 428 skv.
- ↑ Arnold Bauer: Stefan Zweig. Colloquium Verlag, Berlin, 1985, ISBN 3-7678-0659-2.
- ↑ - Eine ungleiche Beziehung (2020-05-29).
- ↑ Frederike M. Zweig: Stefan Zweig. Wie ich ihn erlebte. Neuer NV Verlag, Stockholm 1947, Ĉap. Das Haus zerbricht.
- ↑ Arturo Larcati, Klemens Renoldner, Martina Wörgötter (Hrsg.): Stefan-Zweig-Handbuch. de Gruyter, Berlin 2018, ISBN 978-3-11-030415-2, p. 33.
- ↑ Klaus Hart (2008-11-11). Schlechte Menschen. Antisemitismus in Südamerika – weit verbreitet und wenig erforscht. Neue Zürcher Zeitung. Alirita 2013-07-15.
- ↑ (de) Kai Nonnenmacher, Vor der Morgenröte : Stefan Zweig in Brasilien,
- ↑ Matthias Rüb: Das Phantasma Brasilien. Die letzten Lebensmonate in Petrópolis verbrachte der Schriftsteller Stefan Zweig angeblich im Glück. En: Frankfurter Allgemeine Zeitung 23an de februaro 2017, p. 9.
- ↑ laŭ mortatesto. Arkivita el la originalo je 2013-09-27. Alirita 2023-12-13.: ingestão de substancia toxica – suicidio
- ↑ Thomas Milz: Brasilien: Verloren im Paradies. Stefan Zweig in Petrópolis.. Arkivita el la originalo je 2012-01-22. Alirita 2023-12-13. In: caiman.de, 2008, Nr. 4.
- ↑ Adiaŭa letero de Stefan Zweig. (Vikifontaro)
- ↑ "Die Welt von Gestern" p.10 "Mein literarisches Werk ist in de Sprache, in der ich es geschrieben, zu Asche gebrannt worden, in eben demselben Land, wo meine Bücher Millionnen Leser sich zu Freunden gemacht.
So gehöre ich nirgends mehr hin, überall Fremder und bestenfalls Gast;
auch die eigentliche Hiemat, die mein Herz sich erwählt, Europa, ist mir verloren, seit es sich zum zweiten Mal selbstmörderisch zerfleischt im Bruderkriege." - ↑ Ulrike Wiebrecht: Keine Zukunft im Miniatur-Ischl. En: die tageszeitung, 25an de februaro 2009. – Marlen Eckl: Ein winziger Bungalow in herrlicher Landschaft.. Arkivita el la originalo je 2012-01-31. Alirita 2023-12-13. En: tópicos, 2006, Nr. 2, (PDF; 137 kB), komparu casastefanzweig.org
- ↑ Thomas Mann: Reden und Aufsätze. Volumo 11 el Gesammelte Werke. S. Fischer, Frankfurt am Main 1960, p. 525.
- ↑ orf.at: Brasilien ehrt Zweig postum mit höchster Auszeichnung. Artikolo de la 18a de decembro 2017.