15-a de decembro

decembro
lu	ma	me	ĵa	ve	sa	di
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31
aranĝo de 2023 tagoj

La 15-a de decembro estas la 349-a tago de la jaro (la 350-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 16 tagoj restas.

Je la 15-a de decembro okazis, interalie:

Eventoj

• 533: Bizanca armeo venkis vandalojn en batalo de Trikamarum (en la regiono de Kartageno) - falis ilia afrika ŝtato, ekzistanta de 435
• 687: Serĝo la 1-a iĝis papo
• 1256: Mongoloj komandataj de Hulagu konkeris montaran fortreson Alamut apartenantan al asasinoj en la hodiaŭa Irano
• 1467: Moldava princo Stefano la 3-a venkis en batalo de Baia hungarajn invadintojn de la reĝo Matiaso la 1-a
• 1612: Germana astronomo Simon Marius prilaboris la unuan priskribon de Andromeda galaksio, baziĝantan sur teleskopaj observadoj
• 1745: Reĝo de Prusio Frederiko la 2-a invadis Saksion kaj venkis Aŭguston la 3-an en la batalo apud Kesseldorf
• 1791: Unuaj 10 amendoj al la Usona Konstitucio ekvalidis
• 1809: Napoleono Bonaparte kaj Jozefino de Beauharnais divorciĝis
• 1852: Angla astronomo John Russell Hind malkovris asteroidon Talio
• 1868: Sur la insulo Hokajdo kreiĝis la unua en Azio respubliko en la moderna epoko, kreita de klano Tokugawa
• 1879: Kadre de la dua brita-afgana milito komenciĝis batalo de Kabulo
• 1891: Masaĉuseco: en Springfield okazis la unua matĉo de korbopilkado
• 1895: Kadre de la unua itala-etiopia milito la etiopia armeo komencis sieĝon de Mekele
• 1895: Germana sporta klubo Eintracht Braunschweig fondita en Brunsvigo
• 1896: Joaquim Maria Machado de Assis estis proklamita prezidanto de Brazila Beletristika Akademio
• 1900: Nacia Artgalerio Zachęta malfermiĝis en Varsovio
• Unua Mondmilito
  • 1914: Aŭstroj post kvartaga batalo pri Krosno forĵetis rusojn de la urbo
  • 1916: Militaj operacoj en la batalo apud Verdun finiĝis
  • 1917: Bolŝevisma registaro subskribis armisticon kun Centraj Potencoj; en Kiŝinevo fondiĝis Moldava Demokratia Respubliko; Ukraina Centra Konsilio aprobis leĝon starigantan Ĝeneralan Tribunalon
• 1918: Unua distinga signo - la ruĝa stelo - estis enkondukita en Ruĝa Armeo
• 1918: En Grodna Gubernio de Belorusa Popola Respubliko okazis kamparana kongreso
• 1918: Pro la ribelo de Grandpolujo pola registaro rompis diplomatiajn rilatojn kun Germanio – samtempe oni decidis pri nepreco elekti polajn reprezentantojn el la teritorio de prusa aneksaĵo al Sejmo
• 1923: Traktato pri amikeco inter Turkio kaj Hungario estis subskribita en Istanbulo
• 1925: Reza Ŝaho Pahlavi iĝis ŝaho de Irano
• 1932: Ĉeso de ukrainigo en Fora Oriento, Kazaĥio, Centra Azio, Centra Ĉernozjoma Regiono — komenco de la tradukado de ukrainaj publikaĵoj en la rusan lingvon
• 1934: En Kievo NKVD pafmortigis 28 "membrojn" de fikcia "Unio de Ukrainaj Naciistoj"
• 1936: Dua Pola Respubliko: unua elektra fervojlinio ekfunkciis inter Varsovio-Otwock kaj Varsovio-Pruszków
• 1937: Hispana Enlanda Milito: batalo de Teruelo komenciĝis
• 1938: Enkonduko de plibonigita germana ĉifrilo Enigma
• 1938: Dua respubliko de Ĉeĥoslovakio: nacia asembleo aprobis leĝon, kiu ebligis al registraro anstataŭigi leĝojn per registraraj direktivoj kaj ŝanĝi la konstitucion, kio signifis pereon de demokratio en Ĉeĥoslovakio.
• 1939: Premiero de la usona filmo Forigita per la vento
• Dua Mondmilito
  • 1939: Germana okupado de Pollando: en Ĝenerala Gubernio fondiĝis Emisia Banko de Pollando - unusola kredita institucio kun la nomo Pollando por instigi konfidon de la pola socio; regopovoj de ĜG konfiskis radioaparatojn, kiujn ankoraŭ posedis poloj kaj judoj; konspira gazeto "Wiadomości Polskie" (Polaj Sciigoj) aperis; litovaj okupaciaj regopovoj fermis Vilnan Universitaton; de Latvio al enkorpigitaj al Tria Regno polaj teritorioj alvenis ĉirkaŭ 50 mil baltaj germanoj, setligitaj dum la lastaj 45 tagoj; Angers: pola ekzila registaro formulis voĉdonon pri germanaj kruelaĵoj kontraŭ poloj sur enkorpigitaj teritorioj; pola ministro pri eksteraj aferoj August Zaleski dissendis telegramojn al diplomatiejoj en Londono, Vaŝingtono, Parizo kaj Ankaro pri tragika situo de polaj militkaptitoj en Sovetunio, kun helpo-peto pri ilia sorto
  • 1940: Sur polaj teritorioj enkorpigitaj al Belorusa SSR kaj Ukraina SSR okazis lokaj balotoj; germanoj kreis en Tomaszów Mazowiecki judan geton, gardatan de kunlaborisma juda polico — marte 1941 loĝis tie pli ol 15 mil judojn, el kiuj 14 000 estis poste murditaj en koncentrejo Teblinka; Ministerio pri klerigado kaj propagando de la Nazia Germanio laŭ propono de Gestapo en Poznań malpermesis distribuon de polaj publikaĵoj pri Pollando kaj ilian tradukon al la germana; marŝalo de Pollando Edward Rydz-Śmigły fuĝis de internigejo en Rumanio kaj iris kaŝnome al Hungario
  • 1941: Hans Frank akceptis estintan polan ambasadoron en Berlino, kiu petis amnestion okaze de alproksimiĝanta Kristnasko por parto de poloj antaŭ ĉio tenataj en koncentrejo en Aŭŝvico kaj petis mildigon de malamikaj rilatoj en Galicio, kion ukrainaj policanoj kaj oficistoj montras koncerne polojn (la vizito kritikita de konspira "Biuletyn Informacyjny"); estro de distrikto Grójecki promesis premion de tundekono da greno pro indiko de ĉiu kaŝiĝanta judo; en Poznań prokuroro akuzis 213 polojn pro apartaneco al konspira politik-literatura organizaĵo en Kujavio; en Londono aperis serio da polaj poŝtmarkoj - reapero de poŝtista servo sur polaj ŝipoj (5 el 8 poŝtmarkoj estis kopiitaj de Pola Subtera Ŝtato), la unua iniciato inter ekzilaj registaroj; Holokaŭsto: Wehrmacht komencis mortigi pli ol 16 000 judojn kaj ciganojn en kvazaŭnomo Drobickij Jar, proksime al Ĥarkivo (Ukrainio)
  • 1942: Militkrimoj: SS-anoj kaj ĝendarmoj pafekzekutis en Niepołomice ĉirkaŭ 700 personojn, en Sokołów Małopolski 10 kaj en Suchodębie 10 judojn; en Poznań germanoj pendumis en malliberejo 20 personojn; Fritz Sauckel malpermesis revenon Pollanden al gravedaj polinoj, kiuj de tiam estis devintaj naski infanojn en primitivaj cirkonstancoj en Germanio
  • 1943: Militkrimoj: germanaj ĝendarmoj en Sadurki apud Nałęczów pafmortigis 30 virinojn bruligante domojn kaj mastrumejojn; armitaj germanaj taĉmentoj organizis polican traserĉon en kelkaj najbaraj vilaĝoj, kie ili arestis ĉirkaŭ 50 membrojn de Pola Enlanda Armeo kaj forveturigis ilin al malliberejo en Lida; ĝendarmoj de Siemiatycze murdis en la distrikto 7 kaŝiĝantajn judojn
  • 1944: Militkrimoj: germana polico pafmortigis en Kroczyce (distrikto Zawierciański) 15 personojn, venĝe pro agado de rezista movado; en Vilno aperis konspira gazeto "Niepodległość" (Sendependeco); Winston Churchill dum longa parolado en brita parlamento kritike pritaksis polan malakcepton de Curzon-linio kiel polan-sovetan landlimon; pola registaro en ekzilo voĉdonis por ke la Pola Enlanda Armeo ne malkaŝu sin koncerne la Ruĝan Armeon kaj sovetan regopovon
• 1945: Usona generalo Douglas MacArthur, Supera Komandanto de la Aliancaj Armeoj, en okupita Japanio eldonis direktivon laŭ kiu ŝintoo perdis sian statuson kiel ŝtata religio
• 1946: Socialisma federacia respubliko Jugoslavio: unuaj lekcioj de Filozofia Fakultato komenciĝis en Skopjo
• 1948: Stalinismo: en Varsovio komenciĝis la Unuiga Kongreso de la Pola Partio Laborista kaj transprenita de komunistoj Pola Partio Socialista — rezulte la 21-an de decembro kreiĝis la Pola Unuiĝinta Laborista Partio
• 1948: Francio eklaboris pri starigo de la unua nuklea reakciujo
• 1955: Aŭstrio aniĝis al Unuiĝintaj Nacioj
• 1956: Pola Popola Respubliko: unua renkonto de la Klubo de Kurba Rondo en Varsovio
• 1956: Unua Programo de Pola Radio komencis disaŭdigi radiodramon Matysiakowie (familio)
• 1957: Nombro de la loĝantoj de Munkeno atingis milionon
• 1961: Aŭstra-germana naziista militkrimulo Adolf Eichmann estis kondamnita al mortpuno fare de Supera Tribunalo de Israelo
• 1966: Franca astronomo Audouin Dollfus malkovris la lunon de Saturno - Jano
• 1969: Itala anarkiisto kaj esperantisto Giuseppe Pinelli mortis "falante" de fenestro de la polica ĉefsidejo en Milano
• 1970: Pola ribelo de Decembro
  • Grupo de laboristoj bruligis en Gdansko la sidejon de Pola Unuiĝinta Laborista Partio - laŭ ordono de Władysław Gomułka estis pripafitaj de soldataro, vespere oni oficiale informis pri 5 mortigitoj (neoficiale estis multe pli)
  • En la tuta marbordo eksplodis strikoj
• 1972: En Okcidenta Germanio ekfunkciis la dua registaro de Willy Brandt
• 1976: Samoo aniĝis al UN
• 1976: Hispanio: leĝo pri politika reformo estas aprobita per referendumo en Hispanio - ĝi implicis malfondon de la faŝisma reĝimo kaj faciligis vojon por demokratia transiro
• 1978: Prezidanto de Usono Jimmy Carter anoncis, ke Usono agnoskos Ĉinan Popolan Respublikon kaj rompos rilatojn kun Tajvano
• 1981: Aprobita la leĝo per kiu Kantabrio iĝis aŭtonoma komunumo
• 1981: Milita stato en Pollando: ZOMO (Motorigita Rezervo de Civitana Milico) komencis subpremon de Karba Minejo en Jastrzębie-Zdrój - la unuaj pafoj al ministoj
• 1985: 10 miliona loĝanto naskiĝis en Belorusa SSR
• 1989: Komunista partio de Litovio anoncis sian apartigon de la Komunista Partio de Sovetunio
• 1990: Kirgizio anoncis sendependecon
• 1992: Subskribo de interkonsento pri nuligo de vizoj inter Litovio kaj Norvegio
• 1993: Deklaro pri la konflikto en Nord-Irlando estis eldonita de la brita ĉefministro John Major kaj la irlanda taoiseach Albert Reynolds
• 1994: Palaŭo aniĝis al UN
• 1999: Germanio konsentis pagi 10 milionojn da germanaj markoj kiel kompenson al rumanoj, kiuj estis devigitaj trudlabori en Tria Regno
• 1999: Boris Trajkovski enoficiĝis kiel Prezidento de la Respubliko de Makedonio
• 2000: Ukrainio:
  • Ĉernobilo: Nuklea centralo de Ĉernobilo fermiĝis
  • Unuaj tendoj de partoprenantoj de la kampanjo "Ukrainio sen Kuĉma", komencita post la kaseda skandalo, ekstaris sur la ĉefa placo de Kievo
• 2001: Oblikva turo de Pizo denove ekfunkciis por turistoj post 11 jara paŭzo
• 2005: Lockheed Martin F-22 Raptor, kaŝa ĉasaviadilo konfirmita de Usona Aerarmeo, ekfunkciis malgraŭ longedaŭra kaj multekosta disvolva periodo
• 2006: Pola nafta konzerno PKN Orlen aĉetis litovan naftorafinejon Mažeikių Nafta
• 2006: Kataro: la 14-aj Aziaj Ludoj finiĝis en Doho
• 2008: Abhisit Vejjajiva iĝis ĉefministro de Tajlando
• 2009: Vaŝingtonio: en Seattle okazis testoflugo de Boeing 787, kies fuzelaĝo estis farita el kompozita materialo
• 2013: Funebraj solenaĵoj post la morto de Nelson Mandela
• 2014: En Japanio enmerkatiĝis Toyota Mirai, la unua serie produktata aŭtomobilo subtenata de hidrogenaj fuelpiloj
• 2018: En Ukrainio fondiĝis Aŭtokefalia Ortodoksa Kristana Eklezio
• 2022: Nokte Pola Sejmo agnoskis Rusion ŝtato sponsoranta terorismon kun la propono de Antoni Macierewicz, ke Rusia Federacio estas senpere respondeca pri la kraŝo de la pola registara aviadilo en 2010 en kiu pereis 96 personoj kun la prezidento Lech Kaczyński kaj eksa prezidento ĉe pola ekzila registaro Ryszard Kaczorowski
• 2022: Invado de Rusio en Ukrainion:
  • En Ĥersona provinco oni dokumentis faritajn de okupantoj 64 kazojn de seksperforto kun uzo de kurento kontraŭ seksorganoj; Japanio transdonis al Odeso tri potencajn generatorojn; Rusio en 2022 elpafis kontraŭ Ukrainio 5 mil raketojn, sufiĉa kvanto por detrui infrastrukturon de ĉiu lando, tamen laŭ la registaro la ukraina kontraŭaviada defendo permesas paffaligi 3 el 4 raketojn; 14 sociaj institucioj de Ĵitomira provinco ricevis francajn generatorojn de kurento de granda povo; ukrainaj lernejoj ricevis de Usono 5 000 tekokomputilojn
  • "Washington Post": Usono intencas transdoni al Ukrainio „inteligentajn bombojn”; laŭ usona Instituto de Studoj pri Milito Putin pro kreskanta kritiko prokrastas ĉiujaran mesaĝon al parlamento; Eŭropa Parlamento agnoskis holodomoron estigitan de soveta reĝimo en la 1930-aj jaroj en Ukrainio kiel genocidon — la eŭrodeputitoj bedaŭras, ke 90 jarojn post tiuj eventoj Rusio denove faras terurajn krimojn en Ukrainio; Usono plivastigis liston de sankcioj kontraŭ Rusio, i.a. ampleksantan bankojn Rosbank, pli frue apartenantan al Société Générale, kaj 17 firmaojn ligitajn kun VTB, kune kun Vladimir Potanin, kreinto de la kasto de oligarĥoj

Esperantujo

• 1920-aj jaroj: Esperanto-festotagoj kune kun Zamenhof-Tago
• 1975: Esperanto-movado en Brazilo: Spiritisma Eldona Asocio F. V. Lorenz fondiĝis en Rio-de-Ĵanejro

Naskiĝoj

• 37: Nerono, romia imperiestro (m. 68)
• 1567: Christoph Demantius, germana komponisto, muzikteoriisto, verkisto kaj poeto (m. 1643)
• 1634: Thomas Kingo, dana episkopo, poeto, verkisto (m. 1703)
• 1657: Michel-Richard Delalande, franca komponisto kaj orgenisto (m. 1726)
• 1754: Dominique Cuny, germana-hungara ceramikisto, entreprenisto, inventisto (m. 1822)
• 1778: Christiane Becker-Neumann, germana aktorino (m. 1797)
• 1784: Wacław Seweryn Rzewuski, pola vojaĝisto, orientalisto, poeto (m. 1831)
• 1784: Ludwig Devrient, germana aktoro (m. 1832)
• 1802: János Bolyai, hungara matematikisto, ellaboristo de neeŭklida geometrio (m. 1860)
• 1815: Mózes Berde, hungara advokato, politikisto kaj adepto de unitariismo (m. 1893)
• 1819: János Hajós, hungara advokato, politikisto, redaktoro de literatura poŝlibro "Remény" (m. 1899)
• 1832: Gustave Eiffel, franca inĝeniero, konstruinto de la Eiffel-Turo kaj la Statuo de Libereco (m. 1923)
• 1848: Zoltán Petőfi, hungara poeto (m. 1870)
• 1852: Antoine Henri Becquerel, franca Nobelpremiita fizikisto malkovrinta radioaktivecon, patrona komitatano de la Internacia Scienca Asocio Esperanta (n. 1908)
• 1858: János Karácsonyi, hungara historiisto, episkopo kaj profesoro (m. 1929)
• 1859: Ludwik Lejzer Zamenhof, juda okulkuracisto, iniciatinto de Esperanto kaj tradukisto i.a. de Malnova Testamento, Hamleto, La Revizoro, La Rabistoj, Ifigenio en Taŭrido, Marta, aŭtoro de la Unua Libro, aŭtoro kaj kunredaktanto de Fundamenta Krestomatio kaj de la propra idearo Homaranismo (m. 1917)
• 1861: Pehr Evind Svinhufvud, ĉefministro kaj prezidento de sendependiĝinta Finnlando (m. 1944)
• 1870: Alexander Lion, germana kuracisto kaj skolto (m. 1962)
• 1870: Josef Hoffmann, aŭstra arkitekto kaj desegnisto, kunfondinto de Viena secesio (m. 1956)
• 1873: Károly Gulyás, hungara bibliotekisto, pentristo, pedagogo (m. 1948)
• 1873: Pongrác Kacsóh, hungara fizikisto, komponisto, muzikpedagogo (m. 1923)
• 1884: Ferenc Márton, hungara grafikisto, pentristo (m. 1940)
• 1886: Wanda Krahelska, pola plastikistino, socialista aktivulino, kunfondintino de la Konsilantaro por Helpo al Judoj (m. 1968)
• 1886: Amál Dóczy Berde, hungara pentristino (m. 1976)
• 1887: Samu Konsza, rumania hungara folkloristo (m. 1971)
• 1888: Béla Apáti Abkarovics, hungara pentristo, grafikisto (m. 1957)
• 1888: Benedetto Rudolf Peters, germana juristo kaj politikisto (m. 1979)
• 1891: Hans Jakob, svisa librotenisto kaj revizoro, laboranto de la Centra Oficejo de UEA okupiĝanta pri "Jarlibroj" kaj Ĝenerala Direktoro de UEA, dummilita helpservo de UEA, komitatano de UEA (m. 1967)
• 1897: Dezső Jász, hungara milithistoriisto (m. 1981)
• 1899: Honoré Bourguignon, franca instruisto, reaktiviginto de la Internacia Asocio de Revoluciaj Esperantaj Verkistoj, partoprenanto de la franca rezistado, mortinta en koncentrejo Dachau (m. 1944)
• 1899: Vaso Abajev, lingvisto pri irana lingvaro (m. 2001)
• 1900: Árpád Halmay, hungara ĵurnalisto (m. 1945)
• 1905: Ferenc Farkas, hungara komponisto (m. 2000)
• 1907: Oscar Niemeyer, brazila arkitekto (m. 2012)
• 1910: John Hammond, usona muzikproduktisto (m. 1987)
• 1911: Stan Kenton, usona ĵaz-muzikisto kaj komponisto (m. 1979)
• 1917: János Szloboda, rumania hungara poeto, rakontisto (m. nekonata)
• 1920: Vlastimil Brodský, ĉeĥa aktoro (m. 2002)
• 1921: Nadija Hordijenko Andrianova, ukraina Esperanto-verkistino, poetino kaj tradukistino, kunlaborantino de "PACO", "Hungara Vivo" kaj aliaj Esperanto-gazetoj, tradukistino por ukrainlingva revuo "Vsesvit" (m. 1998)
• 1922: Henryk Mandelbaum, pola judo, travivinto de holokaŭsto en la koncentrejo Aŭŝvico, kie li estis devigita labori en Sonderkommando, senpera atestanto de la morto de 400 mil hungaraj judoj en gas-kameroj, eskapinta marŝon de morto (m. 2008)
• 1923: Dao Anh Kha, vjetnama esperantisto, poeto, tradukisto, ĝenerala sekretario de Vjetnama Pacdefenca Esperantista Asocio, ĉefredaktoro de la Vortaro de komparataj proverboj vjetnama - angla - franca - Esperanto, iniciatinto de la Azia Kongreso de Esperanto en Vjetnamio (m. 2012)
• 1925: János Kristófi, rumania hungara pentristo (m. 2014)
• 1928: Friedensreich Hundertwasser, aŭstra artisto, pentristo, arkitekto (m. 2000)
• 1929: Barry Harris, usona ĵaz-pianisto (m. 2021)
• 1934: Stanislaŭ Ŝuŝkeviĉ, belorusa sciencisto, unua prezidento de Belorusio (m. 2022)
• 1940: Ilona Boér Lenk, rumania hungara pentristino
• 1942: Tamás Vass, rumania hungara grafikisto (m. 1988)
• 1947: Miklós Elekes, hungara kuracisto, histologo, neŭrologo (n. 1897)
• 1949: Sergio Pokrovskij, sovetia, rusia komputikisto, Esperanto-tradukisto, gramatikisto, terminologo kaj membro de la Akademio de Esperanto, kunlaboranto de "Monato" kaj "La Ondo de Esperanto", aŭtoro de Komputika Leksikono
• 1953: Éva Simonfi, rumania hungara pentristino kaj grafikistino
• 1958: Alfredo Ormando, itala teologo, verkisto kaj samseksema aktivulo, sinbruliĝinto (m. 1998)
• 1958: Stephan Weil, germana juristo kaj politikisto
• 1959: Farkas-Zoltán Hajdú, rumania hungara verkisto, tradukisto
• 1970: Michael Shanks, kanada aktoro kaj reĝisoro
• 1971: Milena Miconi, itala aktorino kaj subreto
• 1974: Noémi Jankó Szép, rumania hungara ceramikistino
• 1975: Levente Csatlós, rumania hungara pentristo
• 1980: Annalena Baerbock, germana ministrino
• 1981: Najoua Belyzel, franca kantistino
• 1997: Eric Lu, ĉina-usona pianisto

Mortoj

• 1025: Basilo la 2-a, orient-romia imperiestro (n. ĉirkaŭ 958)
• 1072: Alp Arslan, selĝuka sultano (n. 1029)
• 1230: Přemysl Otakar la 1-a, reĝo de Bohemio (n. 1155)
• 1489: Johann Beckenschlager arkiepiskopo de Esztergom kaj de Salzburg (n. ĉ. 1428)
• 1500: Pero Vaz de Caminha, portugala esploristo (n. 1450)
• 1634: Eugenio Cajés, hispana pentristo (n. 1575)
• 1653: Paris von Lodron, salcburga princĉefepiskopo (n. 1586)
• 1675: Johannes Vermeer, nederlanda pentristo (n. 1632)
• 1772: Dov Ber, pola rabeno kaj kabalisto, disĉiplo de Baal Ŝem Tov, reprezentanto de ĥasidismo (n. 1704)
• 1819: Daniel Rutherford, skota kuracisto, kemiisto, botanikisto, malkovrinto de nitrogeno (n. 1749)
• 1822: Ferenc Verseghy, hungara poeto, lingvisto, harpisto, jakobeno (n. 1757)
• 1827: Dániel Pánczél, hungara ĵurnalisto (n. 1759)
• 1829: Ivan Paskvić, kroata hungarlandana pastro, profesoro, astronomo, matematikisto (n. 1754)
• 1853: Georg Friedrich Grotefend, germana filologo kaj esploristo de antikveco, deĉifristo de malnovpersa kojnoskribo (n. 1775)
• 1854: Kamehameha la 3-a, reĝo de Havajo (n. 1813)
• 1854: Léon Faucher, ĉefministro de Francio, ekonomikisto (n. 1803)
• 1857: George Cayley, angla inventisto kaj inĝeniero (n. 1773)
• 1885: Fernando la 2-a, reĝo de Portugalio (n. 1816)
• 1890: Sidanta Taŭro, tetona dakota indianestro, ŝamano (n. 1831)
• 1900: Valentin Oswald Ottendorfer, usona ĵurnalisto, mecenato de arto en Ĉeĥio (n. 1826)
• 1909: Francisco Tárrega, hispana komponisto kaj gitaristo (n. 1852)
• 1929: Marie Hankel, germana poetino, unua Esperanto-poetino, kunorganizantino de UK 1908, partoprenantino de Internaciaj Floraj Ludoj (n. 1844)
• 1933: Henri Sentis, franca instruisto, Esperanto-vortaristo (n. 1850)
• 1937: Gustav Burchard, germana aktoro kaj intendanto (n. 1859)
• 1943: Fats Waller, usona ĵazpianisto, -komponisto kaj -kantisto (n. 1904)
• 1944: Glenn Miller, usona ĵaztrombonisto, bandestro kaj komponisto (n. 1904)
• 1950: Vallabhbhai Patel, barata politikisto (n. 1875)
• 1958: Wolfgang Pauli, svisa Nobelpremiita fizikisto, difininta la principon de ekskludo en kvantuma mekaniko (n. 1900)
• 1966: Walt Disney, usona produktisto kaj filmisto (n. 1901)
• 1968: Orest Kuzma, ukraina biologo kaj gimnazia instruisto, fondinto de Esperanto-societo "Progreso" en Kolomeo, eldonisto de "Ukraina Stelo", tradukisto por "Literatura Mondo", UEA-delegito (n. 1893)
• 1974: Hermanus Jacob Blokker, nederlanda vendorganizanto kaj esperantisto (n. 1900)
• 1987: Bohumil Říha, ĉeĥa verkisto, aŭtoro de "Infana enciklopedio" (n. 1907)
• 1987: Ivo Lapenna, jugoslava esperantisto, profesoro pri juro, oratoro, prezidanto de UEA kaj poste de Neŭtrala Esperanto-Movado, kunfondinto de AIS, aŭtoro de Retoriko kaj kunaŭtoro de Esperanto en Perspektivo, ĉefkontribuinto al la UNESKO-Rezolucio de Montevideo pri Esperanto (n. 1909)
• 1991: Vasilij Zajcev, soveta kaŝpafisto (n. 1915)
• 1998: Henri Paul Vatré, svisa esperantisto, tradukisto, vortaristo (n. 1908)
• 2002: Jaroslav David, ĉeĥa fervojisto, esperantisto, fakverkisto kaj tradukisto, kunlaboranto de Internacia Fervojista Esperanto-Federacio (n. 1919)
• 2004: Józef Waczków, pola poeto, tradukisto, kunredaktoro de "Literatura na Świecie" (Monda literaturo) (n. 1933)
• 2011: Bob Brookmeyer, usona ĵaza trombonisto, pianisto kaj komponisto (n. 1929)
• 2011: Christopher Hitchens, brit-usona verkisto, ĵurnalisto kaj literatura kritikisto (n. 1949)
• 2011: Dezső Prágay, hungara/usona kemiisto, biokemiisto (n. 1911)
• 2013: Joan Fontaine, brita-usona aktorino kaj kantistino (n. 1917)
• 2013: Zoran Žiletić, serba filologo (n. 1933)
• 2013: Helmar Frank, germana matematikisto kaj pedagogo okupiĝanta pri propedeŭtika valoro de Esperanto, profesoro pri kibernetiko, kunfondinto kaj rektoro de Akademio Internacia de la Sciencoj, Esperantisto de la Jaro 2004 (n. 1933)
• 2018: Girma Wolde-Giorgis, prezidento de Etiopio (n. 1924)
• 2020: Zoltan Sabo, serba futbalisto (n. 1972)
• 2021: bell hooks, usona verkistino kaj poetino, reprezentantino de nigra feminismo (n. 1952)

Specialaj tagoj kaj festoj

• Zamenhofa Tago - festo pri Esperantlingva literaturo
  • Esperanto-kluboj kunvenas por festi
  • Esperantaj libroservoj havas specialajn ofertojn

• Esperanto-tago
  • Tago pri esperantlingvaj retotaglibroj

Tagoj de semajno

La 15-a de decembro estas (laŭ gregoria kalendaro):

• Dimanĉo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
• Lundo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
• Mardo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
• Merkredo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
• Ĵaŭdo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
• Vendredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
• Sabato en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096.