Hódmezővásárhely

Hódmezővásárhely - hungare: [ˈhoːdmɛzøːvaːʃaːrhɛj]  aŭdu; germane: Neumarkt an der Theiß - estas urbo kun titolo vinvilaĝo en Hungario, en la regiono Suda Ebenaĵo, en la departemento Csongrád, havante departementorajton, en Distrikto Hódmezővásárhely, kies centro ĝi estas. La loknomo signifas: kastoro-kampo-bazarejo, loke la pli mallonga loknomo estas Vásárhely.

Hódmezővásárhely
urbo kun departementaj rajtoj (1990–) Hungaria urbo urbo kun komunumaj rajtoj (–1950) vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj Baia Mare (2001–) Bruckneudorf Hechingen Brețcu Vidin Kiskunhalas Limanowa Debeljaĉa Tamar Regional Council (en) Ulm Haarlemmermeer (–nekonata valoro) Turda Vallauris Baja Arad Zgierz Senta Sokobanja Kelmė Solotvino Komunumo Kelmė vd
Poŝtkodo	6800
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	41 944  (2023) [+]
Loĝdenso	86 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	46° 26′ N, 20° 19′ O (mapo)46.43027777777820.318888888889 [+]
Areo	487,98 km² (48 798 ha) [+]
Horzono	Mezeŭropa tempo [+]
Hódmezővásárhely (Hungario) DEC Situo de Hódmezővásárhely
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Hódmezővásárhely [+]

Kalvinana malnova preĝejo de Hódmezővásárhely

Situo

Hódmezővásárhely situas sur ebenaĵo, laŭ ĉefvojo kaj fervojo Szeged-Békéscsaba. Szeged troviĝas 26, Szentes 28, Makó 30, Orosháza 32, Budapeŝto 175 km. Hódmezővásárhely estas la dua plej granda - laŭ loĝantaro- urbo de la departemento kaj la dua plej granda urbo de Hungario laŭ areo.

Aerfoto pri Hódmezővásárhely

Urbodomo de Hódmezővásárhely

Hotelo "Nigra Aglo"

La malnova kontraŭinunda digo ankaŭ nun estas videbla en la urbo

Historio

La urbo estiĝis en la 15-a jarcento per kunfandiĝo de la vilaĝoj Hód, Vásárhely, Ábrány kaj Tarján. Oni nomis la urbon tiutempe Hódvásárhely. Ĝi ricevis en 1456 rangon de kampurbo fare de János Hunyadi, kiu estis siatempe guberniestro kaj samtempe grandbienulo de la ĉirkaŭaĵo.

En 1552, la urbon okupis la turkoj kaj restis tie ĝis 1693.

Post liberecbatalo de Francisko Rákóczi la 2-a la urbo venis en posedaĵon de familio Károlyi [kAroji]. Depost la Inundo de la Tiso (1879) la urbo konstruis digon kontraŭ estonta inundo. En 1890 ĝi estis jam la 4-a plej loĝata urbo de Hungario, sed la senlaboreco pli kaj pli akriĝis kaj okazis en 1894 kamparana ribelo sub gvido de János Szántó Kovács. En 1950 estraro de la urba kooperativo ricevis premion Kossuth.

Inter 1950-1961 ĝi estis departementejo de Csongrád.

Esperanto

Somere de 1979 okazis en Hódmezővásárhely la 2-a Internacia Medicina Esperanto-Konferenco (kunveno de Universala Medicina Esperanto-Asocio) kaj la 1-a Renkontiĝo de Esperantistaj Familioj. Nuntempe estas delegito de UEA tie.

Esperantistoj

• János Medgyesi
• József Kardos

Religiaj vidindaĵoj

• Kalvinana malnova preĝejo (Hódmezővásárhely)
• Kalvinana nova preĝejo (Hódmezővásárhely) (en baroka stilo)
• Kalvinana preĝejo (Hódmezővásárhely-Újváros)
• Kalvinana preĝejo (Hódmezővásárhely-Tabán)
• Kalvinana preĝejo (Hódmezővásárhely-Susán)
• Preĝejo Sankta Triunuo (Hódmezővásárhely)
• Preĝejo Stefano la 1-a (Hódmezővásárhely)
• Unitariisma preĝejo (Hódmezővásárhely)
• Serba ortodoksa preĝejo (Hódmezővásárhely)
• preĝeja ruino de Csomorkány (13-a - 14. jc.)
• Sinagogo (Hódmezővásárhely) (maŭra stilo)

Profanaj vidindaĵoj

• Urbodomo de Hódmezővásárhely (en romantika stilo laŭ la ĉefplaco)
• hotelo Fekete Sas (Nigra Aglo)
• Károlyi-domo
• Agrara muzeo
• Bakay-puto (unua arteza puto de la Granda Hungara Ebenaĵo)
• Muzeo János Tornyai
• memordomo de László Németh
• Artmetia komunejo
• Mártély (vilaĝo kaj ripozejo)
• Blazona memorparko
• Medioprotektejo Mártély
• Lerneja muzeo

Famuloj

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Listo de famuloj naskiĝintaj en Hódmezővásárhely.

• en Hódmezővásárhely naskiĝis kaj mortis:
  • operkantisto Ernő Kenéz
  • pentristoj János Tornyai kaj József Fodor
  • kuracisto György Bakay
• en Hódmezővásárhely naskiĝis:
  • aktorino Violetta Ferrari kaj aktoro Samu Szabó
  • biokemiisto Ilona Banga
  • fizikistoj József Gyulai kaj Ferenc Wittmann
  • historiisto Gábor Gyáni
  • juristo Mihály Herczegh
  • kemiisto Rezső Bognár
  • kuracistoj József Imre (1851), József Imre (1884) kaj Lajos Bakay (kirurgo)
  • lingvisto János Harmatta
  • matematikisto András Rapcsák
  • ministroj János Lázár kaj Ferenc Takács
  • operokantisto Róbert Ilosfalvy
  • Sándor Imre (pedagogo)
  • pentristo István Kurucz D.
  • pianisto Endre Hegedűs
  • Ferenc Kovács (politikisto)
• en Hódmezővásárhely mortis:
  • apotekisto János Czukor
  • arkitekto István Janáky (pli juna)
  • astronomo Tamás Nagy
  • Sándor Imre (lingvisto)
  • liutisto Gusztáv Nyizsnyay
  • pastro Sámuel Szeremlei
  • pentristoj Ferenc Szalay kaj József Németh
  • skulptisto Ede Kallós

Vidu ankaŭ

• Artistkolonio (Hódmezővásárhely)

Ĝemelurboj

• Baja, Hungario
• Vidin, Bulgario
• Arad, Rumanio
• Baia Mare, Rumanio
• Haarlemmermeer, Nederlando
• Hechingen, Germanio
• Kelmė, Litovio
• Senta, Serbio
• Sokobanja, Serbio
• Solotvino, Ukrainio
• Tamar, Israelo
• Vallauris, Francio
• Zgierz, Pollando

Komunumoj pri hód (=kastoro) en Hungara reĝlando

Csékehódos	Hegyháthodász	Hodász	Hódegyháza	Hódmezővásárhely	Jákóhodos
Káptalanhodos	Kishódos	Krassóhódos	Nagyhódos	Nemeshodos	Óhodász
Örihodos	Temeshódos	Városhodász	Zarándhódos

Komunumoj pri "vásárhely" (=bazarejo) en Hungara reĝlando

Drávavásárhely	Hódmezővásárhely	Gyerővásárhely	Kézdivásárhely	Kisvásárhely
Marosvásárhely	Somlóvásárhely	Torontálvásárhely	Vásárhely

Eksteraj ligiloj

• http://hodmezovasarhely.lap.hu
• http://www.bacskiskun.hu/borgaszt/magyar/csongrad/hodmezovasarhelyi/latnivalok.htm Arkivigite je 2005-05-25 per la retarkivo Wayback Machine
• Oficiala paĝo
• [1] Arkivigite je 2005-04-24 per la retarkivo Wayback Machine