Nikita Ĥruŝĉov

Honorigoj
Honorigoj	Ordeno de Lenin • Medalo “Pro Venko super Germanio dum la Granda Patriota Milito 1941–1945” • Heroo de Socialisma Laboro • Heroo de Sovetunio • Order of the Patriotic War 1st class • Order of Suvorov, 1st class • Order of Suvorov, 2nd class • Order of Kutuzov, 1st class • Ordeno de Laborista Ruĝa Standardo • Medalo «pro la Defendo de Stalingrado» • Medal "For the Restoration of the Black Metallurgy Enterprises of the South" • Medalo "Por Disvolviĝo de Virgaj Teroj" • Medalo «Pro Merita Laboro dum la Granda Patriota Milito 1941–1945» • Heroo de Socialisma Laboro • Heroo de Socialisma Laboro • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Medalo “Al Partizano de la Patriota Milito”, Unua Klaso • Jubilee Medal "In Commemoration of the 100th Anniversary of the Birth of Vladimir Ilyich Lenin" • Jubilea Medalo “Dudek Jaroj de Venko en la Granda Patriota Milito 1941–1945” • Jubilea Medalo "40 Jaroj de la Armitaj Fortoj de Sovetunio" • Jubilea Medalo "50 Jaroj de la Fortoj Armitaj de Sovetunio" • Medalo “Por Memorigo de la 800-a Jaro de Moskvo” • Medalo “Por Memorigo de la 1000-a Jaro de Leningrado” • Heroo de la Popola Respubliko Bulgario • ordeno Georgi Dimitrov • Ordeno de la Blanka Leono • Ordeno de la Stelo de la Rumana Socialisma Respubliko • Ordeno de Karlo Markso • Ordeno de Suĥbaatar • Ordeno de Nilo • Pacpremio Lenino • Ŝevĉenka ŝtata premio • Persono de la jaro • Order of Merit • Miner's Glory 1st class vd

Postenoj
Postenoj	Ĝenerala Sekretario de Komunista Partio de Sovetio • Ĉefministro de Sovetio • First Secretary of the Communist Party of Ukraine • ano de Supera Soveto de Sovetunio vd

**Nikita Ĥruŝĉov**
Nikita Ĥruŝĉov
Persona informo
	Никита Сергеевич Хрущёв
Naskiĝo	3-an de aprilo 1894; en Kalinovka, Kurska gubernio, Rusia Imperio
Morto	11-an de septembro 1971 (77-jaraĝa); en Moskvo, Sovetunio
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	korinfarkto vd
Tombo	Novodeviĉje tombejo vd
Religio	ateismo vd
Etno	Rusoj vd
Lingvoj	rusa vd
Ŝtataneco	Rusia Imperio • Rusa Soveta Federacia Socialisma Respubliko • Sovetunio vd
Alma mater	Industrial Academy • Donecka Nacia Teknika Universitato vd
Partio	Komunista Partio de Sovetunio vd
Subskribo
Familio
Edz(in)o	Nina Petrovna Khrushcheva • Efrosinya Khrushcheva vd
Amkunulo	Nina Petrovna Khrushcheva vd
Infanoj	Sergei Khrushchev • Leonid Khrushchev • Julia Khrushcheva • Rada Adzhubey • Elena Nikitichna Evreinova vd
Parencoj	Nikita Khrushchev vd
Profesio
Okupo	politikisto • militisto • ŝtatreprezentanto • revoluciulo vd
Laborkampo	politiko vd
Aktiva en	Moskvo vd
Aktiva dum	1941– vd
Postenoj
Postenoj	Ĝenerala Sekretario de Komunista Partio de Sovetio • Ĉefministro de Sovetio • First Secretary of the Communist Party of Ukraine • ano de Supera Soveto de Sovetunio vd
Honorigoj
Honorigoj	Ordeno de Lenin • Medalo “Pro Venko super Germanio dum la Granda Patriota Milito 1941–1945” • Heroo de Socialisma Laboro • Heroo de Sovetunio • Order of the Patriotic War 1st class • Order of Suvorov, 1st class • Order of Suvorov, 2nd class • Order of Kutuzov, 1st class • Ordeno de Laborista Ruĝa Standardo • Medalo «pro la Defendo de Stalingrado» • Medal "For the Restoration of the Black Metallurgy Enterprises of the South" • Medalo "Por Disvolviĝo de Virgaj Teroj" • Medalo «Pro Merita Laboro dum la Granda Patriota Milito 1941–1945» • Heroo de Socialisma Laboro • Heroo de Socialisma Laboro • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Ordeno de Lenin • Medalo “Al Partizano de la Patriota Milito”, Unua Klaso • Jubilee Medal "In Commemoration of the 100th Anniversary of the Birth of Vladimir Ilyich Lenin" • Jubilea Medalo “Dudek Jaroj de Venko en la Granda Patriota Milito 1941–1945” • Jubilea Medalo "40 Jaroj de la Armitaj Fortoj de Sovetunio" • Jubilea Medalo "50 Jaroj de la Fortoj Armitaj de Sovetunio" • Medalo “Por Memorigo de la 800-a Jaro de Moskvo” • Medalo “Por Memorigo de la 1000-a Jaro de Leningrado” • Heroo de la Popola Respubliko Bulgario • ordeno Georgi Dimitrov • Ordeno de la Blanka Leono • Ordeno de la Stelo de la Rumana Socialisma Respubliko • Ordeno de Karlo Markso • Ordeno de Suĥbaatar • Ordeno de Nilo • Pacpremio Lenino • Ŝevĉenka ŝtata premio • Persono de la jaro • Order of Merit • Miner's Glory 1st class vd
Membrecoj
Membrecoj	Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetunio • Politika Buroo de Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetio vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Nikita Sergejeviĉ Ĥruŝĉov (ruse Никита Сергеевич Хрущёв; naskiĝis la 3-an ^[jul.]/ 15-an de aprilo 1894^[greg.], mortis la 11-an de septembro 1971 en Moskvo) estis sovetia politikisto kaj partia gvidanto, membro de la Komunista partio de Sovetunio ekde 1918. Inter 1953 kaj 1964 li estis ŝtatestro de Sovetunio, inter 1958 kaj 1964 li estis samtempe Prezidanto de la Konsilio de Ministroj de Sovetunio.

Mildigo redakti

Ĥruŝĉov estis reforma politikisto, kies regado poste estis rekonata kiel mildiga periodo post la regado de Stalin.

Nikita Sergejeviĉ Ĥruŝĉov kaj Jozefo Stalin

Nikita Sergejeviĉ Ĥruŝĉov kaj Richard Nixon, 1959

Nikita Sergejeviĉ Ĥruŝĉov John F. Kennedy en Vieno, 1961

Interalie Ĥruŝĉov iniciatis reformojn de la lega sistemo, plibonigis rilatojn kun kapitalismaj landoj (kaj malbonigis rilatojn kun Ĉinio ĝis preskaŭ milito dum la nomita Ĉina-sovetia disiĝo), amnestiis plejparton de la politikaj malliberigitoj. Grandan enlandan famon al li donis la unua programo pri konstruado de loĝejoj (ĉefe kvinetaĝaj domoj kun malgrandaj apartamentoj) kaj liberigo de viktimoj sub la reĝimo de Stalin (vidu Granda purigo kaj Gulago).

Kelkaj reformoj de Ĥruŝĉov estis tro aŭdacaj kaj fiaskis pro sia neellaboriteco. Ekzemple, post vizito al Usono li ege ekŝatis ideon pri kultivado de maizo, rezulte de kio oni komencis kreskigi maizon eĉ en tiel nordaj regionoj kiel Karelio aŭ Kazaĥio, certe sen granda sukceso. En aliaj regionoj, tamen, maizo estis bona trovo por manĝigi bruton kaj produkti maizaĵojn por nutra industrio.

Li planis eĉ pliajn reformojn kaj novan konstitucion, laŭ kiu, interalie, okazus divido de partio kaj ŝtato, enkonduko de parte merkataj ekonomiaj mekanismoj ks. Li ne sukcesis fari ĉion ĉi, ĉar kunveno de la Centra Komitato deprenis lin de ĉiuj postenoj pretekste de lia malbona sanstato. Tiel Ĥruŝĉov iĝis unu el du sovetiaj gvidantoj, kies fino de regado ne koincidis kun la morto (la dua estas Miĥail Gorbaĉov).

Diskursoj redakti

Pri la kulto de personeco kaj ĝiaj konsekvencoj (1956) redakti

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Pri la kulto de personeco kaj ĝiaj konsekvencoj.

Unu el liaj famaj paroladoj estas parolado en la 20-a kongreso de Komunista Partio de Sovetunio en 1956. Tra tiu parolado en partia kongreso, Ĥruŝĉov oficiale kritikis la diktaturojn kaj krimojn sub la regado de Josif Stalin. La parolado grande influis al aliaj socialismaj ŝtatoj, kiuj gvidiĝis sub la Stalinismo. Poste tiu parolado simboligis la komencon de lapolitika degelo en Sovetunio.

Parolado en UN (1956) redakti

Fama okazo dum la regado de Ĥruŝĉov estis lia parolado antaŭ UN en 1960, en kiu li ŝajnigas perdi la memregon, demetas sian ŝuon, kaj frapas per ĝi sur la katedro. Tiu "perdo de memrego" tamen estis tute planita. Li estis eĉ kunportinta 3an ŝuon por sia mistifiko. La mesaĝo estis "Se mi tiel facile perdas la memregon, atentu! Mi eble perdos same facile la memregon kaj puŝos la ruĝan butonon de la nukleaj armiloj".^[1]

Ĥruŝĉov kaj Esperanto redakti

Ĥruŝĉov partoprenis la eldonon de "Esperanto en bildo", serio de 12 poŝtkartoj eldonitaj fare de la Akademio de Sciencoj de la SSSR en 1957, kiu estis kreita por popularigi Esperanton kaj plibonigi la rilatojn inter Sovetio kaj la Esperanto-movado. En unu el la poŝtkartoj, Ĥruŝĉov aperas kune kun aliaj sovetaj politikistoj kaj figuroj, kaj estas skribite Esperanto-saluto "Saluton al la tutmondo en la internacia lingvo Esperanto!".